ಅಗ್ನಿಶಿಖಾ

ಅಗ್ನಿಶಿಖಾ
ಗ್ಲೋರಿಯೋಸಾ ಸುಪರ್ಬಾ/ಅಗ್ನಿಶಿಖಾ
Scientific classification
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ:	plantae
(ಶ್ರೇಣಿಯಿಲ್ಲದ್ದು):	ಹೂವು ಬಿಡುವ ಗಿಡ
(ಶ್ರೇಣಿಯಿಲ್ಲದ್ದು):	ಏಕದಳ ಬೀಜಗಳು
ಗಣ:	Liliales
ಕುಟುಂಬ:	ಕೋಲ್ಚಿಕೇಸಿ
ಕುಲ:	ಗ್ಲೋರಿಯೋಸಾ
ಪ್ರಜಾತಿ:	జి. సుపర్బా
Binomial name
ಗ್ಲೋರಿಯೋಸಾ ಸುಪರ್ಬಾ
See text.

ಇದು ಒಂದು ಬಳ್ಳಿ ತರಹದ ಗಿಡವಾಗಿದೆ. ಇದು ಲಿಲಿಯೇಸಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಸಸ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕೋಲ್ಚಿಕೇಸಿ ಸಸ್ಯ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು, ಗೌರಿಹೂ, ಅಕ್ಕತಂಗಿ, ನೆಲಗುಲಿಕ, ಲಾಂಗುಲಿಕ, ಮಲಬಾರ್ ಗ್ಲೊರಿಲಿಲ್ಲಿ, ಕೋಳಿಕಟುಕನ ಗಡ್ಡೆ, ಕಾಲಿಹರಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಹೂವುಗಳನ್ನು ಬಿಡುವ ಗಿಡ/ಬಳ್ಳಿ. ಇದರ ಮೂಲ ಜನ್ಮಸ್ಥಾನ ಆಫ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಏಷಿಯಾ ದೇಶಗಳು.ಏಕದಳ ಬೀಜಗಳನ್ನು(monocotyledon)ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಗಡ್ಡೆ ವಿಷಗುಣವುಳ್ಳದ್ದಾಗಿದೆ.

ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಸಾಧಾರಣ ಹೆಸರು

Common name: Glory Lily, Gloriosa lily, Tiger claw, claw

• ಹಿಂದಿ: (बचनाग) bachnag, kadyanag,( करी हरी) kari hari, languli,(उलट चन्दल) ulatchandal
• ಮರಾಠಿ: (कळ लावी) Kal-lavi, indai, khadyanag, (वाघचबका) vaghachabaka
• ತಮಿಳು: கலப்பை கிழங்கு Kallappai kilangu
• ಮಲಯಾಳಂ: Kithonni, Mendoni
• ತೆಲುಗು: (అగ్నీసిఖా) Agnisikha
• ಬೆಂಗಾಲಿ: Bishalanguli, Ulatchandal
• ಒರಿಯ: garbhhoghhatono, meheriaphulo, ognisikha, panjangulia
• ಉರ್ದು: Kanol, Kulhar
• ಗುಜರಾತಿ: (દૂધિઓ) Dudhio, (વછોનાગ) Vacchonag
• ಸಂಸ್ಕೃತ: (अग्निमुखी) Agnimukhi,(अग्निशिखा) Agnisikha, ailni, garbhaghatini, Kalikari, Langalika
• ನೇಪಾಳ:(नेपाली केवारा) Nepali kewara

ಬೀಡು

ಮಳೆಗಾಲ ಆರಂಭಗೊಂಡಾಗ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶ, ಪೊದರು ಪ್ರದೇಶ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಢುಬರುತ್ತದೆ.ಈ ಸಸ್ಯದ ಬೇರು ಗಡ್ಡೆಯನ್ನು ವಿಷಜಂತುಗಳು ಕಡಿದಾಗ ಲೇಪನಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸುವುದು ವಾಡಿಕೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಕುಕಷ್ಠ, ಗೊನ್ಹೋರಿಯಾ ಇತ್ಯಾದಿ ರೋಗಗಳ ಶಮನಕ್ಕಾಗಿ ಉಪಯುಕ್ತ.ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಬೆಳೆಯಬಲ್ಲ ಸಸ್ಯವಿದಾಗಿದೆ. ಕೆಂಪು ಮಿಶ್ರಿತ ಮರಳು ಮಣ್ಣು ಇದರ ಕೃಷಿಗೆ ಯೋಗ್ಯ. ನೀರು ಇಳಿದು ಹೋಗುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿರುವಲ್ಲಿ ಇದು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬಲ್ಲದು. ಇದರ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಬಿಸಿಲು ಇಲ್ಲವೆ ಉಷ್ಣ ಹವೆ ಅಗತ್ಯ.ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ೨೫೦೦ಮೀ.ಗಳ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿಯು ಇದು ಬೆಳಯುತ್ತದ್ದೆ.ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಮತ್ತು ಯೂರೋಪ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿರುವ ಗಿಡ ಇದು.

ಸಸ್ಯ

ಇದು ನೇರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಜೋಡಣೆ ಹೊಂದಿರುವ ಎಲೆಗಳಿರುವ ಸಸ್ಯ.ಇದರ ಹೂವು ಕೊಂಬೆಯ ತುದಿಯ ಎಲೆಯ ಕಂಕುಳದಲ್ಲಿದ್ದು ಕೆಂಪು ಮಿಶ್ರಿತ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಗೋಸ್ಟು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಹೂ ಬಿಡುವ ಇದು ನೋಡುಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿರು (ಮಣ್ಣೊನೊಳಗೆ) ಗಡ್ಡೆ ಔಷಧೀಯ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.ಅಗ್ನಿಶಿಖಾದ ಸಸ್ಯಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಇದರ ಬೀಜ ಮತ್ತು ಕಾಂಡಗಳಿಂದ ಸಾಧ್ಯ. ಇದರ ಕಾಂಡಗಳನ್ನು ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ನರ್ಸರಿ ಮಡಿಗಳಲ್ಲಿ ನಾಟಿ ಮಾಡಿ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆದು ಕೊಳ್ಳಬಹುದು.ಇದು ೩.೦ನಿಂದ ೩.೫ ಮೀಟರುಗಳ ಉದ್ದದಲ್ಲಿ ಹರಡುವ ಬಳ್ಳಿ.ಎಲೆಯ ಕಡಭಾಗ/ಶೀರ್ಷಭಾಗ ನುಲಿಗೊಳ್ಳಿರುತ್ತದೆ. ಕಾಯಿ:ಕಾಯಿ/ಹಣ್ಣುಗಳು ೭-೮ ಸೆಂ.ಮೀ.ಗಳ ಉದ್ದವಾಗಿರುತ್ತವೆ.ಒಂದು ಹಣ್ಣು ಒಳಗೆ ೪೦-೫೦ ಬೀಜಗಳಿರುತ್ತವೆ.ಬೀಜಗಳು ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣ ಕೂಡಿದ ಕಿತ್ತಳೆ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.ನಾಟಿ ಮಾಡಿದ ೬ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಬಹುದು. ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ೧೦ ರಿಂದ ೧೫ ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನೆರಳಿನಲ್ಲಿ ಒಣಗಿಸಬೇಕು.ಒಂದು ಎಕ್ರೆ ಅಗ್ನಿಶಿಖಾ ಕೃಷಿಯಿಂದ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಸುಮಾರು ೧೨೨ ಕಿ.ಗ್ರಾಂ. ಬೀಜಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು.ಬಿತ್ತನೆದಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಬೋಸಿಸ್ ಯನ್ನುವ ಆಲ್ಕಾಲಾಯಿಡ್ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಗಡ್ಡೆ:ಇದರ ಗಡ್ಡೆಗಳನ್ನು ೬ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಹೊರ ತೆಗೆಯಬೇಕು. ಈ ಗಡ್ಡೆಯನ್ನು ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ತುಂಡುಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ ನೆರಳಲ್ಲಿ ಒಣಗಿಸಿಡಬೇಕು. ಈ ರೀತಿ ಸರಿಯಾಗಿ ಒಣಗಿಸಿದ ಗಡ್ಡೆಯನ್ನು ೨ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಶೇಖರಿಸಿಡ ಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆರು ವರ್ಷಗಳ ಬಳಿಕ ಅದರಿಂದ ಪಡೆಯ ಬಹುದಾದ ಗಡ್ಡೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಸುಮಾರು ೧.೨೨ ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟಾಗಬಹುದು.

ಅಗ್ನಿಶಿಖಾದ ಉಪಯೋಗ

• ಈ ಸಸ್ಯದ ಬೇರು ಯಾ ಗಡ್ಡೆಯನ್ನು ವಿಷಜಂತುಗಳು ಕಡಿದಾಗ ಲೇಪನಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸುವುದು ವಾಡಿಕೆ.
• ಇದನ್ನು ವಿಷಕೀಟ,ಚೇಳು,ಹಾವು ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಕಡಿದಾಗ ಲೇಪನಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
• ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಿದ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಗಡ್ಡೆಯ ಸೇವನೆಯಿಂದ ನಾಗರಹಾವಿನ ವಿಷ ಇಳಿಮುಖವಾಗುವುದು.

ಚಿತ್ರಶಾಲೆ

• 
  ಗಿಡ
• 
  ಹೂವು
• 
  ಮೊಗ್ಗೆ
• 
  ಗಡ್ಡೆ
• 

ಉಲ್ಲೇಖನಗಳು

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

1. http://kanaja.in/archives/93099
2. http://minchublog.blogspot.in/2013/10/blog-post.html