ಇತಿಯೋಪಿಯ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ
ಚು r2.7.2+) (Robot: Adding av:Хабашистан |
ಚು r2.7.3) (Robot: Modifying ie:Etiopia |
||
೧೪೧ ನೇ ಸಾಲು: | ೧೪೧ ನೇ ಸಾಲು: | ||
[[ia:Ethiopia]] |
[[ia:Ethiopia]] |
||
[[id:Ethiopia]] |
[[id:Ethiopia]] |
||
[[ie: |
[[ie:Etiopia]] |
||
[[ig:Ethiopia]] |
[[ig:Ethiopia]] |
||
[[ilo:Etiopia]] |
[[ilo:Etiopia]] |
೦೩:೪೭, ೬ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೧೨ ನಂತೆ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ
ಇತಿಯೋಪಿಯ ಸಂಯುಕ್ತ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಗಣರಾಜ್ಯ የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ಯೆ-ಇತ್ಯೋಪ್ಪ್ಯಾ ಫೆದೆರಲಾವಿ ದಿಮೊಕ್ರಾಸಿಯಾವಿ ರಿಪೆಬ್ಲಿಕ್ | |
---|---|
Motto: none | |
Anthem: Wodefit Gesgeshi, Widd Innat Ityopp'ya "ಮುನ್ನಡೆ, ಪ್ರಿಯ ಮಾತೆ ಇತಿಯೋಪಿಯ" | |
Capital and largest city | ಅಡಿಸ್ ಅಬಾಬ |
Official languages | ಅಮ್ಹರಿಕ್ ಭಾಷೆ |
Government | ಸಂಯುಕ್ತ ಗಣರಾಜ್ಯ1 |
ಗಿರ್ಮ ವೊಲ್ಡೆ-ಜಿಯೊರ್ಗಿಸ್ | |
ಮೆಲೆಸ್ ಜೆನಾವಿ | |
ಸ್ಥಾಪನೆ | |
• ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನಂಬಿಕೆಯಲ್ಲಿ | ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೯೮೦ |
ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೮ನೇ ಶತಮಾನ | |
ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೧ನೇ ಶತಮಾನ | |
• Water (%) | 0.7 |
Population | |
• ೨೦೦೬ estimate | 75,067,000 (15th2) |
• ೧೯೯೪ census | 53,477,265 |
GDP (PPP) | 2005 estimate |
• Total | $60.099 billion (69th) |
• Per capita | $823 (173rd) |
HDI (2004) | 0.371 low · 170th |
Currency | ಬಿರ್ (ETB) |
Time zone | UTC+3 (EAT) |
• Summer (DST) | UTC+3 (not observed) |
Calling code | 251 |
Internet TLD | .et |
1 Ostensibly Ethiopia is a democracy, but has a dominant-party system led by the Ethiopian People's Revolutionary Democratic Front. 2 Rank based on 2005 population estimate by the United Nations. |
ಇತಿಯೋಪಿಯ ಆಫ್ರಿಕ ಖಂಡದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಇರುವ ಒಂದು ಪ್ರಾಚೀನ ದೇಶ. ಮೊದಲಿಗೆ ಇದು ಅಬಿಸಿನಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತಿತ್ತು.
ಭೌಗೋಳಿಕ
ಉತ್ತರ ಆಫ್ರಿಕದಲ್ಲಿದೆ.ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಎರಿಟ್ರಿಯ,ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಕೆನ್ಯಾ,ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಸೊಮಾಲಿಯಹಾಗೂ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಸುಡಾನ್ ದೇಶಗಳಿವೆ.ಇತಿಯೋಪಿಯಾದ ಬಹುಭಾಗ ಕಡಿದಾದ ಶಿಖರಗಳು ಮತ್ತು ಫಲವತ್ತಾದ ಪ್ರಸ್ಥ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಸತತ ಬರಗಾಲಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗುವ ಈ ದೇಶದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಉಷ್ಣ ಪ್ರದೇಶಗಳು.
ಇತಿಹಾಸ
ಇತಿಯೋಪಿಯದ ಇತಿಹಾಸ ಬಹು ಪ್ರಾಚೀನವಾದುದು.ಇದರ ಸಾಮ್ರಾಟರು ಬೈಬಲ್ ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರಸಿದ್ಡ ಸಾಮ್ರಾಟ ಸೊಲೊಮನ್ನ ವಂಶಸ್ಥರು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಸಾಮ್ರಾಟರು ಹಾಗೂ ರಾಜರುಗಳು ಈ ದೇಶವನ್ನು ಸುಮಾರು ೨೦೦೦ ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಅಧಿಕ ಕಾಲ ಆಳಿದರು. ೧೯೭೪ರಲ್ಲಿ ಸಶಸ್ತ್ರ ಮಾರ್ಕಿಸ್ಟರು ಇತಿಯೋಪಿಯದ ಕೊನೆಯ ಸಾಮ್ರಟ ಹೈಲೆ ಸೆಲ್ಲಸಿಯನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸುವವರೆಗೂ ಇವರ ಆಡಳಿತ ಮುಂದುವರೆದಿತ್ತು.ನಂತರ ಈ ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೂ ವಿರೋಧ ಬೆಳೆದು ೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಕಿಸ್ಟರು ಅಧಿಕಾರ ತೊರೆದು, ಹಲವಾರು ಗುಂಪುಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ "ಇತಿಯೋಪಿಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ರಂಗ" ಅಧಿಕಾರವಹಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ಈ ದೇಶದ ಒಂದು ಪ್ರಾಂತವಾದ ಎರಿಟ್ರಿಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಘೋಷಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ೧೯೯೫ ರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸಂವಿಧಾನದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯುಕ್ತ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಗಣರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಹೊಸ ಸರಕಾರದ ರಚನೆಯಾಯಿತು. ಹೊಸ ಸಂವಿಧಾನ ದೇಶವನ್ನು ಒಂಬತ್ತು ಬುಡಕಟ್ಟು ಪ್ರಾಂತಗಳನ್ನಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಿತು. ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ಎರಿಟ್ರಿಯ ಹಾಗೂ ಇತಿಯೋಪಿಯ ನಡುವೆ ಗಡಿವಿವಾದ ಉಂಟಾಗಿ ಶೀತಲ ಸಮರವಾಗಿ ಎರಡೂಕಡೆ ಸಾವಿರಾರು ಜನ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು.
ಆರ್ಥಿಕತೆ
ಇತಿಯೋಪಿಯ ಆಫ್ರಿಕದ ಅತ್ಯಂತ ಹಿಂದುಳಿದ ದೇಶಗಳಲ್ಲೊಂದು.ಬರಗಾಲ ಹಾಗೂ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳ ನಡುವೆ ನಡೆವ ಘರ್ಷಣೆ ಇಲ್ಲಿಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಸಾಕಷ್ಟು ಹಾಳುಗೆಡವಿದೆ. ಕೃಷಿ ಇಲ್ಲಿಯ ಪ್ರದಾನ ಉದ್ಯೊಗ.ಶೇಕಡಾ ೮೦ರಷ್ಟು ಜನ ಕೃಷಿ ಆವಲಂಬಿತರು.ಸತತ ಬರಗಾಲ ಹಾಗೂ ನಿರಕ್ಷರತೆ ಕೃಷಿ ಆದಾಯವನ್ನು ಕನಿಷ್ಟವಾಗಿಸಿದೆ.ಸುಮಾರು ೪೦ ಲಕ್ಷ ಜನರು ಆಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಬಾಹ್ಯ ನೆರವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕಾಫಿ,ಚಿನ್ನ ಈ ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ರಫ್ತು ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು. ಈ ದೇಶದ ಜನ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದಿದ್ದಾರೆ.