ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಮಾತೃ ವಂದನಾ ಯೋಜನೆ
| ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಮಾತೃ ವಂದನಾ ಯೋಜನೆ | |
|---|---|
| ಚಿತ್ರ:Pradhan Mantri Matritva Vandana Yojana.png | |
| ದೇಶ | ಭಾರತ |
| ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ (ಎಸ್. | ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ |
| ಸಚಿವಾಲಯ | ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯ |
| ಆರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ | 2010 |
| ಜಾಲತಾಣ | http://wcd.nic.in |
ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಮಾತೃ ವಂದನಾ ಯೋಜನೆ (ಪಿ. ಎಂ. ಎಂ. ವಿ. ವೈ.) , ಹಿಂದೆ ಇದನ್ನು ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ ಮಾತೃವ ಸಹಯೋಗ ಯೋಜನೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಇದು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಹೆರಿಗೆ ಸೌಲಭ್ಯದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. [೧][೨] ಮೂಲತಃ 2010 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 2017 ರಲ್ಲಿ ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯ ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ. [೩] ಇದು 19 ವರ್ಷ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಯಸ್ಸಿನ ಗರ್ಭಿಣಿ ಮತ್ತು ಹಾಲುಣಿಸುವ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಹೆರಿಗೆಗಾಗಿ ನೀಡುವ ಷರತ್ತುಬದ್ಧ ನಗದು ವರ್ಗಾವಣೆ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ.
ಇದು ಹೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಆರೈಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೇತನ-ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಭಾಗಶಃ ವೇತನ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ಹೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಪೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿ ಹೊಂದುವಂತೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 2013ರಲ್ಲಿ, ಈ ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾದ ಹೆರಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನ ₹ 6,000 (US $75) ರ ನಗದಿಗೆ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಹಾರ ಭದ್ರತಾ ಕಾಯ್ದೆ, 2013 ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತರಲಾಯಿತು.[೪]
ಪ್ರಸ್ತುತ, ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು 53 ಆಯ್ದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು 2015–16ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು 200 ಹೆಚ್ಚುವರಿ 'ಹೆಚ್ಚು ಹೊರೆ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ' ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳು ಪರಿಗಣನೆಯಲ್ಲಿವೆ.[೫] ಅರ್ಹ ಫಲಾನುಭವಿಗಳು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ವಿತರಣೆಗಾಗಿ ಜನನಿ ಸುರಕ್ಷಾ ಯೋಜನೆ (ಜೆಎಸ್‌ವೈ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಜೆಎಸ್‌ವೈ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ಹೆರಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನಗಳಿಗೆ ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ ಇದರಿಂದ ಸರಾಸರಿ ಮಹಿಳೆ ₹6,000 (US$75) ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.[೬]
ಈ ಯೋಜನೆ, ಮರುನಾಮಕರಣಗೊಂಡ ಹೆರಿಗೆ ಪ್ರಯೋಜನಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಇಡೀ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿಯವರು ತಮ್ಮ 2017 ರ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಮುನ್ನಾದಿನದ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ, ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ದೇಶದ 650 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ವಿಶ್ವದ ಎಲ್ಲಾ ತಾಯಂದಿರ ಮರಣಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತವು 17% ರಷ್ಟನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಈ ಪ್ರಕಟಣೆಯು ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತಾಯಂದಿರ ಮರಣ ಅನುಪಾತವು 100,000 ಜೀವಂತ ಜನನಗಳಿಗೆ 113 ರಷ್ಟಿದೆ, ಆದರೆ ಶಿಶು ಮರಣವು 1,000 ಜೀವಂತ ಜನನಗಳಿಗೆ 32 ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಶಿಶು ಮರಣದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಳಪೆ ಪೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹೆರಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸೇವೆ ಅಸಮರ್ಪಕವಾಗಿರುವುದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
ಇತಿಹಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಈ ಯೋಜನೆಯ ಹೆಸರು ಎರಡು ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ. 2014ರಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ "ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ" ಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು. 2017ರಲ್ಲಿ, "ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ" ಯನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಮಾತೃ ವಂದನಾ ಯೋಜನೆ (ಪಿ. ಎಂ. ಎಂ. ವಿ. ವೈ.) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು.[೭]
ಕಾಲಮಿತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
| ವರ್ಷ. | ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಂಡ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು |
| 2010 | 50 |
| 2015 | 200~ |
| 2017 | 650 (ದೇಶವಾರು) |
ಉದ್ದೇಶಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಉದ್ದೇಶಗಳು [೮]
ಗರ್ಭಾವಸ್ಥೆ, ಹೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಹಾಲುಣಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ಅಭ್ಯಾಸ, ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸೇವೆಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು.
ಮೊದಲ ಆರು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಸ್ತನ್ಯಪಾನವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ ಪೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು.
ಗರ್ಭಿಣಿ ಮತ್ತು ಹಾಲುಣಿಸುವ ತಾಯಂದಿರಿಗೆ ಸುಧಾರಿತ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಗಾಗಿ ನಗದು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ "'Pradhan Mantri' replaces 'Indira Gandhi' in govt maternity benefit scheme". Hindustan Times (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 25 May 2017. Retrieved 16 February 2022.
- ↑ https://pib.gov.in/PressReleasePage.aspx?PRID=1846142
- ↑ "Modi Government's Maternity Benefits Scheme Will Likely Exclude Women Who Need It the Most".
- ↑ Rajagopal, Krishnadas (2015-05-31). "PUCL plea in SC questions delay in implementation". The Hindu. Retrieved 2015-12-23.
- ↑ Falcao, Vanita Leah; Khanuja, Jasmeet (2015-03-28). "India's unrealised maternity entitlement". The Hindu. Retrieved 2015-12-23.
- ↑ "Pradhan Mantri Matru Vandana Yojana". vikaspedia.in. Retrieved 31 March 2020.
- ↑ "'Pradhan Mantri' replaces 'Indira Gandhi' in govt maternity benefit scheme", Hindustan Times, 25 May 2017
- ↑ "Indira Gandhi Matritva Sahyog Yojana" (PDF). Archived from the original (PDF) on 28 September 2015. Retrieved 3 March 2013.