ಬೇಗೂರು ಬೆಂಗಳೂರು ಶಿಲಾಶಾಸನ

ಬೇಗೂರು ಬೆಂಗಳೂರು ಶಿಲಾಶಾಸನ
ಸ್ಥಳ	ಬೆಂಗಳೂರು ಮ್ಯೂಸಿಯಂ
ಎತ್ತರ	6.8×6.10 feet (2.07×1.86 m)
ನಿರ್ಮಾಣ	CE890

ಬೇಗೂರು ನಾಗತರ ತುಂಬೆಪಡಿ ವೀರಗಲ್ಲು ಬೇಗೂರು ಬೆಂಗಳೂರು ಶಿಲಾಶಾಸನವೆಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ದಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಶಾಸನವು ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಶ ೮೯೦ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು. ಇದರ ಗಾತ್ರ 6'8'x6'10". ಇದನ್ನು ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶಾಸನವು ಗಂಗರ ಕಾಲದ್ದಾಗಿದ್ದು ಇದರಲ್ಲಿ 'ಬೆಂಗಳೂರು' ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿದೆ. 'ಬೆಂಗಳೂರು' ಹೆಸರಿನ ಬಗ್ಗೆ ಸಿಗುವ ಮೊತ್ತಮೊದಲ ಉಲ್ಲೇಖ ಇದಾಗಿದೆ.

ಶಾಸನ ಪಠ್ಯ

ಎಪಿಗ್ರಾಫಿಯ ಕರ್ನಾಟಿಕ ಗ್ರಂಥದ ಒಂಭತ್ತನೇ ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿ BN83 ಸಂಖ್ಯೆಯಡಿ ದಾಖಲಾಗಿರುವ ಈ ಶಾಸನದ ಪಠ್ಯ ಈ ರೀತಿ ಇದೆ.

ಅದೇ ಗ್ರಾಮದ ನಾಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದಿಂದ ತಂದು ಬೆಂಗಳೂರು ಮ್ಯುಜೆಯಮಿನಲ್ಲಿ ಹಾಲಿ ಇಟ್ಟಿರುವ ವೀರಕಲ್ಲು

ಹಳಗನ್ನಡಕ್ಷರ - ಪ್ರಮಾಣ 6’8” x 6’10”

1 ಸ್ಯಸ್ತಿಸಮಸ್ತಭುವನವಿನೂತಗಜ್ಗಕುಳಗಗನನಿಮ್ರ್ಮಳತಾರಾವತಿಜಳಧಿಜಳವಿವುಳಯಮೇಖಳಕಳಾಪಾಳಂ
2 ಕ್ರಿತ್ಯೈಳಾಧಿಪತ್ಯಲಕ್ಷ್ಮೀಶ್ವಯಂವೃತಪತಿತಾಳ್ಯಾದ್ಯಗಣಿತಗುಣಿತಗುಣಗಣವಿಭೂಷಣವಿಭೂತವಿಭೂತಿಶ್ರೀಮದೆಹಯಪ್ಬರಸರ್
3 ವಗೆವರೆಲ್ಲಮಂಇಕ್ಷತ್ರಮ್ಮಢಿಗಜ್ಗವಾದಿತೊಮ್ಭತ್ತಹಸಾಸಿರಮುಮನೇಕಛತ್ರಚ್ಛಾಯೊಯೊಳಾಳುತ್ತಮಿ ಬೀರಮ
4 ಹೇನ್ದ್ರ ನೋಳ್ಕಾದಲೆನ್ದುಅಯ್ಯಪದೇವಜ್ಗಪಾಮಸ್ತಸಹಿತಂನಾಗತ್ತರನಂದಣ್ಣುವೇಲ್ದೊದಡೆತುಮ್ಭೆಪಾದಿಕಾಳೆಗಮಿಮ್ಬ
5 ಹುದೊಡೆಆನೆಯೊಳಾನ್ತಿಮನತ್ತೋಡದಂಕೇಳ್ದೆ ಯವಂಮೆಚ್ಚಿಇರುಗಜ್ಗುನಾಗತ್ತರವಟ್ಟಂಗಟ್ಫೀಭೇಂಪೂಪ್ರ್ಪನ್ನೆರಡು
6 ಮಂಸಾಸನಬದ್ದಂ ಕಲ್ನಾಡಿತ್ತನವಾವುನ್ಪೊಡೆ||ಬೆಂಪೂರು||ತೊವಗೂರು|ಪೂವಿನವುಲ್ಲಿಮಙಲಕೂತನಿಡುನಲ್ಲೂರು|
7 ನಲ್ಲೂರು|ಕೊಮ
8 ರಙ್ಗನ್ಬು||ಇ
9 ಗ್ಗಲೂರು||ದು
10 ಗೋನಲ್ಮಲ್ಲಿ
11 ಗಳಂಜವಾ
12 ಗಿಲೂ
13 ಸಾಹಮು
14 ಎಹಣ್ಡೊಪರವೂರು
15 ಕೂಡಲೇ|ಇನಿತುಮ
16 ವೊಲಮೇರೆಸಹಿತ
17 ಮಿತ್ತನೆಹಯವಂ
18 ಶವುಚನ್ನಾಗರಂ
19 ಙ್ಗಮೆಙ್ಗಳಮಹಾಶ್ರೀ "

ಅರ್ಥ

Be it well. When, :- a spotless moon in the sky the Ganga-kula praised in all the world, the self-choosen lord of the Lakshmi of sovereignty over the earth decorated at her waist with a zone of the wide circle of the waters of the ocean, his greatness adorned with the ornament of these and a the host of countless virtues, -srimad Ereyapparasa, having made all his enemies powerless, was ruling the Gangavadi Ninety-six Thousand under the shadow of one umbrella :- on ordering Nagattara along with his feudatories and the army to Ayyapa-Deva in order to fight against Bira-Mahendra, fighting in Tumbepadi, when the battle was losing ground, going close up among the elephants, he slew and died. Hearing that, Ereyapa was pleased, and binding the Nagattara crown on Iruga, gave him the Bempur Twelve, secured by a sasana, as a kalnad. Those are as follows :- Bempuru, Tovaguru, puvina-pullimangala, Kutanidu-Nalluru, Korandundu, Iggaluru, Dugmonel-malli-Galanjavagilu, Saramu, Elkunde , Paravuru, Kudal. Thus much, with the fields and boundaries, did Ereyapa give for the dutiful Naga[tta]ra. Great fortune.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ಕಲ್ಲು ಕತೆಯ ಹೇಳಿದೆ!, ಉದಯವಾಣಿ, ೧೯ಮೇ೨೦೧೮
• Inscription stones of city now on Google Maps, K.Sarumathi, The Hindu, 19May2018
• Inscription Stone of Bangalore, A physical verification project by Uday Kumar P L