ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ
ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಬಾಹುಬಲಿಯ ವಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಅಭಿಷೇಕ
ಪರ್ಯಾಯ ಹೆಸರುಗಳುಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ
ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆಜೈನರು
ರೀತಿಧಾರ್ಮಿಕ
ಮಹತ್ವCompletion of the statue of Gommateshwara
ಆಚರಣೆಗಳುಆರಾಧನೆಗಳು, ಪೂಜೆ ಅಭಿಷೇಕ, ಮಹಾ ಮಂಗಳಾರತಿ
ಆಚರಣೆಗಳುಆರಾಧನೆಗಳು, ಪೂಜೆ ಅಭಿಷೇಕ
ದಿನಾಂಕDecided by the luni-solar Jain calendar
ಆವರ್ತನಪ್ರತಿ ೧೨ ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ

ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ ಜೈನಧರ್ಮಿಯರು ನಡೆಸುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಬೃಹತ್ ಗಾತ್ರದ ಜಿನ‌ಬಿಂಬಗಳಿಗೆ ನಡೆಸುವ ಒಂದು ಅಭಿಷೇಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ. ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ ಎಂದ ಕೂಡಲೇ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಬೃಹತ್ ವಿಗ್ರಹಕ್ಕೆ ನಡೆಸುವ ಅಭಿಷೇಕ ನೆನಪಿಗೆ ಬರುವುದು ಸಹಜವಾಗಿದೆ. ಬಾಹುಬಲಿಯ ಮೂರ್ತಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಇತರ ತೀರ್ಥಂಕರರ ವಿಗ್ರಹಗಳಿಗೂ ಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಖರ್ಚು ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕವನ್ನು ಪ್ರತಿ ೧೨ ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಒಮ್ಮೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ವಿಶ್ವದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಭಕ್ತರು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ತಮ್ಮ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಬಹುದು.

ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಉದ್ಘಾಟನೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 7 ರಂದು ನಡೆಯಲಿದೆ. ಪಂಚ ಕಲ್ಯಾಣ ಪ್ರತೀಕ್ಷಾ ಮಹೋತ್ಸವ ಮತ್ತು ಇತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು 2018 ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 8 ಮತ್ತು 16 ನಡುವೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಪ್ರತಿಮೆಯ ಅಭಿಷೇಕ ಫೆಬ್ರವರಿ 17 ರಂದು ಆರಂಭವಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಫೆಬ್ರವರಿ 25 ರಂದು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವುದು. ಸಮಾರೋಪ ಮರುದಿನ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ 20 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಇರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಹೇಳಿದರು.

ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕದಲ್ಲಿ ದಿನಾಂಕ ಘೋಷಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಭಕ್ತರು ಭಾಗವಹಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬದ ವಾತಾವರಣವಿರುವುದು. ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದಾಗ ನೆರೆದಿದ್ದ ಭಕ್ತರು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು. ಇಂದು ಗೋಮಟೇಶ್ವರನ ಗುಣಗಾನದ ಹಾಡುಗಳ ಪಠಣ ನಡೆಯಿತು. ರೇಷ್ಮೆ ಸಚಿವರು ಹಾಗೂ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಹಾಸನ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎ ಮಂಜು, ಶಾಸಕರು ಸಿ.ಏನ್ . ಬಾಲಕೃಷ್ಣ, ಎಮ್.ಎ. ಗೋಪಾಲಸ್ವಾಮಿ ಮತ್ತು ಇತರರು ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿದರು. ಜೈನ ಮುನಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಚಂದ್ರಪ್ರಭಸಾಗರ್ ಮತ್ತು ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘಟನಾ ಸಮಿತಿ ಪದಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು.

ಎಲ್ಲಾ ಸಂಗತಿಗಳು ಪವಿತ್ರ, ಸುದೀರ್ಘ ದಿನದ ಸಮಾರಂಭ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಜೈನ ಮುನಿಗಳು ಸ್ಥಳಕ್ಕೇ ದಿಗಂಬರ್ ಜೈನ್ ಮಠದಿಂದ ಪವಿತ್ರ ನೀರು ತಂದರು. ಸ್ತೋತ್ರಗಳ ಘೋಷಣೆ ಕೂಗಲು, ಮಠಾಧೀಶ ಚಾರುಕೀರ್ತಿಭಟ್ಟಾರಕ ಅನ್ನದೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಬೃಹತ್ ಮಡಕೆ ತುಂಬಿದ ಮತ್ತು ಅದ್ಭುತ ಸಮಾರಂಭ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಸಂಕೇತವಾಗಿ, ಬೆಳ್ಳಿ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿಯೊಂದಿಗೆ ಅದನ್ನು ಮೊಹರು ಹಾಕಿದರು. ಒಂದು ಶುಭಕರವಾದ ಗಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ, ಎರಡು ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಭಕ್ತ ಅಶೋಕ್ ಕುಮಾರ್ ಪಾಟ್ನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವವರ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ಮೊದಲ ಮಡಕೆ ಇರಿಸಿದರು. ನಂತರದವರಿಗೆ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪ್ರತಿಮೆಯ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಪವಿತ್ರ ನೀರಿಗೆ ಮೊದಲು ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಸುರಿಯುವ ಸವಲತ್ತು ಇತ್ತು.

ಸ್ನಾನ ಆರಂಭಿಸಿದ್ದರು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಈ ಸಮಾರಂಭವು 12 ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆರು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. 1,024 ವರ್ಷ ಪ್ರಾಯದ ಏಕಶಿಲೆಗೆ ಅಭಿಷೇಕ ಬೆಳಗ್ಗೇ 10.41 ಕ್ಕೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಅರ್ಚಕರು ನೀರು, ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ, ಕಬ್ಬು ರಸ, ಅಕ್ಕಿ ಹಿಟ್ಟು, ಗಿಡಮೂಲಿಕೆಗಳು, ಹಾಲು, ಗಂಧ, ಅರಿಶಿನ, ಅಮೂಲ್ಯ ಕಲ್ಲುಗಳು, ಮತ್ತು ಜಗತ್ತಿನ ಹೂವುಗಳ 52 ಬಗೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಮೆಗೆ ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿದರು.

ಕೇಸರಿ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಧರಿಸಿ, ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತರು ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾಗಿರಿ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದುಗೂಡಿದರು. ಅಪರೂಪದ ಮಂಗಳಕರ ಸಮಾರಂಭ ಆರಂಭದ ಅದ್ಭುತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತರು ಅಭಿಷೇಕ ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಸಾಕ್ಷಿಯಾದರು.

ಆರು ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ, 108 ಜಲ ಕಲಶಗಳನ್ನು (ಮಡಿಕೆಗಳು) ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಉಪಾಸಕರು ಬಾಹುಬಲಿಗೆ ಸುರಿಯುವರು.1,000 ಲೀಟರ್ ಹಾಲು, 3,000 ಲೀಟರ್ ನೀರು, 250 ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು ಅರಿಶಿನ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಗಂಧವನ್ನು ದೈತ್ಯಾಕಾರದ ಪ್ರತಿಮೆಯ ಮೇಲೆ ಸುರಿಯುವರು. ಇದು ಬಣ್ಣ ಬದಲಾಗುವುದು, ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು ವಿಶ್ವದ ಮಾಧ್ಯಮ ಜಮಾಯಿಸಲಾಗುವುದು.

1993 ಡಿಸೆಂಬರ್ 19 ರಲ್ಲಿ ಗೋಮಟೇಶ್ವರ ಬಾಹುಬಲಿಯ ಕಳೆದ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮ ದಿನ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಹೂಗಳ ಮಳೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ ಸಮಾರಂಭ ಅಲ್ಪ ಬದಲಾಗಿದೆ.

ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಲ್ಪಾಕೃತಿಗಳು ತೊರೆಯುವಿಕೆಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ವಯಂ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಪರಾಭವ ಅಹಂ ನಿಗ್ರಹಿಸುವ ಮೋಕ್ಷಕ್ಕೇ ಮೊದಲ ಹಂತವಾಗಿದೆ. ನಗ್ನ ರೂಪ - ದಿಗಂಬರ ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ - ಲಾರ್ಡ್ ಬಾಹುಬಲಿಯಾ, ದೈವಿಕ ಕಡೆಗೆ ತನ್ನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಆರೋಹಣ ಕುಂಠಿತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಾಪಂಚಿಕ ಬಯಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಜಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.

ಪವಿತ್ರ ಸ್ನಾನದ ಆಚರಣೆಯು ಬೌದ್ಧ ಮತ್ತು ಜೈನ ಹಾಗೂ ಹಿಂದೂ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ವಿಧಾನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿದ ನೀರು ಮತ್ತು ಚಂದನದ ಜಲಪಿಷ್ಟ ಸ್ಕ್ಯಾಫೋಲ್ಡಿಂಗ್ಗೆ ಮೂರ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಸುರಿಯಲಾಗುವುದು. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ವಾರಗಳವರೆಗೆ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ.[೧]

ಸಿದ್ಧತೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಬಾಹುಬಲಿ ಮೂರ್ತಿಗೆ 2018ರ ಫೆಬ್ರುವರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿರುವ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ 500 ಕೋಟಿ ಅನುದಾನ ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಅರುಣ್‌ ಜೇಟ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಪತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕಕ್ಕೆ ಬರುವ ಗಣ್ಯರಿಗೆ, ಭಕ್ತ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಶುದ್ಧ ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಪೂರೈಕೆ, ಉತ್ತಮ ವಸತಿ ಹಾಗೂ ಶೌಚಾಲಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತಿತರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಹಣವನ್ನು ವಿನಿಯೋಗಿಸಲಾಗುವುದು. ಪ್ರಾಕೃತ ಭಾಷೆಯ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೀಟು ನೀಡಲು, ಗ್ರಂಥಾಲಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತಿತರ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೂ ಹಣ ಬಳಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಗುರುವಾರ ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಪ್ರತಿ 12 ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ನಡೆಯುವ ಮಹಾಮಸ್ತಕಾಭಿಷೇಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ 2006ರಲ್ಲಿ ನಡೆದಿತ್ತು. ಈ ಬಾರಿ ಹಿಂದೆಂದಿಗಿಂತಲೂ ಅತಿ ವಿಜೃಂಭಣೆಯಿಂದ ಆಚರಿಸಲು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ದೃಢ ಸಂಕಲ್ಪ ತೊಟ್ಟಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಕೂಡಾ ಕೈ ಜೋಡಿಸಬೇಕು ಎಂದೂ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಮನವಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.

Photo Gallery[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. Jaini 1998, p. 205.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]