ರಾಗಿಣಿ ತ್ರಿವೇದಿ

ರಾಗಿಣಿ ತ್ರಿವೇದ ಯವರು ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರ್ತಿ. ಜಲ್ ತರಂಗ್, ವೀಣೆ ಮತ್ತು ಸಿತಾರ್ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ನುಡಿಸುತ್ತಾರೆ.

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ

ರಾಗಿಣಿ ಭಾರತದ ಕಾನ್ಪುರದಲ್ಲಿ ೧೯೬೦ ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಲಾಲಮಣಿ ಮಿಶ್ರಾ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಪದ್ಮಾ ರಾಗಿಣಿ ಮತ್ತು ಸಹೋದರ ಗೋಪಾಲ್ ಶಂಕರ್‌ ರವರು. ಇವರಲ್ಲಿಯೇ ರಾಗಿಣಿಯವರು ಸಂಗೀತದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರಾಗಿಣಿ ತನ್ನ ತಾಯಿಯನ್ನು ೯ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯೭೭ ರಂದು ಮತ್ತು ತಂದೆಯನ್ನು ೧೭ ಜುಲೈ ೧೯೭೯ ರಂದು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು.

ಕಲಾಜೀವನ

ತಂದೆ ಲಾಲ್ಮಣಿ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರು ಗೋಪಾಲ್ ಶಂಕರ್ ಮತ್ತು ರಾಗಿಣಿಗಾಗಿ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿಸಿದ ರಾಗಗಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ವಿವರಿ ಕೈಸುವ ಸಂಗೀತ ಪಾಠಗಳು ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಕಲಿಯುವವರಿಗೆ ಇಂದಿಗೂ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ರಾಗಿಣಿ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ಬಾಲ್ ಮತ್ತು ಟೇಬಲ್-ಟೆನ್ನಿಸ್ ಆಡುವುದನ್ನು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟರು; ಅವಳು ನಾಟಕಗಳು ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವಳ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತೆಯು ಅವಳ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ನುಡಿಸಲು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುವಂತೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಆಕೆಯ ಸಂಗೀತ ಶಿಕ್ಷಕಿ ಶೋಭಾ ಪರ್ವತ್ಕರ್ ಅವರು ಜಲತರಂಗ್ ನುಡಿಸಲು ರಾಗಿಣಿಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರು.

ಅವರು ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದರ ಗೋಪಾಲ್, ಸಂಗೀತ ಅಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ರಾಗಿಣಿ ಸಂಗೀತದ ಅನ್ವೇಷಣೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು, ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದ ರಾಗಿಣಿ ಯಾವುದು ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. (೧೯೮೦) ಬನಾರಸ್ ಹಿಂದೂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಡಿಪ್ಲೋಮಾವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ೧೯೮೩ ರಲ್ಲಿ ಕೆಸಿ ಗಂಗ್ರೇಡ್ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ. ಕೆಲವು ಕಾಲ ಬನಾರಸ್ ಹಿಂದೂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಲಿಸಿದಳು ಮತ್ತು ನಂತರ ಹೋಶಂಗಾಬಾದ್, ರೇವಾ ಮತ್ತು ಇಂದೋರ್‌ನ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಸಿತಾರ್ ಕಲಿಸಿದರು.

ಸಂಗೀತಗಾರ್ತಿ

ರಾಗಿಣಿಯವರು ಮೂರು ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ನುಡಿಸುತ್ತಾರೆ.‌ ಜಲ ತರಂಗ್ ವಾದ್ಯವನ್ನು ಮೊದಲು ಕುರಿತು, ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಕಿಶನ್ ಮಹಾರಾಜ್ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾದ ಸುಪ್ರಭಾದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ವೇದಿಕೆಯ ಸಿತಾರ್ ವಾದನ ನಡೆಯಿತು. ವಿಚಿತ್ರ ವೀಣೆಯನ್ನು ಮೊದಲು ಭೋಪಾಲ್‌ನ ಭಾರತ್ ಭವನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಯಿತು.

ಮಿಶ್ರಬಾನಿಯ ಘಾತಕರಾಗಿ, ರಾಗಿಣಿ ಅವರು ವಿಲಂಬಿತ್ ಜೂಮಾರಾ ತಾಲ್, ವಿಲಂಬಿತ್ ಜಪ್ ತಾಲ್ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ-ಲಯ ಅದಾ ಚಾರ್ ತಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ರೂಪದ ಗಟ್ಕರಿ (ಲಯಬದ್ಧ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಮಾದರಿಗಳು) ಒಳಗೊಂಡ ತಂತ್ರ ಮತ್ತು ಶೈಲಿಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಹೊಸ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ, ಡಾ. ಮಿಶ್ರಾ ಅವರು ಮಿಜ್ರಾಬ್ ಸೊಲ್ ಡಿಎ ಆರ್ಡಿಎ ಆರ್ ಡಿಎ ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ವಿಲಂಬಿಟ್ ಗತಿಯಲ್ಲಿ, ಓರೆಯಾದ ಲಯ ಮಾದರಿಗಳು - ಡಾ ರ್ಡಾ -ಆರ್ ಡಾ - ರಾಗದ ಹೊಸ ಆಯಾಮವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತವೆ. ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಅಭ್ಯಾಸದಿಂದ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದ ರಾಗಿಣಿ ಅವರು ಔಡವ, ಶಾಡವ ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ವಾದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಮಿಶ್ರಬಾನಿ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನುಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜೈಪುರ, ಪುಣೆ ಮತ್ತು ಭೋಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ರಾಗಿಣಿ ಈ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಕಲಿಸುವ ಕುರಿತು ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ.

ರಾಗಿಣಿ ಅವರು ಭಾತ್ಖಂಡೆ ಮತ್ತು ಪಲುಸ್ಕರ್ ಸಂಕೇತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಓಮೆ ಸ್ವರ್ಲಿಪಿ ಎಂಬ ಹೊಸ ಸಂಕೇತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ಡಿಜಿಟಲ್ ಅಳವಡಿಕೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಹಲವಾರು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣ ಮಿಶ್ರಬಾನಿ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡಲು ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.{ಅವರು ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳ ಅಂತರ-ಸಂಬಂಧವನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಡಿಜಿಟಲ್ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು, ಶ್ರುತಿ , ಭಾರತ್ ಚತುಃ ಸರನಾ ಬೋಧನೆ-ಸಹಾಯವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.

ರಾಗಿಣಿ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧಾಂತ, ಅಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆ ಕುರಿತು ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಸಂಕಲನ ಮತ್ತು ಸಂಕಲನಗಳ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ, ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಂಪಾದಕರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಹಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ೧೯೭೦ ರ ದಶಕದಿಂದ ರಚಿಸಲಾದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯಗಳ ಕುರಿತು ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯದ ಕುರಿತು ತಮ್ಮ ತಂದೆಯ ಮೂಲ ಪುಸ್ತಕದ ಆವೃತ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ರಾಗಿಣಿ ತನ್ನ ತಂದೆ ಬರೆದ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳಿಂದ ರಾಗಿಣಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ೧೪ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ೧೫೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಿಶ್ರಬಾನಿ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಸಂಪುಟವು ಪ್ರಕಟಣೆಯಲ್ಲಿದೆ.

ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು

• ರಾಗ ವಿಬೋಧ: ಮಿಶ್ರಬಾನಿ . ಹಿಂದಿ ಮಾಧ್ಯಮ ಕಾರ್ಯಾನ್ವಯ ನಿದೇಶಾಲಯ: ದೆಹಲಿ. ೨೦೧೦
• ಓಮೆ ಸ್ವರ್ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಸಿತಾರ್ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು .  . ೨೦೧೧
• ರಾಗ ವಿಬೋಧ: ಮಿಶ್ರಬಾನಿ ಸಂಪುಟ. 2 . ಹಿಂದಿ ಮಾಧ್ಯಮ ಕಾರ್ಯಾನ್ವಯ ನಿದೇಶಾಲಯ: ದೆಹಲಿ. ೨೦೧೩

ಸಂಗೀತಗಾರರಾದ ಮೊಯಿನುದ್ದೀನ್ ಖಾನ್, ರಾಜಶೇಖರ್ ಮನ್ಸೂರ್, ಶಾರದ ವೇಲಂಕರ್, ಪುಷ್ಪರಾಜ್ ಕೋಷ್ಠಿ ಮತ್ತು ಕಮಲಾ ಶಂಕರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಭ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶೈಲಿಯ ಕುರಿತು ರಾಗಿಣಿ ನಡೆಸಿದ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಇಂದೋರ್‌ನ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮಲ್ಟಿಮೀಡಿಯಾ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರವು ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರಗಳಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದೆ.

ಮೂಲಗಳು

1. ಕೌರ್, ಗುರುಪ್ರೀತ್. ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಅನಮೋಲಾ ಮಾಣಿ: ಲಾಲ್ಮಣಿ ಮಿಶ್ರಾ . ಕಾನಿಷ್ಕ ಪಬ್ಲಿಷರ್ಸ್ & ಡಿಸ್ಟ್ರಿಬ್ಯೂಟರ್ಸ್: ನವದೆಹಲಿ, ೨೦೦೪

1. ಸಿತಾರ್ ಕಾರ್ಯಾಗಾರದ ವರದಿ Archived 2013-09-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
2. ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆ: ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಬದ್ಧತೆ
3. ರಾಗ-ರೂಪಾಂಜಲಿ . ರತ್ನ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು: ವಾರಣಾಸಿ. ೨೦೦೭. ಡಾ. ಪುಷ್ಪಾ ಬಸು ಅವರಿಂದ ಸಂಗೀತೆಂದು ಡಾ. ಲಾಲಮಣಿ ಮಿಶ್ರಾ ಅವರ ಸಂಯೋಜನೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹ .
4. ಶರ್ಮಾ, SD "ಮಹಿಳಾ ಮೇಸ್ಟ್ರುಗಳು"
5. "ಚಂಡೀಗಢದಲ್ಲಿ 4 ನೇ ಬ್ರಹಸ್ಪತಿ ಸಂಗೀತ ಸಮರೋಹ್" ನಲ್ಲಿ ಬ್ರಹಸ್ಪತಿ, ಸೌಭಾಗ್ಯವರ್ಧನ್
6. ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಗುರು: ಡಾ (ಬಾಬಾ) ಅಲ್ಲಾವುದ್ದೀನ್ ಖಾನ್ (೧೮೮೧–೧೯೭೨) . ಡಾ ಸರಿತಾ ಮೆಕೆಂಜಿ-ಮ್ಯಾಕ್‌ಹಾರ್ಗ್. Pothi.com: ಬೆಂಗಳೂರು.೨೦೧೫
7. ಸಂಗೀತ ಪ್ರವಾಹ ಚಿರಂತನ್ . ಪಾಠಕ್, ಸಂತೋಷ್. ಸಂ. ನವಜೀವನ ಪ್ರಕಟಣೆ:ಜೈಪುರ.೨೦೧೭

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ
• ಓಮೆ ಸ್ವರ್ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಸಿತಾರ್ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು . ಡಾ.ರಾಗಿಣಿ ತ್ರಿವೇದಿ. ೨೦೧೦.
• ಸಂಗೀತೇಂದು ಪಂಡಿತ್ ಲಾಲ್ಮಣಿ ಜಿ ಮಿಶ್ರಾ: ಏಕ್ ಪ್ರತಿಭಾವನ್ ಸಂಗೀತಾ, ತಿವಾರಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಗಣೇಶ್ . ಸ್ವರ್ ಸಾಧನಾ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ, ೧೯೯೬.
• ಶ್ರುತಿ ಔರ್ ಸ್ಮೃತಿ:ಮಹಾನ್ ಸಂಗೀತಾ ಪಂಡಿತ್ ಲಾಲ್ಮಣಿ ಮಿಶ್ರಾ, ಚೌರಾಸಿಯಾ, ಓಂಪ್ರಕಾಶ್, ಸಂ. ಮಧುಕಲಿ ಪ್ರಕಾಶನ, ಭೋಪಾಲ್, ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೯೯.
• ಸಂಗೀತೇಂದು ಆಚಾರ್ಯ ಲಾಲಮಣಿ ಮಿಶ್ರಾ . ವಿದುಷಿ ಪ್ರೇಮಲತಾ ಶರ್ಮಾ