ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಪೋಷಕರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳು ಆರೋಗ್ಯವಂತರಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಜೈವಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಭಾರತೀಯ ಅನುಭವವಾಗಿದ್ದು, ಮಕ್ಕಳು ವಯಸ್ಕರಾಗಿ ಬೆಳೆದಂತೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಗುವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಜನರ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಯಿಲೆಯ ಹೊರೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಮಹತ್ವದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದಾರೆ. [೧] ಪರಿಸರದ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಾದ ಮಾಲಿನ್ಯ-ಸಂಬಂಧಿತ ರೋಗಗಳು, ನೀರಿನ ಪೂರೈಕೆಯೊಂದಿಗಿನ ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನೈರ್ಮಲ್ಯವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. [೧] ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಮಕ್ಕಳು ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಲಸಿಕೆಗಳು ತಡೆಗಟ್ಟಬಹುದಾದ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ೪೦% ಮಕ್ಕಳು ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆ ಅಥವಾ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಊಟದ ಪ್ರವೇಶದ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ . [೨] ಭಾರತವು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸಿನ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಪ್ರತಿದಿನ ೧೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಆಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ. .

ಆರಂಭಿಕ ಬಾಲ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಆರಂಭಿಕ ಬಾಲ್ಯವು ಆರು ವರ್ಷದವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯಾಗಿದೆ. [೩] ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಮಗುವಿನ ಪರಿವರ್ತನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಇತರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಇಸಿಡಿಯನ್ನು ಎಂಟು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತವೆ. [೪] ಆರೋಗ್ಯಕರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಮೆದುಳಿನ ಹಾನಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. [೫] [೬]

ಮಕ್ಕಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಗುರುತುಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಾಲ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧಕರು ಮತ್ತು ತಜ್ಞರು ಬಳಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಗುರುತುಗಳೆಂದರೆ ವಯಸ್ಸು, ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯತೆ. ಈ ಪ್ರದರ್ಶನವು ಭಾರತದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ.

ವಯಸ್ಸು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮೊದಲ ೧೦೦೦ ದಿನಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  ಮೊದಲ ೧೦೦೦ ದಿನಗಳು ಮಗುವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಗುವಿನ ಜನನದ ನಂತರದ ಮೊದಲ ೧೦೦೦ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಗುವಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾದ ಆರಂಭವನ್ನು ನೀಡಲು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುತ್ತದೆ. [೭] ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಏನೆಂದರೆ ಅವರು ಕೊಲೊಸ್ಟ್ರಮ್ ಪಡೆಯಲು ಹುಟ್ಟಿದ ಕೂಡಲೇ ಸ್ತನ್ಯಪಾನ ಮಾಡಬೇಕು. [೭] ತಾಯಂದಿರು ತಮ್ಮ ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳಿಗೆ ಕೊಲೊಸ್ಟ್ರಮ್ ನೀಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವ ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳು ತಾಯಿಯ ಆರೋಗ್ಯದ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ಮರಣ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿಷೇಧದ ಅಪಾಯವೂ ಸೇರಿದೆ. [೭]

ಮಗುವಿನ ಜನನದ ನಂತರ, ವೈದ್ಯರಿಂದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೈಕೆಗೆ ನಿಯಮಿತ ಪ್ರವೇಶವು ಆರೋಗ್ಯದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ. [೮] ವೈದ್ಯರ ಬಳಿಗೆ ಬರುವ ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಲಸಿಕೆ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮] ಹೆಚ್ಚು ಬಡ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿರುವ ಮಕ್ಕಳು ಅವರಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಆರೈಕೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ. [೮]

ಹದಿಹರೆಯದ ಪೂರ್ವ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪ್ರಿಡೋಲೆಸೆನ್ಸ್ ಎಂದರೆ ಬಾಲ್ಯದ ಅವಧಿ ಮುಗಿದು ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವುದು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಋತುಚಕ್ರದ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸನ್ನದ್ಧತೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. [೯] ೨೦೨೦ ರ ಅಧ್ಯಯನವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಹುಡುಗಿಯರು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಅವಧಿಯ ನಂತರ ಮುಟ್ಟಿನ ಬಗ್ಗೆ ಮೊದಲ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. [೯] ಇದಕ್ಕಾಗಿ ತಯಾರಾದ ಹುಡುಗಿಯರು ಉತ್ತಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. [೯]

ಮಗುವಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಗುವಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಗರ್ಭಧಾರಣೆಯ ಮೊದಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಮಗುವಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪೋಷಣೆ, ಬೆದರಿಕೆಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ, ಕಲಿಕೆಯ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ, ಸ್ಪಂದಿಸುವ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸುವುದು ಆರೈಕೆದಾರರ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. [೧೦] ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಮೆದುಳಿನ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಮೊದಲ ೧೦೦೦ ದಿನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಣಾಯಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ ಆರಂಭಿಕ ಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಕಷ್ಟಕರವಾಗುತ್ತದೆ. [೧೧]

ಮಗುವಿನ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಆರೈಕೆದಾರರೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿವಿಧ ಪ್ರತಿಕೂಲತೆಗಳು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಬಹುದು. ಈ ಪ್ರತಿಕೂಲತೆಗಳು ತೀವ್ರತೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮನೆಯಲ್ಲಿನ ಹಿಂಸಾಚಾರ, ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ, ನಿಂದನೆ, ಆಟ ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಪ್ರಚೋದನೆಗೆ ಅವಕಾಶದ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಪೋಷಕರ ಅನಾರೋಗ್ಯ [೧೨] [೧೩] ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮಗುವಿನ ಯೋಗಕ್ಷೇಮಕ್ಕೆ ಸಂಚಿತ ಹಾನಿಕಾರಕ ಹೊರೆಯನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ-ಆದಾಯದ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ. [೧೪] [೧೫]

೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜು ೧೫೮ ಮಿಲಿಯನ್ ಆರು ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಮಕ್ಕಳು ಕಳಪೆ ಪೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದರು. [೧೬] ಹತ್ತರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಭಾರತೀಯ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಅತಿಸಾರವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಆರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಜ್ವರವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮೂರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳು ಸಂಪೂರ್ಣ ರೋಗನಿರೋಧಕದಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. [೧೭]

ಮಕ್ಕಳ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಮಾನತೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಜಾಗತಿಕ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಬಾಲ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೮] ೪೫% ರಷ್ಟು ಮೂರು ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಭಾರತೀಯರು ಕುಂಠಿತವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯ ಅಳತೆಯಾಗಿದೆ. [೧೯]

ಮಗುವಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗದಿರುವ ಪ್ರಚಲಿತ ಅಂಶಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪೋಷಣೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ೧೦೦೦ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ೫೭% ನವಜಾತ ಶಿಶುಗಳು ಸ್ತನ್ಯಪಾನದಿಂದ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಘನ ಆಹಾರದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ೨೦೧೭ ರ ಅಧ್ಯಯನವು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ; ೪೮% ಜನರು ಸಾಕಷ್ಟು ಬಾರಿ ತಮ್ಮ ಊಟವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ; ೩೩% ಜನರು ಪೌಷ್ಠಿಕಾಂಶಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಆಹಾರದ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ೨೧% ಜನ ಸಾಕಷ್ಟು ಊಟವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. [೨೦]

ಭಾರತದ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಊಟದ ಯೋಜನೆಯು ಶಾಲಾ-ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ೧೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ದೈನಂದಿನ ಬಿಸಿ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಊಟವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. [೨೧] ಪ್ರೋಗ್ರಾಂನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಂಶೋಧನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಊಟವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. [೨೧]

೧೯೭೦ ರ ದಶಕದಿಂದಲೂ, ವಿಟಮಿನ್ ಎ ಕೊರತೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಭಾರತವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯು ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. [೨೨] [೨೩] ವಿಟಮಿನ್ ಡಿ ಕೊರತೆಯು ಆಹಾರ ಬಲವರ್ಧನೆಯೊಂದಿಗೆ ಸರ್ಕಾರವು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸವಾಲಾಗಿದೆ. [೨೪]

ಬಡತನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  ಬಡತನದಲ್ಲಿರುವ ಮಕ್ಕಳು ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಹಣವಿರುವ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ತಕ್ಷಣದ ಪ್ರವೇಶ ಸಿಗದೆ ಇರುವುದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಎನ್ನಬಹುದು. ಬಡತನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಬಾಯಿಯ ಆರೋಗ್ಯದಲ್ಲಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. [೨೫] ಕೇರಳವು ಬಡತನ ಕಡಿತ ಎಂಬ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅದರ ನಂತರ, ಮಕ್ಕಳು ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದರು. [೨] ವಿವಿಧ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು ಕೇರಳದ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೇರೆಡೆ ಏನು ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. [೨]

ಪರಿಸರ ಆರೋಗ್ಯ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳು ಪರಿಸರದ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. [೧] ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯ, ಜಲಮಾಲಿನ್ಯ, ಕೀಟನಾಶಕಗಳ ಆರೋಗ್ಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯದಂತಹ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಸರ್ಕಾರದ ಮಟ್ಟದ ಯೋಜನೆ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪರಿಹರಿಸಲು ಸವಾಲಾಗಿದೆ. [೧]

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ನಗರಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುವುದಕ್ಕಿಂತ ನಗರೀಕರಣವೇ ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. [೨೬] ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಹೊಂದಿರುವ ಹಣವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ನಗರದ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಯ ಪ್ರವೇಶದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಅಸಮಾನತೆ ಇದೆ. [೨೬]

ವ್ಯಾಕ್ಸಿನೇಷನ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ಐದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳ ಸಾವಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದೆ. [೨೭] ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಲಸಿಕೆ-ತಡೆಗಟ್ಟಬಹುದಾದ ರೋಗಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾವು ಆಗಿವೆ. [೨೭] ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಪಡೆದರೆ, ಅವರ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಜೀವನವು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ. [೨೭]

ತಾತ್ತ್ವಿಕವಾಗಿ, ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ೩೧% ಮಕ್ಕಳು ಕ್ಷಯರೋಗ ಮತ್ತು ಕುಷ್ಠರೋಗದ ವಿರುದ್ಧ ಬಿಸಿಜಿ ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ೮೭% ಮಕ್ಕಳು ೫ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. [೨೭] ಡಿಪ್ತಿರಿಯಾ, ಪೆರ್ಟುಸಿಸ್ ಮತ್ತು ಟೆಟನಸ್ ವಿರುದ್ಧದ ಲಸಿಕೆಯನ್ನು ೧೯% ಜನರು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ೬೩% ಜನರು ೫ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಈ ಲಸಿಕೆತಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. [೨೭] ಮೆನಿಂಗೊಕೊಕಲ್ ಕಾಯಿಲೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಮೆನಿಂಗೊಕೊಕಲ್ ಲಸಿಕೆಗಾಗಿ, ೩೪% ಜನರು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ೭೬% ಜನರು ತಮ್ಮ ೫ನೇ [೨೭] ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.

ಕೊಳೆಗೇರಿಗಳಲ್ಲಿನ ಮಕ್ಕಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಲಸಿಕೆ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. [೨೮]

ಇತರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ವಿವಿಧ ಕಷ್ಟಕರ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೀದಿ ಮಕ್ಕಳು, [೨೯] ಬಾಲ ಕಾರ್ಮಿಕರು, [೩೦] ಮತ್ತು ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆಯಾಗುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಬಡತನವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. [೩೧] ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಕ್ಕಳ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ ಅಸಮಾನತೆ, [೩೨] ಹೆಣ್ಣು ಶಿಶುಹತ್ಯೆ ಮತ್ತು ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹದ ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳು ಸೇರಿವೆ. [೩೩]

ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೨೦೧೨ ರ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಅಧ್ಯಯನವು ಮನೆಯ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಆಹಾರದ ಪ್ರವೇಶವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದೆ.ಆದರೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಆಹಾರ ಪರಿಹರಿಸುವುದು ಒಂದು ಸವಾಲಾಗಿದೆ. [೩೪]

ಹರಿಯಾಣದ ವರದಿಯು ಸುಧಾರಿತ ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಮೂಲಕ ಮಕ್ಕಳ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಕ್ಲೀನರ್-ಬರ್ನಿಂಗ್ ಇಂಧನದ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ. [೩೫]

ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಮಕ್ಕಳ ಪೋಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ನೀತಿ ಮತ್ತು ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ೨೦೧೭ ರ ಅಧ್ಯಯನ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. [೩೬] ಇಂತಹ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸುವುದು, ಅವುಗಳನ್ನು ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲು ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ನಗರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇವೆಲ್ಲವು ಸವಾಲಾಗಿಬಿಟ್ಟಿವೆ. [೩೬]

ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಪ್ರಭಾವ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅಗಾ ಖಾನ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಖಾಸಗಿ ಅನುದಾನಿತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಸಿಡಿ ಯನ್ನು ಧನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿಸಿದೆ. [೩೭]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. ↑ ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ ೧.೩ Thimmadasiah, N Bangalore; Joshi, TK (13 January 2020). "India: country report on children's environmental health". Reviews on Environmental Health. 35 (1): 27–39. doi:10.1515/reveh-2019-0073. PMID 31926103.
  2. ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ Pappachan, B; Choonara, I (2017). "Inequalities in child health in India". BMJ Paediatrics Open. 1 (1): e000054. doi:10.1136/bmjpo-2017-000054. PMC 5862182. PMID 29637107.
  3. ↑ Starting Strong. "Early Childhood Development in India – Guide for funders and charities" (PDF). New Philanthropy Capital.
  4. ↑ World Health Organization (2020). Improving Early Childhood Development: WHO guideline (PDF). Geneva, Switzerland: World Health Organization. p. 1. Retrieved 21 October 2020.
  5. ↑ Garcia, Marito H.; Pence, Alan; Evans, Judith, eds. (22 January 2008). Africa's Future, Africa's Challenge. doi:10.1596/978-0-8213-6886-2. ISBN 978-0-8213-6886-2.
  6. ↑ Center on the Developing Child at Harvard University (2016). From Best Practices to Breakthrough Impacts: A Science-Based Approach to Building a More Promising Future for Young Children and Families (PDF). Cambridge (MA): Harvard University. p. 15. Archived from the original (PDF) on 17 ನವೆಂಬರ್ 2020. Retrieved 21 October 2020.
  7. ↑ ೭.೦ ೭.೧ ೭.೨ Cite journal|last=Chellaiyan|first=VG|last2=Liaquathali|first2=F|last3=Marudupandiyan|first3=J|title=Healthy nutrition for a healthy child: A review on infant feeding in India.|journal=Journal of Family & Community Medicine|year=2020|volume=27|issue=1|pages=1–7|doi=10.4103/jfcm.JFCM_5_19|doi_brokendate=31 July 2022|pmid=32030072|pmc=6984033
  8. ↑ ೮.೦ ೮.೧ ೮.೨ Zuhair, Mohd; Roy, Ram Babu (14 December 2017). "Socioeconomic Determinants of the Utilization of Antenatal Care and Child Vaccination in India". Asia-Pacific Journal of Public Health. 29 (8): 649–659. doi:10.1177/1010539517747071. PMID 29237280.
  9. ↑ ೯.೦ ೯.೧ ೯.೨ Sharma, S; Mehra, D; Brusselaers, N; Mehra, S (19 January 2020). "Menstrual Hygiene Preparedness Among Schools in India: A Systematic Review and Meta-Analysis of System-and Policy-Level Actions". International Journal of Environmental Research and Public Health. 17 (2): 647. doi:10.3390/ijerph17020647. PMC 7013590. PMID 31963862.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  10. ↑ "WHO | Nurturing care for early childhood development: Linking survive and thrive to transform health and human potential". WHO. Archived from the original on 20 September 2017. Retrieved 11 June 2020.
  11. ↑ National Research Council (US) Institute of Medicine (US) Committee on Integrating the Science of Early Childhood Development; Shonkoff, J. P.; Phillips, D. A. (13 November 2000). From Neurons to Neighborhoods. doi:10.17226/9824. ISBN 978-0-309-06988-5. PMID 25077268.
  12. ↑ Cronholm, Peter F.; Forke, Christine M.; Wade, Roy; Bair-Merritt, Megan H.; Davis, Martha; Harkins-Schwarz, Mary; Pachter, Lee M.; Fein, Joel A. (September 2015). "Adverse Childhood Experiences". American Journal of Preventive Medicine. 49 (3): 354–361. doi:10.1016/j.amepre.2015.02.001. ISSN 0749-3797. PMID 26296440.
  13. ↑ Walker, Susan P; Wachs, Theodore D; Meeks Gardner, Julie; Lozoff, Betsy; Wasserman, Gail A; Pollitt, Ernesto; Carter, Julie A (January 2007). "Child development: risk factors for adverse outcomes in developing countries". The Lancet. 369 (9556): 145–157. doi:10.1016/s0140-6736(07)60076-2. ISSN 0140-6736. PMID 17223478.
  14. ↑ Walker, Susan P; Wachs, Theodore D; Grantham-McGregor, Sally; Black, Maureen M; Nelson, Charles A; Huffman, Sandra L; Baker-Henningham, Helen; Chang, Susan M; Hamadani, Jena D (October 2011). "Inequality in early childhood: risk and protective factors for early child development". The Lancet. 378 (9799): 1325–1338. doi:10.1016/s0140-6736(11)60555-2. ISSN 0140-6736. PMID 21944375.
  15. ↑ Wachs, Theodore D.; Rahman, Atif (15 January 2013), "The Nature and Impact of Risk and Protective Influences on Children's Development in Low-Income Countries", Handbook of Early Childhood Development Research and Its Impact on Global Policy, Oxford University Press: 85–122, doi:10.1093/acprof:oso/9780199922994.003.0005, ISBN 978-0-19-992299-4
  16. ↑ "Foreword", The State of the World's Children 2008, State of the World's Children, UN: 3, 31 December 2008, doi:10.18356/c8d42ffb-en, ISBN 978-92-1-059754-8
  17. ↑ Vart, Priya; Jaglan, Ajay; Shafique, Kashif (5 June 2015). "Caste-based social inequalities and childhood anemia in India: results from the National Family Health Survey (NFHS) 2005–2006". BMC Public Health. 15 (1): 537. doi:10.1186/s12889-015-1881-4. ISSN 1471-2458. PMC 4456806. PMID 26044618.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  18. ↑ Daelmans, Bernadette; Darmstadt, Gary L; Lombardi, Joan; Black, Maureen M; Britto, Pia R; Lye, Stephen; Dua, Tarun; Bhutta, Zulfiqar A; Richter, Linda M (January 2017). "Early childhood development: the foundation of sustainable development". The Lancet. 389 (10064): 9–11. doi:10.1016/s0140-6736(16)31659-2. ISSN 0140-6736. PMID 27717607.
  19. ↑ Vart, Priya; Jaglan, Ajay; Shafique, Kashif (5 June 2015). "Caste-based social inequalities and childhood anemia in India: results from the National Family Health Survey (NFHS) 2005–2006". BMC Public Health. 15 (1): 537. doi:10.1186/s12889-015-1881-4. ISSN 1471-2458. PMC 4456806. PMID 26044618.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  20. ↑ Aguayo, Víctor M. (October 2017). "Complementary feeding practices for infants and young children in South Asia. A review of evidence for action post-2015". Maternal & Child Nutrition. 13: e12439. doi:10.1111/mcn.12439. PMC 6865921. PMID 29032627.
  21. ↑ ೨೧.೦ ೨೧.೧ Ramachandran, P (June 2019). "School Mid-day Meal Programme in India: Past, Present, and Future". Indian Journal of Pediatrics. 86 (6): 542–547. doi:10.1007/s12098-018-02845-9. PMID 30637675.
  22. ↑ Greiner, Ted; Mason, John; Benn, Christine Stabell; Sachdev, H. P. S. (14 January 2019). "Does India Need a Universal High-Dose Vitamin A Supplementation Program?". The Indian Journal of Pediatrics. 86 (6): 538–541. doi:10.1007/s12098-018-02851-x. PMID 30644040.
  23. ↑ Awasthi, S; Peto, R; Read, S; Clark, S; Pande, V; Bundy, D; DEVTA (Deworming and Enhanced Vitamin A), team. (27 April 2013). "Vitamin A supplementation every 6 months with retinol in 1 million pre-school children in north India: DEVTA, a cluster-randomised trial". Lancet. 381 (9876): 1469–77. doi:10.1016/S0140-6736(12)62125-4. PMC 3647148. PMID 23498849.
  24. ↑ G, R; Gupta, A (2015). "Fortification of foods with vitamin D in India: strategies targeted at children". Journal of the American College of Nutrition. 34 (3): 263–72. doi:10.1080/07315724.2014.924450. PMID 25790322.
  25. ↑ Peres, MA; Macpherson, LMD; Weyant, RJ; Daly, B; Venturelli, R; Mathur, MR; Listl, S; Celeste, RK; Guarnizo-Herreño, CC (20 July 2019). "Oral diseases: a global public health challenge" (PDF). Lancet. 394 (10194): 249–260. doi:10.1016/S0140-6736(19)31146-8. PMID 31327369.
  26. ↑ ೨೬.೦ ೨೬.೧ Sharma, J; Osrin, D; Patil, B; Neogi, SB; Chauhan, M; Khanna, R; Kumar, R; Paul, VK; Zodpey, S (December 2016). "Newborn healthcare in urban India". Journal of Perinatology. 36 (s3): S24–S31. doi:10.1038/jp.2016.187. PMC 5144125. PMID 27924107.
  27. ↑ ೨೭.೦ ೨೭.೧ ೨೭.೨ ೨೭.೩ ೨೭.೪ ೨೭.೫ Shrivastwa, Nijika; Gillespie, Brenda W.; Lepkowski, James M.; Boulton, Matthew L. (September 2016). "Vaccination Timeliness in Children Under India's Universal Immunization Program". The Pediatric Infectious Disease Journal. 35 (9): 955–960. doi:10.1097/INF.0000000000001223. PMID 27195601.
  28. ↑ Singh, S; Sahu, D; Agrawal, A; Vashi, MD (July 2018). "Ensuring childhood vaccination among slums dwellers under the National Immunization Program in India – Challenges and opportunities". Preventive Medicine. 112: 54–60. doi:10.1016/j.ypmed.2018.04.002. PMID 29626558.
  29. ↑ Nigam, S (1994). "Street children of India – a glimpse". Journal of Health Management. 7 (1): 63–7. PMID 12289892.
  30. ↑ Srivastava, Rajendra N. (28 August 2019). "Children at Work, Child Labor and Modern Slavery in India: An Overview". Indian Pediatrics. 56 (8): 633–638. doi:10.1007/s13312-019-1584-5. PMID 31477640.
  31. ↑ Dhawan, J; Gupta, S; Kumar, B (2010). "Sexually transmitted diseases in children in India". Indian Journal of Dermatology, Venereology and Leprology. 76 (5): 489–93. doi:10.4103/0378-6323.69056. PMID 20826987.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  32. ↑ Subramanian, Samyukta (15 October 2019). "India's policy on early childhood education". Brookings Institution.
  33. ↑ Nour, NM (2009). "Child marriage: a silent health and human rights issue". Reviews in Obstetrics & Gynecology. 2 (1): 51–6. PMC 2672998. PMID 19399295.
  34. ↑ Chandrasekhar, S.; Aguayo, Víctor M.; Krishna, Vandana; Nair, Rajlakshmi (October 2017). "Household food insecurity and children's dietary diversity and nutrition in India. Evidence from the comprehensive nutrition survey in Maharashtra". Maternal & Child Nutrition. 13: e12447. doi:10.1111/mcn.12447. PMC 6866156. PMID 29032621.
  35. ↑ Pillarisetti, A; Jamison, DT; Smith, KR; Mock, CN; Nugent, R; Kobusingye, O; Smith, KR (27 October 2017). "Household Energy Interventions and Health and Finances in Haryana, India: An Extended Cost-Effectiveness Analysis". Disease Control Priorities, Third Edition (Volume 7): Injury Prevention and Environmental Health. pp. 223–237. doi:10.1596/978-1-4648-0522-6_ch12. ISBN 978-1-4648-0522-6. PMID 30212113.
  36. ↑ ೩೬.೦ ೩೬.೧ Avula, Rasmi; Oddo, Vanessa M.; Kadiyala, Suneetha; Menon, Purnima (October 2017). "Scaling-up interventions to improve infant and young child feeding in India: What will it take?". Maternal & Child Nutrition. 13: e12414. doi:10.1111/mcn.12414. PMC 6866129. PMID 29032618.
  37. ↑ "Early Childhood Development in India | Aga Khan Development Network". akdn.org. Retrieved 11 June 2020.
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಭಾರತದಲ್ಲಿ_ಮಕ್ಕಳ_ಅಭಿವೃದ್ಧಿ&oldid=1138737" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ