ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ನೆಹರು
ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ನೆಹರು | |
|---|---|
 | |
| ಜನನ | ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ತುಸ್ಸು c. 1868 |
| ಮರಣ | ೧೦ ಜನವರಿ ೧೯೩೮ (ವಯಸ್ಸು ೭೦) |
| ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ | ಭಾರತೀಯರು |
| ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ | ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| ಸಂಗಾತಿ | ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರು |
| ಮಕ್ಕಳು | ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪಂಡಿತ್ ಕೃಷ್ಣ ಹುತೀಸಿಂಗ್ |
| ಸಂಬಂಧಿಕರು | ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ (ಮೊಮ್ಮಗಳು) ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ (ಮರಿ-ಮೊಮ್ಮಗ) |
| ಕುಟುಂಬ | ನೆಹರು- ಗಾಂಧಿ ಕುಟುಂಬ |
ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ನೆಹರು (೧೮೬೮ - ೧೦ ಜನವರಿ ೧೯೩೮) ಒಬ್ಬ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯವಾದಿ. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದ ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರ ತಾಯಿ.
ಅವರು ೧೯೨೦-೩೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಉಪ್ಪಿನ ಕಾನೂನುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ನಾಗರಿಕ ಅಸಹಕಾರದ ಪ್ರತಿಪಾದಕಿಯಾಗಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಉಪ್ಪು ತಯಾರಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರು.
ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಸ್ವರೂಪ್ ರಾಣಿ ತುಸು ಅವರು ೧೮೬೮ ರಲ್ಲಿ ಲಾಹೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಪಂಡಿತ ಮನೋಹರ್ ಲಾಲ್ ತುಸು ಅವರಿಗೆ ಜನಿಸಿದರು.[೧][೨] ಅವರು ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರಿಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಆದರೆ ಮಾತನಾಡಲು ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.[೨]
ಅವರು ಹದಿಹರೆಯದಲ್ಲಿ ವಿವಾಹವಾದ ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರ ಎರಡನೇ ಪತ್ನಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರ ಮೊದಲ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಗ ಇಬ್ಬರೂ ಹೆರಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಮೋತಿಲಾಲ್ ಮದುವೆಯಾದ ನಂತರ ಅವರಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಮಗ ಜನಿಸಿದನು. ಅವನು ಶೈಶವಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮರಣಹೊಂದಿದನು. ಒಂದು ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರಿಗೆ ಎಂದಿಗೂ ಗಂಡು ಮಗು ಜನಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಒಬ್ಬ ಯೋಗಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಆ ಯೋಗಿ ಮರಣ ಹೊಂದಿದ ಹತ್ತು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, ೧೮೮೯ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೪ ರಂದು, ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಎಂಬ ಗಂಡು ಮಗು ಜನಿಸಿದನು. ಮದುವೆಯಾದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿಯವರ ಆರೋಗ್ಯ ಹದಗೆಟ್ಟಿತು. ಅವರ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಪದೇ ಪದೇ ಅನಾರೋಗ್ಯ ಕಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅವರ ಅಕ್ಕ ರಾಜವತಿ ಅವರನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು.
೧೯೨೦ ಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಕುಟುಂಬ ಜೀವನವು ಅಲಹಾಬಾದ್‌ನ ಆನಂದ ಭವನ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ಮಹಲಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ನೆರೆಹೊರೆಯವರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀಮಂತ ನೆರೆಹೊರೆಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಆ ಮನೆಯು ಒಂದು ವಿಸ್ತೃತ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ಹರಿಯುವ ನೀರಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇತ್ತು, ಮತ್ತು ಆ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಅಶ್ವಶಾಲೆಗಳು, ಈಜುಕೊಳ ಮತ್ತು ಟೆನಿಸ್ ಕೋರ್ಟ್ ಇದ್ದವು. ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿಯವರ ಪತಿಯ ಅನೇಕ ಸೂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸವಿಲೆ ರೋನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಅವರ ಮಗನ ಆಟಿಕೆಗಳು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನಿಂದ ಬರುತ್ತಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಅಲಹಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾರು ಹೊಂದಿದ ಮೊದಲ ಕುಟುಂಬ ಅವರದು.
ಆಗಸ್ಟ್ ೧೮, ೧೯೦೦ ರಂದು, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪಂಡಿತ್ ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾದ ಸ್ವರೂಪಾ ಕುಮಾರಿ ಎಂಬ ಮಗಳಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದರು.
೧೯೦೫ ರ ಮೇ ೫ ರಂದು, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ಬಾಂಬೆಯನ್ನು ತೊರೆದು ತಮ್ಮ ಪತಿ, ಮಗ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಲಂಡನ್‌ಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿದರು. ಜವಾಹರಲಾಲ್ ಅವರನ್ನು ಉತ್ತಮ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದ ಅವರ ಸೋದರಳಿಯ ಬ್ರಿಜ್ ಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರ ಸಂಪರ್ಕದಿಂದ ತಮ್ಮ ಹೆಂಡತಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮಾಡುವ ಕೆಲವು ತಜ್ಞರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವುದು ಮೋತಿಲಾಲ್ ಅವರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಯುರೋಪ್ ಪ್ರವಾಸ ಮತ್ತು ಹ್ಯಾರೋ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ಅವರಿಗೆ ಬೀಳ್ಕೊಡುಗೆಯ ನಂತರ, ಅವರು ನವೆಂಬರ್ ೧೯೦೫ ರಲ್ಲಿ ಅಲಹಾಬಾದ್‌ಗೆ ಮರಳಿದರು. ಅದೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಕಾಕತಾಳೀಯವಾಗಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ಅವರ ಜನ್ಮದಿನದಂದು, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ಮೂರನೇ ಮಗನಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದರು, ಅವರಿಗೆ ರತನ್ ಲಾಲ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟರು. ಆದರೆ, ಈ ಮಗ ಶೈಶವಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಮರಣಹೊಂದಿದನು. ೧೯೦೭ ರ ನವೆಂಬರ್ ೨ ರಂದು, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿಯವರ ಎರಡನೇ ಮಗಳು ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ಮಗು ಕೃಷ್ಣ ಜನಿಸಿದಳು.
ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿಯವರ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಅವರ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಗವರ್ನೆಸ್‌ಗಳು 'ನಾನ್ಹಿ' ಮತ್ತು 'ಬೇಟಿ' ಯಿಂದ 'ನಾನ್' ಮತ್ತು 'ಬೆಟ್ಟಿ' ಗೆ ಆಂಗ್ಲೀಕರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ಅವರಿಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ಅವರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದರು.[೩] ಆರಂಭಿಕ ಕುಟುಂಬದ ಭಾವಚಿತ್ರವು ವಿಕ್ಟೋರಿಯನ್ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನಾವಿಕ ಸೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಮನೆಯ ಇತರ ನೆಹರು ಮಹಿಳೆಯರು ಅವನ ಮೇಲೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಿಂದೂ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಿದರು. ತಮ್ಮ ಅಸ್ವಸ್ಥ ಸ್ಥಿತಿ ದಿನೇ ದಿನೇ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ತಮ್ಮ ಏಕೈಕ ಮಗನನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಹಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ ದೃಷ್ಠಿಗಳಿಂದ ಅವನನ್ನು ದೂರವಿಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
ಮೊದಲನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರ ಗುಂಪುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೈನಿಕರಿಗೆ ಉಣ್ಣೆಯ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಹೆಣೆಯಲು ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ೧೯೧೬ ಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಮೊದಲು, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿಯವರಿಗೆ ಅವರ ಮಗ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ಅವರಿಂದ ಒಂದು ಪತ್ರ ಬಂದಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಿಯೋಜಿತ ವಿವಾಹವನ್ನು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವಿವಾಹಿತರಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯಲು ಬಯಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ಒಬ್ಬ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಪಂಡಿತರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ಜಾತಕಗಳನ್ನು ಹೋಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಮತ್ತು ಕಮಲಾ ಕೌಲ್ ಫೆಬ್ರವರಿ ೮, ೧೯೧೬ ರಂದು ವಿವಾಹವಾದರು.
"ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ಒಬ್ಬ ಧರ್ಮನಿಷ್ಠ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಿಂದೂ. ಆದರೆ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ಮತ್ತು ಕಮಲಾ ಅವರಿಗೆ ಜೀವಂತ ಪುತ್ರರಿಲ್ಲದಿರುವುದು ಅವರ ಏಕೈಕ ವಿಷಾದ" ಎಂದು ಒಮ್ಮೆ ಒಬ್ಬ ಸ್ವಾಮಿ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು. ೧೯೧೭ ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೯ ರ ರಾತ್ರಿ, ಸ್ವರೂಪಾ ಅವರು "ಹುವಾ" ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು.[೪] "ಹೆಣ್ಣು" ಎಂದು ಹೇಳಲು ಇಷ್ಟಪಡದೆ, ಮಗು ಹುಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಸರಳವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು (ಆ ಮಗುವೇ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿ) . ಆಗ ಅವರ ಪತಿ ಹೇಗ್ ಕುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ಮೊಮ್ಮಗ ಬೇಕಿತ್ತು.[೪] ನಂತರ, ಇಂದಿರಾ ತನ್ನ ಅಜ್ಜಿಯನ್ನು "ಡೋಲ್ ಅಮ್ಮ" ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು,[೫][೬] ಯಾಕೆಂದರೆ ಅಜ್ಜಿ ಅವರಿಗೆ ಆಹಾರದ ಕಪಾಟಿನ "ಡೋಲಿ"ಯಿಂದ ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.[೫]
ನಂತರದ ಜೀವನ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
೧೯೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಗಾಂಧಿಯವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ನಾಯಕರಾದಾಗ, ಬ್ರಿಟಿಷರೊಂದಿಗೆ ಅಸಹಕಾರದ ಎರಡು ಪಟ್ಟು ತಂತ್ರ ಮತ್ತು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಭಾರತೀಯ "ಸಾಮಾಜಿಕ ದುಷ್ಕೃತ್ಯಗಳ" ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದೊಂದಿಗೆ, ನೆಹರು ಕುಟುಂಬದ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡವು. ಜವಾಹರಲಾಲ್ ಮತ್ತು ಮೋತಿಲಾಲ್ ಇಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಕಾನೂನು ವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಉಂಟಾದ ಆರ್ಥಿಕ ತೊಂದರೆಗಳು ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿಯವರ ಆಭರಣಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ನೆಹರೂ ಕುಟುಂಬದ ಮಹಿಳಾ ಆಭರಣಗಳ ಮಾರಾಟಕ್ಕೂ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಅವರ ಮಗಳು ಕೃಷ್ಣಾಳನ್ನು ಶಾಲೆಯಿಂದ ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ಎರಡು ಬಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಊಟವನ್ನು ಒಂದಾಗಿ ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಅಶ್ವಶಾಲೆಗಳು, ಸಿಬ್ಬಂದಿ, ಪಾತ್ರೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಫಟಿಕ ಸೇರಿದಂತೆ ಜೀವನದ ಅಲಂಕಾರಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಆ ನಂತರ ಮಹಿಳೆಯರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪುರುಷರು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಮನೆಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡರು.
ಡಿಸೆಂಬರ್ ೬ ೧೯೨೧ ರಂದು, ವೈಸ್ರಾಯ್ "ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು, ಅದು ಎಷ್ಟೇ ಪ್ರಮುಖರಾಗಿದ್ದರೂ" ಬಂಧಿಸಿ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲು ವಿದೇಶಾಂಗ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗೆ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ. ... "ಕಾನೂನಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರದ ಗೌರವಕ್ಕೆ" ಅಗತ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ಕಾರಣ, ಮೋತಿಲಾಲ್ ಮತ್ತು ಜವಾಹರಲಾಲ್ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಜನವರಿ ೨೬, ೧೯೨೨ ರಂದು, ಭಾರತೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ಈದ್ಗಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಭೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿದ್ದರು, ಅಲ್ಲಿ ೧೦೦೦ ಜನರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು.[೭] ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿಯವರ ಮೊಮ್ಮಗಳು ನಯನತಾರಾ ಸೆಹಗಲ್, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ವಿಧವೆಯಾದಾಗ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಸೈನಿಕನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೇಗೆ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು.
೧೯೩೦ ರಲ್ಲಿ, ನಾಗರಿಕ ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿ ಮತ್ತು ಗಾಂಧಿಯವರ ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಆರಂಭದೊಂದಿಗೆ, ಮೋತಿಲಾಲ್ ಆನಂದ ಭವನವನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ನೀಡಿದರು. ಅದೇ ವರ್ಷ, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್ ಮತ್ತು ಅದರ ಉಪ್ಪು ಕಾನೂನುಗಳ ವಿರುದ್ಧದ ಚಳುವಳಿಯ ಪರವಾಗಿ, ಉಪ್ಪಿನ ಸ್ವಯಂ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದರು.[೮] "ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಮಾತೃಭೂಮಿಗೆ ನಿಷ್ಠರಾಗಿದ್ದರೆ, ನೀವು ಪ್ರತಿ ಮನೆಯಲ್ಲೂ ಉಪ್ಪು ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬೇಕು" ಎಂದು ಅವರು ಸ್ವ-ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಸಹಕರಿಸಲು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಕೇಳಿಕೊಂಡರು.[೮] ಮೋತಿಲಾಲ್ ಫೆಬ್ರವರಿ ೬,೧೯೩೧ ರಂದು ನಿಧನರಾದಾಗ, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ಅವರ ಹಾಸಿಗೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದರು.
೧೯೩೨ ರಲ್ಲಿ, ಕಮಲಾಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಸ್ವರೂಪ್ ರಾಣಿ ಕಮಲಾಳ ಸ್ವಯಂ ಶಿಸ್ತಿನ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಅನುಸರಣೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಐಷಾರಾಮಿಗಳಿಂದ ದೂರವಿರುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು, ಕನಿಷ್ಠ ಪಕ್ಷ ಅವಳು "ಹಾರ ಮತ್ತು ಒಂದು ಜೋಡಿ ಬಳೆಗಳನ್ನು" ಧರಿಸಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿದರು. ಮತ್ತೊಂದು ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ, ಜೈಲಿನಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ಮಗನನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ ಒಂದು ದಿನದ ನಂತರ, ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿಯವರು ಸುಡುವ ಶಾಖದಲ್ಲಿ ಫ್ಯಾನ್ ಆನ್ ಮಾಡದೆ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವುದನ್ನು ಒಬ್ಬ ಸ್ವಾಮಿ ಕಂಡುಕೊಂಡರು. "ಆ ತಾಯಿಯ ಹೃದಯವು ಭಾವುಕವಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಆಕೆಯ ಮಗ ಬಿಸಿ ಜೈಲಿನ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಳೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಅವರು ವಿದ್ಯುತ್ ಫ್ಯಾನ್‌ನ ಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಆನಂದಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು" ಎಂದು ಸ್ವಾಮಿ ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಅದೇ ವರ್ಷ, ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲಾಠಿ ಚಾರ್ಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಥಳಿಸಿ ಗಾಯಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ತನ್ನ ಮಗನಿಗೆ "ಧೈರ್ಯಶಾಲಿ ಮಗನ ತಾಯಿ ಕೂಡ ಅವನಂತೆಯೇ ಇದ್ದಾಳೆ" ಎಂದು ಬರೆದರು.
ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ತಮ್ಮ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ: "ಅವರ (ಅವರ ತಂದೆಯ) ಬಗ್ಗೆ ನನ್ನ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಮತ್ತು ವಾತ್ಸಲ್ಯ ಎಂದಿನಂತೆ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದ್ದರೂ, ಭಯವು ಅವರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ನನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ಹಾಗಲ್ಲ. ನನಗೆ ಅವಳ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಭಯವಿರಲಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ನಾನು ಮಾಡುವ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಅವಳು ಕ್ಷಮಿಸುತ್ತಾಳೆಂದು ನನಗೆ ತಿಳಿದಿತ್ತು, ಮತ್ತು ನನ್ನ ಮೇಲಿನ ಅವಳ ಅತಿಯಾದ ಮತ್ತು ವಿವೇಚನೆಯಿಲ್ಲದ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದಾಗಿ, ನಾನು ಅವಳ ಮೇಲೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ. ನಾನು ಅವಳನ್ನು ತಂದೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನೋಡಿದೆ." [೯]
ಸಾವು ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅವರು ಜನವರಿ ೧೦, ೧೯೩೮ ರಂದು ನಿಧನರಾದರು. ಅವರ ಸಹೋದರಿ, ಮಗ ನೆಹರು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಾದ ಸರೂಪಾ ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟಿ ಅವರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಇದ್ದರು.[೧೦] ಅವರ ಸಹೋದರಿ ಮರುದಿನ ನಿಧನರಾದರು.
ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕ ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನಿ ಪಂಡಿತ್ ನೆಹರು ಅವರ ತಾಯಿಯಾಗಿರುವ ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ, ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಭೆಯ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷೆಯಾಗಿದ್ದ ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮಿ ಪಂಡಿತ್ ಅವರ ತಾಯಿ, ಭಾರತದ ಏಕೈಕ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಅಜ್ಜಿ ಮತ್ತು ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಮತ್ತು ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿಯವರ ಮುತ್ತಜ್ಜಿ. ರಾಹುಲ್ ಗಾಂಧಿ, ಪ್ರಿಯಾಂಕಾ ಗಾಂಧಿ ವಾದ್ರಾ ಮತ್ತು ವರುಣ್ ಗಾಂಧಿ ಅವರ ಮರಿ ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳು.[೧೦]
ಅಲಹಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸ್ವರೂಪಾ ರಾಣಿ ನೆಹರು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧೧][೧೨]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ "The Nehru-Gandhi family tree". Msn.com. Retrieved 28 April 2019.
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ Thapar, Suruchi (1993). "The Nehru Women" (PDF). Archived from the original (PDF) on 9 ಆಗಸ್ಟ್ 2017. Retrieved 16 August 2019.
- ↑ Rai, Roshani (May 2016). "Role of Women with Special Reference to Swarup Rani and Kamala Nehru in the Political Life of Jawaharlal Nehru" (PDF). International Journal of Research in Humanities and Social Studies. 3. Tripura University, Agartala, Tripura, India: 69–72. ISSN 2394-6296.
- ↑ ೪.೦ ೪.೧ Frank, Katherine (2010). "2."Hua"". Indira: The Life of Indira Nehru Gandhi (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Harper Collins Publishers. p. 14. ISBN 9780007372508.
- ↑ ೫.೦ ೫.೧ Gandhi, Sonia (2005). Two Alone, Two Together: Letters Between Indira Gandhi and Jawaharlal Nehru 1922–1964 (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Penguin Books India. pp. xxi. ISBN 9780143032458.
- ↑ Somervill, Barbara A. (2007). Indira Gandhi: Political Leader in India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Minneapolis: Capstone. pp. 19–20. ISBN 9780756518851.
- ↑ Menon, Visalakshi (2003). Indian Women and Nationalism, the U.P. Story. Har-Anand Publications. pp. 68–69. ISBN 9788124109397. Retrieved 28 April 2019.
- ↑ ೮.೦ ೮.೧ Thapar-Bjorkert, Suruchi (2006). Women in the Indian National Movement: Unseen Faces and Unheard Voices, 1930–42 (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). SAGE Publishing India. ISBN 9789352803484.
- ↑ Rai, Roshani (May 2016). "Role of Women with Special Reference to Swarup Rani and Kamala Nehru in the Political Life of Jawaharlal Nehru" (PDF). International Journal of Research in Humanities and Social Studies. 3. Tripura University, Agartala, Tripura, India: 69–72. ISSN 2394-6296.Rai, Roshani (May 2016). "Role of Women with Special Reference to Swarup Rani and Kamala Nehru in the Political Life of Jawaharlal Nehru" (PDF). International Journal of Research in Humanities and Social Studies. 3. Tripura University, Agartala, Tripura, India: 69–72. ISSN 2394-6296.
- ↑ ೧೦.೦ ೧೦.೧ "The Nehru-Gandhi family tree". Msn.com. Retrieved 28 April 2019."The Nehru-Gandhi family tree". Msn.com. Retrieved 28 April 2019.
- ↑ "Moti Lal Nehru Medical College, Allahabad". UPASICON. Retrieved 23 August 2019.
- ↑ Dwivedi, M.; Misra, S. P. (1997). "Motilal Nehru Medical College, Allahabad" (PDF). The National Medical Journal of India. 10 (1): 43–44. PMID 9069711. Retrieved 23 August 2019.