ಸಾಮಿಯ ಇತಿಹಾಸ

ಸಾಮಿ ಜನರು ಉತ್ತರ ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ ವಾಸ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಇಂದು ಸ್ವೀಡನ್, ನಾರ್ವೆ, ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾದ ಕೋಲಾ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪದ ಉತ್ತರ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಪ್ಮಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಬೇಟೆಯಾಡುವುದರಲ್ಲಿ, ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಸಾಮಿ ಜನರು ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಾಮಿ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು, ನಾರ್ಡಿಕ್ ದೇಶಗಳ ಆಧುನಿಕ ರಚನೆಗಳು ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಮಧ್ಯಯುಗದ ಅಂತ್ಯದವರೆಗೆ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲಾಯಿತು.

ಸಾಮಿ ಜನರು ಶತ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ನೆರೆಹೊರೆಯವರೊಂದಿಗೆ ಸಹಬಾಳ್ವೆಯ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಕಳೆದ ಇನ್ನೂರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ 20 ನೇ ಶತಮಾನದ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಸಾಮಿ ಜನರ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ರಾಜಕೀಯ, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಅವರ ನೆರೆಯ ಸಮಾಜಗಳೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ನಾಟಕೀಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳಾಗಿವೆ. 20 ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಬಳಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಭುಗಿಲೆದ್ದವು, ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಿ ಜನರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ ಉಂಟಾಯಿತು. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹನ್ನೊಂದು ವಿಭಿನ್ನ ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ (ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ನಾವು ಇದನ್ನು "ಉಪಭಾಷೆಗಳು" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ), ಕೇವಲ ಒಂಬತ್ತು ಭಾಷೆಗಳು ಮಾತ್ರ ಇಂದಿನವರೆಗೆ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಕಣ್ಮರೆಯಾಗುವ ಅಪಾಯದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿದೆ.

ಖಚಿತವಲ್ಲದ ಮೂಲಗಳಾದರೂ, ಟ್ಯಾಸಿಟಸ್‌ನಂತಹ ಬರಹಗಾರರು ಸಾಮಿ ಜನರ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಈ ಜನರು ಬಹುಶಃ ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ಫೆನ್ನಿ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರಬಹುದೆಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಸಾಮಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಿಕ್ಕಿರುವ ನಿಖರವಾದ ಪ್ರಾಚೀನ ದಾಖಲೆಗಳು ರೂನ್ ಲಿಪಿಯ ಪರಿಚಯದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ ರಾಜ ಆಲ್ಫ್ರೆಡ್‌ನ ಕಾಲದಲ್ಲಿನ ವೈಕಿಂಗ್ ಔಥೆರೆ ಬಗ್ಗೆ ನೀಡಲಾದ ವಿವರಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ.

ಪೂರ್ವ ಇತಿಹಾಸ

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಸಾಮಿ ಜನರು ವಾಸಿಸುವ ಪ್ರದೇಶ. ^{[ ಚಿತ್ರ ಉಲ್ಲೇಖ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ]}

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ, ಸಾಮಿ ಜನರು ವಾಸಿಸುವ ಭೂಭಾಗವನ್ನು ಉತ್ತರ ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಪ್ಮಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫೆನ್ನೋಸ್ಕಾಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಉತ್ತರ ಭಾಗಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ, ಸಾಮಿ ಜನರು ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕಿಂತ ದಕ್ಷಿಣದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿಯೂ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಿರಬಹುದೆಂಬ ಅಂದಾಜು ಇದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ಶಿಲಾಯುಗ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ 18ನೇ ಮತ್ತು 19ನೇ ಶತಮಾನ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಸಾಮಿ ಜನರ ಪೂರ್ವಜರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಹಾಗೂ ವಿವರವಾದ DNA ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಆ ನಿಗಾದನ್ನು ಆಧುನಿಕ ವಿದ್ವಾಂಸರು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಶಿಲಾಯುಗ

ಇಂದಿನ ಪ್ರಚಲಿತವಾದ ನಂಬಿಕೆಯಂತೆ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕರಾವಳಿಯ ಆರಂಭಿಕ ವಸಾಹತುಗಳು ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ನಾರ್ವೆಯ ಫೋಸ್ನಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಾಗೂ ಉತ್ತರದ ಕೊಮ್ಸಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನಿರಂತರತೆಯ ಭಾಗವಾಗಿವೆ. ಈ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮೂಲವನ್ನು ವಾಯುವ್ಯ ಯುರೋಪಿನ ಅಂತಿಮ ಪ್ಯಾಲಿಯೊಲಿಥಿಕ್ ಕಾಲದ ಅಹ್ರೆನ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಈ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುಂಪು ಮೊದಲಿಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ನಾರ್ವೆಗೆ ಹರಡಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಹಿಮಯುಗದ ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಿಮದ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕರಾವಳಿಯ ಕಡೆಗೆ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಹೊಸ ನೆಲೆಯ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ತೆರೆದಿತು. ಈ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ವೇಗವನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಆರಂಭಿಕ ರೇಡಿಯೋಕಾರ್ಬನ್ ದಿನಾಂಕಗಳು ಉತ್ತರದ ಭಾಗದಿಂದಲೂ ಜನ ವಾಸಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತವೆ.

"ಫೋಸ್ನಾ" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕರಾವಳಿಯ ಹೊರ್ಡಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಿಂದ ನಾರ್ಡ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ವರೆಗೆ ಕಂಡುಬರುವ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ವಸಾಹತುಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪದವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ವೃತ್ತದ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿನ ಕಲ್ಲು ಉಪಕರಣ ಆಧಾರಿತ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ "ಕೊಮ್ಸಾ" ಎಂಬ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಆದರೆ ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು 1970ರ ದಶಕದ ನಂತರ ತ್ಯಜಿಸಲಾಗಿದೆ. "ಕೊಮ್ಸಾ" ಎಂಬ ಪದವು ಮೂಲತಃ ಇಡೀ ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆಯ ಮೆಸೊಲಿಥಿಕ್ ಯುಗವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಆ ನಂತರ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪುರಾತತ್ತ್ವಜ್ಞರು ಈ ಪದದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದು ಅವರು ಉತ್ತರ ಮೆಸೊಲಿಥಿಕ್ ಯುಗವನ್ನು ಮೂರು ಹಂತಗಳಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ ಹಂತಗಳು 1, 2 ಮತ್ತು 3 ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪೂರ್ವ ನಾರ್ವೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಫೋಸ್ನಾ ವಸಾಹತುಗಳನ್ನು ಆಸ್ಟ್‌ಫೋಲ್ಡ್‌ನ ಹೊಗ್ನಿಪೆನ್ ಎಂಬ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಲ್ಲದು. ಅಲ್ಲದೆ, ಸ್ಟೀಜೆನ್ ಹಾಗೂ ಇತರ ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿನೇವಿಯನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಜೀನೋಮಿಕ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಮೂಲಕ, ನವಶಿಲಾಯುಗದ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬನು ಪೂರ್ವದ ಬೇಟೆಗಾರ-ಸಂಗ್ರಾಹಕರ ಹಾಗೂ ಪಶ್ಚಿಮದ ಬೇಟೆಗಾರ-ಸಂಗ್ರಾಹಕರ ನಡುವಿನ ಮಿಶ್ರ ತಳಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಇದು ಈ ಎರಡೂ ಮೂಲಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಜನರು ವಲಸೆ ಹೋಗಿ ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆ ಹಾಗೂ ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿನೇವಿಯಾದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನುತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ^[೧] ಈ ಮಿಶ್ರ ಪೂರ್ವಜರು ನವಶಿಲಾಯುಗದ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿದ್ದರು ಎಂದು ಟ್ರೋಮ್ಸೋದ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ^[೨]

ಮೂಲ

ಸಾಮಿಯ ಆನುವಂಶಿಕ ಮೂಲ ಇನ್ನೂ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ, ಆದರೂ ಇತ್ತೀಚಿನ ಆನುವಂಶಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಕೆಲವು ಸುಳಿವುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿರಬಹುದು.

2018 ರಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಮ್ನಿಡಿಸ್ ಮತ್ತು ಸಹವಿಚಾರಕರ ಅಧ್ಯಯನದ ಮೂಲಕ, ನ್ಗಾನಾಸನ್ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತ ಸೈಬೀರಿಯನ್ ಪೂರ್ವಜರು ಮತ್ತು ವೈ-ಕ್ರೋಮೋಸೋಮ್ ಡಿಎನ್‌ಎ ಹ್ಯಾಪ್ಲೊಗ್ರೂಪ್ N1c ಈಶಾನ್ಯ ಯುರೋಪಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಪ್ರಾಚೀನ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಯಿತು. ಸಾಮಿ ಜನರಲ್ಲಿ ಈ ಸೈಬೀರಿಯನ್ ಮೂಲದ ಜನಪಥಿಯು 20% ರಿಂದ 25% ರಷ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಕೋಲಾ ಉಪದ್ವೀಪದಲ್ಲಿನ ಬೊಲ್ಶೊಯ್ ಓಲೆನಿ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ಕಂಚಿನ ಯುಗದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸುಮಾರು 40% ಸೈಬೀರಿಯನ್ ಪೂರ್ವಜರನ್ನು ಹಾಗೂ ಸుమಾರು 50% ಮೆಸೊಲಿಥಿಕ್ ಪೂರ್ವ ಬೇಟೆಗಾರ-ಸಂಗ್ರಾಹಕರ ಪಿತೃತ್ವವನ್ನೂ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಈ ಜನಾಂಗೀಯ ಮಿಶ್ರಣವು ALDER ಡೇಟಿಂಗ್ ತಂತ್ರದ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 2000ರ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿರಬಹುದೆಂದು ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ^[೩] 2013 ರಲ್ಲಿ ಸರ್‌ಕಿಸಿಯನ್ ಮತ್ತು ಸಹವಿಚಾರಕರು ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನವು ಬೊಲ್ಶೊಯ್ ಓಲೆನಿ ದ್ವೀಪದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶ್ರೇಣಿಯ mtDNA (ಮೈಟೋಕಾಂಡ್ರಿಯಲ್ ಡಿಎನ್‌ಎ) ಹ್ಯಾಪ್ಲೋಗ್ರೂಪ್‌ಗಳನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಿತು. ಅವರು ಕಂಡುಹಿಡಿದಂತೆ, ಆ ಕಾಲದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೆಸೊಲಿಥಿಕ್ ಬೇಟೆಗಾರ-ಸಂಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುವ U5a1, ಮತ್ತು U ಹಾಗೂ C ಹ್ಯಾಪ್ಲೋಗ್ರೂಪ್‌ಗಳ ಹಲವು ಉಪವರ್ಗಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದ್ದವು. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರಲ್ಲಿ D, T, ಮತ್ತು Z ಎಂಬ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ, ವಿಶಿಷ್ಟ ಹ್ಯಾಪ್ಲೋಗ್ರೂಪ್‌ಗಳೂ ಸಹ ಕಂಡುಬಂದವು, ಇದು ಆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿನ ಜೀನೋಮಿಕ್ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ^[೪]

ಪೂರ್ವ 8100 ರಷ್ಟು ಕಾಲದ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರমাণಗಳು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ कि ಒನೆಗಾ ಸರೋವರದ ದಕ್ಷಿಣ ತೀರ ಹಾಗೂ ಲಡೋಗ ಸರೋವರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿರುವ ಜನರು ಉತ್ತರ ಫಿನ್ನಿಷ್ ಲ್ಯಾಪ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಉಟ್ಸ್ಜೋಕಿ ನದಿ ತಲುಪಿದ್ದವರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಗಳು ಅಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿಲ್ಲ. ಭಾಷಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಆಂಟೆ ಐಕಿಯೊ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಸಾಮಿ ಮೂಲ-ಭಾಷೆಯು ಸುಮಾರು 2000–2500 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ದಕ್ಷಿಣ ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಅಥವಾ ಕರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾದ ನಂತರ, ಅದು ನಂತರ ಉತ್ತರ ಫೆನ್ನೋಸ್ಕಾಂಡಿಯಾವರೆಗೆ ಹರಡಿತು. ^[೫]

ಸಾಮಿ ಜನಾಂಗದ ಆನುವಂಶಿಕ ವಂಶಾವಳಿಯು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ, ಆನುವಂಶಿಕ ಅಲೆ ಮತ್ತು ಆನುವಂಶಿಕ ಬಾಟಲ್-ನೆಕ್ಕಿಂಗ್‌ನ ಆರಂಭಿಕ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಬಹುದು. ಸಾಮಿ ಜೀನ್ ಪೂಲ್‌ನ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯು ಅದನ್ನು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಹೆಚ್ಚು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾದ ಆನುವಂಶಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಸಾಮಿ ಜನರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ MtDNA (ಸ್ತ್ರೀ) ಹ್ಯಾಪ್ಲೋಟೈಪ್ U5b1b1 ಆಗಿದ್ದು, ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಹ್ಯಾಪ್ಲೋಟೈಪ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇನ್ನು V ಪ್ರಕಾರವು ಕೂಡ ಸರಿಸುಮಾರು ಒಂದೇ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದ್ದು, ಜೊತೆಗೆ ಕೆಲವೊಂದು ಸಣ್ಣ D, H, ಮತ್ತು Z ಹ್ಯಾಪ್ಲೋಟೈಪ್‌ಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ^[೬]

15 ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೂ ಮೊದಲು

ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಸಾಮಿ ಜನರು ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಕರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹೇಮ್, ಸಾವೊ ಮತ್ತು ಕರೇಲಿಯಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ವಸಾಹತುಗಾರರು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಬಂದ ನಂತರ, ಪೂರ್ವ ಸಾಮಿ ಜನರು ಫಿನ್ನಿಷ್ ಮತ್ತು ಕರೇಲಿಯನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ದಕ್ಷಿಣ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ನುಕ್ಸಿಯೊಯಂತಹ ಸ್ಥಳನಾಮಗಳು, ಹಿಂದಿನ ಸಾಮಿ ವಸಾಹತುಗಳ ಸाक्ष್ಯಗಳಾಗಿ ಇರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ^[೭] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಾಮಿ ಜನರು ಫಿನ್ನಿಷ್ ಮತ್ತು ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿನೇವಿಯನ್ ವಸಾಹತುಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆರೆತು, ತನ್ನ ಮೂಲ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ಈ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಫಲವಾಗಿ, ಸಾಮಿ ಜನರ ಆಸ್ಥಿತ್ವ ಮತ್ತು ಪುರಾತನ ಪರಂಪರೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಲು ಕಠಿಣವಾಗಿದೆ. ^[೮] ವಾಯುವ್ಯ ರಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ (ಅರ್ಥಾಂಗೆಲ್ಸ್ಕ್ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ವೊಲೊಗ್ಡಾ ಪ್ರದೇಶ) ಹಿಂದಿನ ಸಾಮಿ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಸ್ಥಳನಾಮ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಿಂದ, ಸಾಮಿ ಜನರ ಹಿಂದಿನ ವಾಸ್ತವ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅವಶೇಷಗಳು ಆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದ್ದವು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ^[೯] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಹಿಂದಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಆದರೆ ಅದರಿಂದ ಭಿನ್ನವಾದ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರಬಹುದೆಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರರ್ಥ, ಈ ಜನರು ಸಾಮಿ ಜನಾಂಗದ ಹಂಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾದರೂ, ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಭಿನ್ನ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸಿದವರು ಎಂದು ತಾತ್ತ್ವಿಕವಾಗಿ ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೧೦]

ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರದೇಶವು ಹಿಂದಿನ ಕಾಳಗದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿತ್ತು ಎಂಬುದು ಅನಿಶ್ಚಿತ ವಿಷಯವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಸ್ತುತ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಮತ್ತು ಪುರಾತತ್ತ್ವಜ್ಞರಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ. ಸಾಮಿ ಭೂ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮಕಾಲೀನ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಇತ್ಯರ್ಥಪಡಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸರ್ಕಾರವು 1889 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಯಂಗ್ವರ್ ನೀಲ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಿತು. ಅವರು 1500 ರ ವೇಳೆಗೆ, ಸಾಮಿ ಜನರು ನಾರ್ಡ್-ಟ್ರೊಂಡೆಲಾಗ್ ಕೌಂಟಿಯ ಲೀರ್ನೆ ಪುರಸಭೆರ ಅವಧಿಗೆ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಚಲಿಸುವ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಮಾಡಿ, 18 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಫೆಮುಂಡೆನ್ ಸರೋವರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿರುವ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ತಲುಪಿದರು.^[೧೧] ಈ ಊಹೆಯನ್ನು ಅನೇಕ ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಇನ್ನೂ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ 21 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಇದು ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ನೀಲ್ಸನ್ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯದ ಪರವಾಗಿ, ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಲೀಯರ್‌ನ್‌ನ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಸಾಮಿ ವಸಾಹತು ಲಿಖಿತ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಕುರುಹುಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವಾದವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಾ, ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಅಲೆಮಾರಿ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯೇತರವಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಲಿಖಿತ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ. ^[೧೨] ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಮಧ್ಯಯುಗದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಿ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ವಾಲ್ಡ್ರೆಸ್‌ನ ಲೆಸ್ಜಾ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಂಗ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅಡಿಪಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಹ್ಯಾಲಿಂಗ್‌ಡಾಲ್‌ನ ಹೋಲ್ ಮತ್ತು ಆಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅಡಿಪಾಯಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಈ ಪುರಾವೆಗಳು, ಸ್ಯಾಂಪಲ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಿ ಜನರ ಪೂರ್ವವಾಸಿ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುವ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.^[೧೨] ಈ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಸಾಮಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು, ಮಧ್ಯಯುಗದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ನಾರ್ವೆಯ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಾರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಿ ಜನರ ಮಿಶ್ರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಊಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂಶೋಧಕರು, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಾರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಿ ಜನರು ಕಲೆತು ವಾಸವಿದ್ದದ್ದು ಹಾಗೂ ಅವರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಒಗ್ಗಟ್ಟು ಮತ್ತು ಬದಲಾಗುವ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವುದಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ.^[೧೩]

ಸುಮಾರು 1500 ರವರೆಗೆ, ಸಾಮಿ ಜನರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಸಂಯೋಜಿತವಾಗಿ, ಹಿಮಸಾರಂಗಗಳ ವಲಸೆ ಅನುಸರಿಸುವ ಅಲೆಮಾರಿ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. 1500ರ ನಂತರ, ಅತಿಯಾದ ಬೇಟೆಯು ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸುವ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಉಂಟಾದ ಕಾರಣ, ಹಿಮಸಾರಂಗಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆಯಾಗಲು ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮಿಗಳು ದನಗಳನ್ನು ಸಾಕಲು, ಬಲೆಗೆ ಬೀರುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿ, ಫ್ಜೋರ್ಡ್‌ಗಳು, ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಒಳನಾಡಿನ ಜಲಮಾರ್ಗಗಳ ಸುತ್ತ ನೆಲೆಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಇತರ ಸಮುಚ್ಛಯಗಳು ಹಿಮಸಾರಂಗವನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಅನುಸರಿಸಿದರೂ, ಸಾಮಿಯ ಜನರ ಕೇವಲ 10% ಮಾತ್ರ ಹಿಮಸಾರಂಗ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ವೈಕಿಂಗ್ ಯುಗದಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿ, ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಉತ್ತರದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಇದರ ಹಿಂದಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವೆಂದರೆ, ಯುದ್ಧಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ, ಸಾಮಿ ಜನರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಶಾಂತಿಯುತ ಸಹಜ ಸಂಬಂಧಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ್ದರೆಂಬ ನಂಬಿಕೆ. ಇದಲ್ಲದೇ, ಸ್ಟಾಲೋ ಅಥವಾ 'ಕಥೆಗಳು' ಎಂಬ ಜನಪ್ರಿಯ ಜಾನಪದ ಕತೆಗಳಲ್ಲಿ, ಕ್ರೂರ ವೈಕಿಂಗ್ ಯೋಧರೊಂದಿಗೆ ನಡೆದ ಇತರ ರೀತಿಯ ಸಂಬಂಧಗಳೂ ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿವೆ. ಲೆಸ್ಟಾಡಿಯಸ್ ಈ ಕಥೆಗಳನ್ನು ವೈಕಿಂಗ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಜೊತೆಗೆ ನಡೆದ ಇತಿಹಾಸದ ಸಂವಾದಗಳೆಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯೊಂದಿಗೆ, ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧಗಳೂ ಇದ್ದವು. ಸಾಮಿಗಳು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಚರ್ಮ ಮತ್ತು ತುಪ್ಪಳಗಳನ್ನು ಉಪ್ಪು, ಲೋಹದ ಕತ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾಣ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವನ್ನು ಆಭರಣಗಳಾಗಿ ಕೂಡ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬಿಣಯುಗದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ನಾರ್ಸ್ ಜನಾಂಗವು ತಮ್ಮ ವಸಾಹತುಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ, ಪ್ರಬಲ ನಾರ್ಸ್ ನಾಯಕರ ಮೂಲಕ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸುವುದರಿಂದ ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಒತ್ತಡ ಉಂಟಾಯಿತು. ಈ ಯುಗದಲ್ಲಿ ನಾರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಿ ಜನರ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧದ ಸ್ವರೂಪವು ಇಂದಿಗೂ ಚರ್ಚೆಗೆ ಗ್ರಾಸವಾಗಿದೆ. ಆದರೂ, ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಿದೆ—ಸಾಮಿಗಳು ನಾರ್ಸ್ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಸ್ನೇಹಭಾವದಿಂದ ಇರುತ್ತಿದ್ದರು, ಏಕೆಂದರೆ ನಾರ್ಸ್ ಜನರು ಬಿಳಿ ಸಮುದ್ರದ ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಫಿನ್ನೊ-ಉಗ್ರಿಕ್ ಶತ್ರುಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಬಲ್ಲವರಾಗಿದ್ದರು.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆರಂಭಿಕ ಮಧ್ಯಯುಗದಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಜ್ಯವು ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಕಡಿತಮಾಡಿದಾಗ, ಇದು ಭಾಗಶಃ ವಿರುದ್ಧ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. 14ನೇ ಶತಮಾನದ ವೇಳೆಗೆ, ಫಿನ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಮೀನು ವ್ಯಾಪಾರವು ಮತ್ತೊಂದು ನಾರ್ಸ್ ವಸಾಹತು ಅಲೆವನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ಮೀನುಗಾರಿಕಾ ಸಮುದಾಯಗಳು ಸಾಮಿ ಜೀವನಶೈಲಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವುದರಿಂದ, ಮಧ್ಯಯುಗದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಎರಡೂ ಸಮುದಾಯಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಅಕಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಸಾಮಿ ಕಲೆ

ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ, ಸಾಮಿ ಕಲೆಯನ್ನು ಅದರ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಸೌಂದರ್ಯದ ಸಂಯೋಜನೆಯಿಂದ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಎರಡು ಗುಣಗಳು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಮೇಲಿನ ಆಳವಾದ ಗೌರವದಿಂದ ಬೌದ್ಧಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದು, ಸಾಮಿಯ ಆನಿಮಿಸಂನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅವಳಿ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದಿವೆ. ಸಾಮಿ ಧರ್ಮವು ಶಾಮನಿಸಂನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪೂರ್ಣ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದು, ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೀಟ್ (ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಆಕಾರದ ಬಂಡೆ ಅಥವಾ ಮರದ ಬುಡ) ಅನ್ನು ಪೂಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ದೇವತೆಯ ಮನೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಕಲೆಯ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ, 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಲೆ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯು ಹೊಸತಾದ ತಿದ್ದೆಗೊಟ್ಟಿದ್ದು, ಋತುಚಕ್ರದ ಲಯವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಸರ್ವದೇವತಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಆರ್ಥಿಕ ಬದಲಾವಣೆ

15ನೇ ಶತಮಿಯಿಂದ ಸಾಮಿ ಜನರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಒಳಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಏಕೆಂದರೆ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ದೇಶಗಳು—ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್-ನಾರ್ವೆ, ಸ್ವೀಡನ್ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾ—ಸಾಮಿ ಪ್ರದೇಶಗಳತ್ತ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನ ಸೆಳೆದವು. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಡ್ಯಾನೋ-ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪ್ರದೇಶವು ಉತ್ತರ ಸಮುದ್ರದಿಂದ ನಿರ್ಬಂಧಿತವಾಗಿದ್ದರೂ, ಸ್ವೀಡನ್ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಕರಾವಳಿಯ ಬಂದರಿನಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ತೋರಿಸಿತು ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾದ ವಿಸ್ತಾರವು ಬ್ಯಾರೆಂಟ್ಸ್ ಸಮುದ್ರದ ತೀರವನ್ನು ತಲುಪಿತು. ಈ ದೇಶಗಳು ಸಾಮಿ ಜನರ ಮೇಲೆ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಬೋಥ್ನಿಯಾ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಉತ್ತರ ಕರಾವಳಿಯ ಫಿನ್ನಿಷ್ ಭಾಷಿಕ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಕಾರರು ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಬಂದರು, ಹಾಗೂ ರಷ್ಯಾದವರ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಾರ್ವೆಯ ಹಾರ್ಸ್ಟಾಡ್ ಪ್ರದೇಶದವರೆಗೆ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಯಿತು. ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಕಾರರು ಕೋಲಾ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪದ ಒಳನಾಡಿನಿಂದ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದರು. ಕ್ರಿ.ಶ. 100 ರಲ್ಲಿ, ಟ್ಯಾಸಿಟಸ್‌ನ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಿಯ ಮೊದಲ ಲಿಖಿತ ಉಲ್ಲೇಖ ಕಾಣುತ್ತದೆ.

ಅದರಿಂದ, ಬೇಟೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ಕಾಡು ಹಿಮಸಾರಂಗಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಘಟನೆಯನ್ನು ಕಂಡುಬಂದಿತು. ಸಾಮಿಗಳು ಬೇರೇನು ಮಾಡುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಹಿಮಸಾರಂಗಗಳ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಹೌದು, ಆದರೆ ಅದು ಸೀಮಿತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಈ ಹಿಮಸಾರಂಗಗಳನ್ನು ಕಾಡು ಹಿಮಸಾರಂಗಗಳಂತೆ ಕತ್ತಲಾ ಬಂಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಬೇಟೆಯಾದ ಕಂದಕಗಳಿಗೆ ತಿರುಗಿಸಲು ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಹಿಮಸಾರಂಗ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ತೀವ್ರಗೊಂಡಿತು.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮಿ ಜನರು ಒಳನಾಡಿನ ನದಿಗಳು, ಫ್ಜೋರ್ಡ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಕರಾವಳಿಯ ಕಡೆಗೆ ವಾಸವಾಯಿತು. ಅವರು ಸಮುದ್ರ ಅಥವಾ ತಾಜಾ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ, ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡುವುದು ಹಾಗೂ ಹಸುಗಳು, ಕುರಿಗಳು ಮತ್ತು ಮೇಕೆಗಳನ್ನು ಸಾಕುವುದು ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಮಸಾರಂಗ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಆದರೆ ಇಂದಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ (2004) ಸಾಮಿ ಜನರಿಗೆ ಹಿಮಸಾರಂಗ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಆರ್ಥಿಕ ದೃಷ್ಠಿಯಿಂದ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಿಮಸಾರಂಗ ಸಾಕಣೆ ಯಾವಾಗ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ದಾಖಲೆಯು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅದು ಕ್ರಿ.ಶ. 500 ರ ಆಸುಪಾಸಿನಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು ಎಂಬ ಊಹೆ ಇದೆ. 16 ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ, ಸಾಮಿಗಳು ನಗದು ರೂಪದಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ಈ ಅವಧಿಗೆ ಮುನ್ನ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ವಾಗ್ಮಿ ಜೋಹಾನ್ಸ್ ಸ್ಕೆಫೆರಸ್ ಬರೆದ ಲ್ಯಾಪೋನಿಯಾ (1673) ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕುರಿತು ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮೂಲಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸ್ವೀಡನ್ ದೇಶವು ಸಾಮಿ ಮಾಯಾಜಾಲವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ವಿಜಯಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ ಎಂಬ ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿನ ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಬರೆಯಲಾಯಿತು. ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕುರಿತು ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿತ ದೃಷ್ಟಿಕೋಣವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು, ಮ್ಯಾಗ್ನಸ್ ಡೆ ಲಾ ಗಾರ್ಡಿ ಮತ್ತು ಷೆಫೆರಸ್ ಅವರು ಆರಂಭಿಕ 'ಜನಾಂಗೀಯ' ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಪುಸ್ತಕವು 1673 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ (ಫ್ರೆಂಚ್, ಜರ್ಮನ್, ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಇತ್ಯಾದಿ) ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಅನುವಾದಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ, ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು, ಇಲ್ಲಿ ಸಾಮಿಯ ಜೀವನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು, ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ದೃಷ್ಠಿಕೋನ ಮತ್ತು ಪರಿಸರವನ್ನು ವರ್ಣಿಸುವ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಮಾಯಾಜಾಲ, ವಾಮಾಚಾರ, ಡ್ರಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪೇಗನ್ ಧರ್ಮದ ಕಲ್ಪಿತ ಕಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಜನಾಂಗಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವ ಕೆಲವು ಟೀಕಾದಾರರು ಶೆಫೆರಸ್ ನೀಡಿದ ಚಿತ್ರಣಕ್ಕಿಂತ ಸಾಮಿ ಜನರು ಹೆಚ್ಚು ಯುದ್ಧೋಚಿತ ಮತ್ತು ಸಾಹಸೋಚ್ಚ್ಛತ್ತಿಯವರಾದವರು ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.

ಸ್ವೀಡಿಷರು ಸಪ್ಮಿಗೆ ಮುನ್ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ

15ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ, ಸಾಮಿ ಜನರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಸ್ವೀಡನ್, ನಾರ್ವೆ, ರಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಂದು ಕಾಲ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್‌ನ ಪ್ರಜೆಗಳಾಗಿದ್ದರು. 16ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ವೀಡನ್‌ನ ಗುಸ್ತಾವ್ I ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಹೇಳಿದನು, "ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಿಗಳು ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಒಳಗೊಮ್ಮಲು" ಎಂದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಪ್ರದೇಶವು ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಹಂಚಲಾಗಿತ್ತು (ಸ್ವೀಡನ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ಮಾತ್ರ - ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈಗ ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಾಲ್ಟಿಕ್-ಫಿನ್ನಿಕ್ ಜನಾಂಗದವರು ಸ್ವೀಡನ್‌ನ ಪ್ರಜೆಗಳಾಗಿದ್ದರು), ಮತ್ತು ಗಡಿ ಫೆನ್ನೋಸ್ಕಾಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಹರಿವು ಮತ್ತು ದಾರಿ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ "ಏಕೀಕರಣ" ನಂತರ, ಬಿರ್ಕಾರ್ಲ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕೆಲವು ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಸಮಾಜವು ಇನ್ನೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರಲಿಲ್ಲ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೊಸ ರಾಜ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ IX ತನ್ನ ಕಿರೀಟದ ಮೇಲೆ "ಲ್ಯಾಪರ್ಸ್ ಜೆ ನಾರ್ಡ್‌ಲ್ಯಾಂಡೆನ್, ದಿ ಕೈಜನರ್ಸ್" ಎಂದು 1607 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣಿಸಿದ ನಂತರ. ಸಾಮಿ ಜನರ ಬಲವಂತದ ಕ್ರೈಸ್ತೀಕರಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಯೋಯಿಂಗ್, ಡ್ರಮ್ಮಿಂಗ್ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗಗಳನ್ನು ಇದೀಗ ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು (ಕಾನೂನು ಪದಗಳಲ್ಲಿ) "ಮ್ಯಾಜಿಕ್" ಅಥವಾ "ಮಾಂತ್ರಿಕತೆ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಬಹುಶಃ ರಾಜಮಹಲ್ ವಿರೋಧವನ್ನು ತೆಗೆಯುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಸಾಮಿ ಜನರ ಕಠಿಣ ಪಾಲನೆಯು ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು.

1630 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಆಡಳಿತಗಾರರು ನಾಸಾ ಬೆಳ್ಳಿ ಗಣಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಬಳಸಲು ಸಾಮಿ ಸಮುದಾಯಗಳ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ವೀ ವ್ಯವಸ್ಥೆನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು. ನಾಸಾ ಬೆಳ್ಳಿ ಗಣಿಯಲ್ಲಿ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಲಾಭದಾಯಕವಲ್ಲ ಎಂದು ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ ಮತ್ತು 1659 ರಲ್ಲಿ ಅದು ಮುಕ್ತಾಯವಾಯಿತು. ಆದರೆ 1640 ಮತ್ತು 1650 ರ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಲವಂತದ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸೇವೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಹಲವಾರು ಸಾಮಿಗಳು ಟೋರ್ನೆ ಲ್ಯಾಪ್‌ಮಾರ್ಕ್‌ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರವಾದರು.^[೧೪] ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದ ಸಾಮಿ ತೀವ್ರ ಬಡತನಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅವರ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಭಿಕ್ಷುಕತ್ವದಿಂದ ವಿವರಣೆಗೆ ತರುವ ವರದಿಗಳು ದಾಖಲಾಗಿವೆ. ^[೧೪]

ಸ್ವೀಡನ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ನಡುವಿನ ಗಡಿ ಒಪ್ಪಂದ (1751 ರ ಸ್ಟ್ರಾಮ್‌ಸ್ಟಾಡ್ ಒಪ್ಪಂದ) ಒಂದು ಅನೆಕ್ಸ್ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದನ್ನು 1751 ರ ಲ್ಯಾಪ್ ಕೊಡಿಸಿಲ್ ಅಥವಾ "ಸಾಮಿ ಮ್ಯಾಗ್ನಾ ಕಾರ್ಟಾ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸ್ವೀಡನ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ನಡುವಿನ ಸಮಾವೇಶವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿಲ್ಲ. ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಸಾಮಿ ಜನರ ಭೂಮಿ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.

17 ನೇ ಶತಮಾನದ ನಂತರ, ಅನೇಕ ಸಾಮಿ ಕುಟುಂಬಗಳು ಬಡವರಾಗಿ, ಇತರ ಪ್ರಜೆಗಳಂತೆ ಗೌರವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಕಾರಣ, ಅವರು ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬಳಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ರಾಜ್ಯವು ಲ್ಯಾಪ್‌ಮಾರ್ಕ್ ನಿಯಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಮಿ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಕಠಿಣ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸಿತು, ಮತ್ತು ಸಾಮಿಯೇತರ ವಸಾಹತುಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿತು. ಇದು ಬೇಟೆ, ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಪಶುಪಾಲನಾ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯಲು ಬಯಸುವ ಸಾಮಿ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ವಿರೋಧವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಇತರ ಗುಂಪುಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡವು. ಸ್ವೀಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಪ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಕೌಂಟಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯು ಈ ಸಮಯದಲ್ಲೇ ನಡೆದಿತ್ತು. ^{[ ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ]}

ರಷ್ಯಾದ ಆಸಕ್ತಿ

16ನೇ ಶತಮಾನದ ವೇಳೆ, ರಷ್ಯಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ತನ್ನ ವಿಸ್ತಾರ ಗಮನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ಮಿಷನರಿಗಳನ್ನು ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಿತು ಮತ್ತು ಕೋಲಾ ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ರಷ್ಯನ್ ಆರ್ಥೋಡಾಕ್ಸ್ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಮಂದಿರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ನಾರ್ವೇ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾದ ಗಡಿಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಕಿರ್ಕೆನೆಸ್‌ನ ನೀಡೆನ್ ಅಥವಾ ನೀಡೆನ್/ನ್ಜಾವ್ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಸೇಂಟ್ ಜಾರ್ಜ್ ಚರ್ಚ್ ಪಶ್ಚಿಮದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಗತಿಶೀಲವಾದ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು.

ಉತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ಡಾನೋ-ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನೀತಿಗಳು

1720 ರ ಸುತ್ತಮುತ್ತ, ನಾರ್ವೇನಲ್ಲಿ ಸಾಮಿ ಜನರು ಲೂಥೆರನ್ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಂಡರು. ಥಾಮಸ್ ವಾನ್ ವೆಸ್ಟನ್ ಈ ಮಿಷನರಿ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಅವರ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಮನಿಕ್ ಡ್ರಮ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಸೇರಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಾಮಿಗಳು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಅವಘಡಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಮ್ಮಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಇಚ್ಛೆಯವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದ್ದವರು ಮತ್ತು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು ಹಾಗೂ ರಷ್ಯನ್ನರೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಕರಾವಳಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಮುದಾಯಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಕುಸಿತವು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದದ್ದು, ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಸಮುದಾಯಗಳ ನಡುವಣ ಸಂಘರ್ಷಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

19 ನೇ ಶತಮಾನ: ಹೆಚ್ಚಿದ ಒತ್ತಡ

19 ನೇ ಶತಮಾನವು ದೂರದ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಹಳೆಯ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿರುವ ಹೊಸ ಗಡಿಗಳು

1809 ರಲ್ಲಿ ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ರಷ್ಯಾ ದ್ವಾರಾ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಇದರಿಂದ ಸಾಮಿ ಪ್ರದೇಶದ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಗಡಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. 1826 ರಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್/ರಷ್ಯಾದ ಗಡಿ ಒಪ್ಪಂದವು ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್-ರಷ್ಯಾ ನಡುವಿನ ಗಡಿಯನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸೀಮಿತಮಾಡಿತು, ಇಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾ, ಸ್ವೀಡನ್ ಮತ್ತು ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್-ನಾರ್ವೆ ಇವುಗಳ ಹತ್ತಿರ ಒಂದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಭೂಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದವು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಹಿಮಸಾರಂಗ ದನಗಾಹಿಗಳು ಗಡಿಯನ್ನು ದಾಟಲು ಆಗದಂತೆ ತಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟರು. ಆದರೆ 1940 ರವರೆಗೆ ಹಿಮಸಾರಂಗ ದನಗಾಹಿಗಳು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್/ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಗಡಿಯನ್ನು ದಾಟಬಹುದು.

1826 ರವರೆಗೆ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್/ಫಿನ್ನಿಷ್/ರಷ್ಯಾದ ಗಡಿಯನ್ನು ಮುಚ್ಚುವವರೆಗೆ, ಸಾಮಿಗಳು ಗಡಿಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ದಾಟುತ್ತಿದ್ದರು. 1751 ರ ಲ್ಯಾಪ್ ಕೊಡಿಸಿಲ್ ನಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪ್ರಕಾರ, 1940 ರವರೆಗೆ ಸ್ವೀಡನ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ನಡುವಿನ ಗಡಿಯನ್ನು ದಾಟಲು ಸಾಮಿಗಳು ಇನ್ನೂ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಜರ್ಮನಿಯ ನಾರ್ವೆ ಆಕ್ರಮಣದಿಂದ ಗಡಿಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಗಿತ್ತು. ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಅವರಿಗೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಗಡಿಯನ್ನು ದಾಟಲು ಅವಕಾಶ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಇಂದು, ಕೌಟೊಕೀನೊ ಮೂಲದ ಸಾಮಿಗಳು ತಮ್ಮ ಬೇಸಿಗೆಯ ಮೇವುಬೇಸಾಯಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ, ಸಾಮಿ ಜೀವನಶೈಲಿಯು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿತು ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು, ಇದು ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ದಕ್ಷಿಣದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, 18 ನೇ ಶತಮಾನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆಯ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು ಕಡಿಮೆ ಮೀನಿನ ಬೆಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಕುಸಿತದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಸಾಮಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಂಶವು ಬಲಗೊಂಡಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ಸಾಮಿ ದಕ್ಷಿಣ ನಾರ್ವೆಯ ಪೂರೈಕೆಗಳಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರರಾಗಿದ್ದರು.

ಆರ್ಥಿಕ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿಡುವಿಕೆ

19 ನೇ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ನಾರ್ಡಿಕ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾದವು. ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ, ನಗರಗಳು ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದವು ಮತ್ತು ಮೀನು ರಫ್ತು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಿಯ ಜೀವನಶೈಲಿ ಹಳೆಯದು ಆಗಿದೆಯಾದರಿಂದ, ಅವರು ವ್ಯಾಪಕ ವಿಸ್ತರಣೆಯಿಂದ ಹೊರಗೊಮ್ಮಲು ಹಾರುವಂತಾದರು ಮತ್ತು ಇತರರಿಗಿಂತ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರಿಸಲಾಯಿತು.

1840 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಸಾಮಿ ಮಂತ್ರಿ ಲಾರ್ಸ್ ಲೆವಿ ಲಾಸ್ಟಾಡಿಯಸ್ ಲುಥೆರನ್ ಧರ್ಮದ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಬೋಧಿಸಿದರು. ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಗಡಿಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಾಮಿ ಜನರ ಮಧ್ಯೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು, ಇದರಿಂದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಾಪಿತ ಚರ್ಚ್ ವಿರುದ್ಧ ಹೆಚ್ಚು ದ್ವೇಷ ವ್ಯಕ್ತವಾಯಿತು. 1852 ರಲ್ಲಿ, ಕೌಟೊಕಿನೊ ಪುರಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಗಲಭೆಗಳು ಉಂಟಾಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯನ್ನು ಹಾನಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಒಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ವ್ಯಾಪಾರಿಯು "ಕ್ರುಸೇಡರ್ಗಳು" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಮತಾಂಧರಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು. ಗಲಭೆ ನಡೆಸಿದ ನಾಯಕರನ್ನು ನಂತರ ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸಲಾಗುವುದು ಅಥವಾ ದೀರ್ಘ ಕಾಲ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದರು. ಈ ಆರಂಭಿಕ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಘಟನಾಕ್ರಮದ ನಂತರ, ಲೇಸ್ಟಾಡಿಯಸ್ ಚಳುವಳಿ ಸ್ವೀಡನ್, ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, ಆದರೆ ಈಗ ನಾಯಕರು ಅಧಿಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಹಕಾರಿಯ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ತೋರಿದರು.

ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬೋಧನೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮೋಪದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, 1860 ರ ದಶಕದಿಂದ ನಾರ್ವೆದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಭಕ್ತಿಯ ಪ್ರಗತಿಯೊಂದಿಗೆ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಮ್ಮ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಬದಲಾಯಿಸಿದರು. 1900 ರ ಸುತ್ತಮುತ್ತು ಈ ಬದಲಾವಣೆ ಹೆಚ್ಚಾದಿತು, ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅಧಿಕೃತ ಚರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸಲು ನಿರ್ಬಂಧವಾಯಿತು.

20ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರು. ಇತರೆ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಸಾಹದ ಮಟ್ಟ ಕಡಿಮೆಯಾದರೂ, ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ನಡೆಯಿತು, ಇದು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಭಾಷೆಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಒತ್ತಡವನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಆದರೆ, ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಸಾಮಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು..

1900 ರಿಂದ 1940 ರವರೆಗೆ, ನಾರ್ವೆ ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಹಣ ಮತ್ತು ಶ್ರಮವನ್ನು ಹೂಡಿದಾಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಫಿನ್‌ಮಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಕರಿಗಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಅಥವಾ ಗುತ್ತಿಗೆಗೆ ಪಡೆಯಲು ಇಚ್ಛಿಸುವವರು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಬೇಕಾದ ಕಾರಣ, ಇದು 1920 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳಾಂತರಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಾಮಿ ಗುಂಪುಗಳ ನಡುವೆ ಭೇದವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು, ಇದು ಇಂದಿಗೂ ಮುಂದುವರೆದಿದ್ದು, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಆಂತರಿಕ ಸಾಮಿ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಯುರೋಪಿನ ಖಂಡದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಂತೆ, ನಾರ್ವೆ, ಸ್ವೀಡನ್, ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಕೂಡ ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಅತಿಕ್ರೂರ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆ ಇಲ್ಲದ ಸಾಮಿ ಜನರಿಗೆ, ಭೂಮಿಯ ಹಕ್ಕಿಗಾಗಿ ಯುದ್ಧ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ತತ್ವ ಮತ್ತು ಕ್ರಮಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅನ್ಯಾಸವಾಗಿದ್ದವು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಾಮಿ ಜನರು ಈ ಘರ್ಷಣೆಯ ನಡುವೆ ಎಲ್ಲೆಡೆಯಿಂದಲೂ ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟರು. ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆ ಎಂದರೆ, 1944–45ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಭಾರೀ ಯುದ್ಧ ನಾಶ. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕರ ಮನೆಗಳು ನಾಶವಾಗಿದ್ದು, ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಹುತೇಕ ಗೋಚರ ಸ್ಮರಣಿಕೆಗಳು ಕೂಡ ಹಾಳಾಗಿದ್ದವು. ಆದರೆ, ಯುದ್ಧದ ನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲಿನ ಒತ್ತಡವು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ತಗ್ಗಿದಂತಾಯಿತು.

20 ನೇ ಶತಮಾನವು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಗಡಿಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಪ್ರಗತಿಗಾಗಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಸಾಮಿ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಹಿಂದುಳಿದ, ಅನಾಧುನಿಕ, ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದ ಮತ್ತು ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು. ಜಾಗವನ್ನು, ಯಾವಾಗಲೂ ಯಾರಿಗೂ ಸೇರಿದ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದ್ದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ಆಸ್ತಿ ಎಂದು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ಕೃಷಿಗಾಗಿ ಹೊಸ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು, ವಸಾಹತುಗಾರರು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮಾತಾಡಬಲ್ಲದೆಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು.

ಸ್ವೀಡನ್

ಸ್ವೀಡನ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸರಕಾರದ ನೀತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಉಗ್ರಗಾಮಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯದ್ದಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ, ಶಿಕ್ಷಕರು ನೇರವಾಗಿ ಸಾಮಿ ಹಿಮಸಾರಂಗ ದನಗಾರಿಕೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ, ಅಲ್ಲಿಯೇ ಬೋಧನೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಈ ಶಾಂತಿಯುತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗೆ ಕೊನೆ ಬಂದಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ಕಿರುನಾ ಮತ್ತು ಗಲ್ಲಿವಾರೆಯಲ್ಲಿನ ಹೊಸದಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ಗಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಲುಲಿಯಾ-ನಾರ್ವಿಕ್ ರೈಲ್ವೆ ಮಾರ್ಗದ ನಿರ್ಮಾಣದಿಂದ ಸಾಮಿ ಜನರ ವಾಸಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿ ಗಂಭೀರವಾದ ಶೋಷಣೆಗೆ ಒಳಗಾದವು.

ನಂತರದ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಜನಾಂಗ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂಸ್ಥೆ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ನಂತರ, ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧಕರಿಗೆ ಅವಶ್ಯಕವಾದ ಸಂಶೋಧನಾ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು, ಸಾಮಿ ಸಮಾಧಿಗಳು ಲೂಟಿ ಮಾಡುವಂತಾಗಿದವು. ಈ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಕೇವಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅನ್ಯಾಯವಲ್ಲ, ಸಾಮಾಜಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗೌರವಕ್ಕೆ ಕತ್ತಲೆಯ ನೆರಳು ತಂದವು, ಏಕೆಂದರೆ ಮೃತರ ಸಮಾಧಿಗಳನ್ನು ಲೂಟಿ ಮಾಡುವುದು ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಪಮಾನಕಾರಿಯಾದ ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿತ್ತು. ^[೧೫] ^[೧೬]

ರಷ್ಯಾ

ರಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ, ಹಿಮಸಾರಂಗ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಾಮಿಗಳ ಪರಂಪರೆಗತ ಜೀವನಶೈಲಿಗಳು, ಕೃಷಿಯ ಸಾಮೂಹಿಕೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಅನೇಕ ಸಾಮಿ ಜನರನ್ನು ಪರ್ಯಾಯ ದ್ವೀಪದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಲೊವೊಜೆರೊ (ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ: ಲೊಜಾವ್ರಿ) ಎಂಬ ಒಂದೇ ಒಂದು ಸಾಮೂಹಿಕ ವಸತಿಗೆ ಏಕವಿಧವಾಗಿ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು “ಮಾದರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರ”ವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಸೋವಿಯತ್ ಸರ್ಕಾರವು ಇದರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಪತ್ತೂ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯೂ ಮುಡಿಪು ಮಾಡಿತು. ಈ ನಡುವೆ, ಸಾಮಿ ಜನರು ತಮ್ಮ ತಾಯ್ನಾಡುಗಳನ್ನು ಜನಾಂಗೀಯ ರಷ್ಯನ್ನರು, ನೆನೆಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಮೂಲದ ಸೋವಿಯತ್ ಜನಾಂಗಗಳ ಆಕ್ರಮಣಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿಯೇ ಬೇಕಾಯಿತು, ಇದು ಅವರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು.

ಚಳಿಗಾಲದ ಯುದ್ಧ (1939–40)

1939ರ ಚಳಿಗಾಲದ ಯುದ್ಧದ ವೇಳೆ, ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸಾಮಿಗಳು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಯುದ್ಧದ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದರು. ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ತನ್ನ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸೋವಿಯತ್ ಮಿಲಿಟರಿ ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದ ನಂತರ, ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟವು ಆಕ್ರಮಣ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಬೋಥ್ನಿಯಾ ಕೊಲ್ಲಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಬಹುದೆಂದು ಲೆಕ್ಕಹಾಕಿದ ಕೆಂಪು ಸೇನೆ, ಅತ್ಯಂತ ಶೀತ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದ ತಪ್ಪಿನಿಂದ ಸಂಕಷ್ಟಕ್ಕೀಡಾಯಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಫಿನ್ನಿಷ್ ಪಡೆಗೆ ಕೇವಲ 2,700 ಮಂದಿ ಸಾವು ಸಂಭವಿಸಿದರೆ, ಸೋವಿಯತ್ ಸೇನೆ ಸುಮಾರು 27,000 ಸೈನಿಕರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮಾರ್ಚ್ 1940ರಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಉಷ್ಣವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಫಿನ್ನಿಷ್ ರಕ್ಷಣಾ ರೇಖೆ ದುರ್ಬಲಗೊಂಡಿತು. ದೊಡ್ಡದಾದ ಸೋವಿಯತ್ ಪಡೆಗಳ ದಾಳಿಗೆ ಎದುರಿಸಲಾಗದ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬಂದ ಫಿನ್ನಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು, ಮಾರ್ಚ್ 12ರಂದು ಶಾಂತಿಯ ಸಂಧಾನಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು. ^[೧೭]

ನಾರ್ವೆಯ ಮೇಲೆ ಜರ್ಮನ್ ಆಕ್ರಮಣ ಮತ್ತು ಆಕ್ರಮಣ

1940ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 9ರಂದು, ಹಿಟ್ಲರ್ "ಆಪರೇಷನ್ ವೆಸೆರುಬಂಗ್" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಆಕ್ರಮಣ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ ನಾರ್ವೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. ಈ ಆಕ್ರಮಣದಲ್ಲಿ ನಾಜಿ ಸಹಾನುಭೂತಿಗಾರ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ವಿಡ್ಕುನ್ ಕ್ವಿಸ್ಲಿಂಗ್ ಅವರ ಸಹಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಜರ್ಮನ್ ಪಡೆಗಳು ತಕ್ಷಣವೇ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆ ಹಾಯಲು ಯಶಸ್ವಿಯಾದವು. ನಾಜಿಗಳು ತಮ್ಮ ಜನಾಂಗೀಯ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ, ಹೊಂಬಣ್ಣದ ಕೂದಲು ಮತ್ತು ನೀಲಿ ಕಣ್ಣುಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾಣುವ ನಾರ್ಡಿಕ್ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಜನರನ್ನು ನಿಜವಾದ ಆರ್ಯರಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಕ್ವಿಸ್ಲಿಂಗ್ ಈ ನಿಲುವನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾ, ಜನಾಂಗೀಯವಾಗಿ "ಕೀಳರ್ಜಿತ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ಸಾಮಿ ಜನರ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿರ್ಮೂಲನೆಯತ್ತ ಒಲವು ತೋರಿದರು.

ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಧಾನಿ ವಿನ್ಸ್ಟನ್ ಚರ್ಚಿಲ್ ಅವರು ನಾರ್ವೇಜಿಗೆ ತ್ವರಿತ ನೆರವು ನೀಡಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರೂ ಸಹ, ಬೆಂಬಲ ತೀರಾ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬಂದಿತು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಲ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಯಿತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ನಾಜಿಗಳು ನಾರ್ವೆ ಉತ್ತರದ ಪ್ರಮುಖ ಬಂದರಿಯಾದ ನಾರ್ವಿಕ್ ಅನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ನೌಕಾಪಡೆಯ ದಿಗ್ಬಂಧನೆಯ ನಡುವೆಯೂ, ಜರ್ಮನ್ ವೆಹ್ರ್ಮಚ್ಟ್ (ಸೈನ್ಯ) ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಡಗಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಾಮಿ ಜನರನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿ ಬಳಸಿದರು. ^[೧೭]

1940ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 20ರಂದು, ನಾಜಿಗಳ ಆಕ್ರಮಣದಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಜ ಹಾಕನ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸರ್ಕಾರವು ಲಂಡನ್‌ಗೆ ಪಲಾಯನವಾಗಿ, ಅಲ್ಲಿ ದೇಶಭ್ರಷ್ಟ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿದ್ದ ಮಿತ್ರಪಕ್ಷಗಳ ಸೇನೆಗಳು ಸಹ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡವು. ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಹಲವಾರು ಸಾಮಿ ಜನರೂ ನಾಜಿ ಆಳ್ವೆಗೆ ವಿರೋಧವಾಗಿ ಭೂಗತ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಈ ಪ್ರತಿರೋಧ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಸಾಮಿಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದ್ದರು—ಇವರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸ್ಕೀ ಬ್ರಿಗೇಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದವರಾಗಿದ್ದು, 1944 ರಲ್ಲಿ ಟೆಲಿಮಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಜರ್ಮನ್ ಪರಮಾಣು ಯೋಜನೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ರಹಸ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದ್ದರು.

ಇದರ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಹಲವಾರು ಸಾಮಿಗಳನ್ನು ನಾಜಿ SS ಪಡೆಗಳು ಕಾರ್ಮಿಕರಾಗಿ ಬಲವಂತಪಡಿಸಿದವು. ಇವರನ್ನು ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರನ್ನು ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮಾಡಲು ಹಾಗೂ ನಾರ್ವಿಕ್‌ನಿಂದ ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗೆ ಫಿನ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ರೈಲು ಮಾರ್ಗ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ಸಾಮಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಬಲವಂತದ ಸಂತಾನಹರಣ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ ಘಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅನೇಕರನ್ನು ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡಿದ ಘಟನೆಗಳು ಸಹ ಸಂಭವಿಸಿದ್ದವು. ಈ ಘಟನೆಗಳು ಸಾಮಿ ಸಮುದಾಯದ ಮೇಲೆ ಆಳವಾದ ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪಾರ್ಶ್ವಫಲಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದವು. ^[೧೭]

ಮುಂದುವರಿಕೆ ಯುದ್ಧ

ಆಪರೇಷನ್ ಬಾರ್ಬರೋಸಾ ಆರಂಭದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ನಾಜಿ ಜರ್ಮನಿಯ ಹಿಟ್ಲರ್ ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ವಿರುದ್ಧದ ಆಕ್ರಮಣದಲ್ಲಿ ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ನೀಡಿದನು, ಇದರಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಕಳೆದುಹೋದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಪುನಃ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶವಿತ್ತು—ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪಚೆಂಗಾ (ಪೆಟ್ಸಾಮೊ), ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲು ರಷ್ಯಾದ ಕ್ರಾಂತಿಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು.

ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ತನ್ನ ಸ್ವತಂತ್ರತೆ ಹಾಗೂ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಅವರು ಎಂದಿಗೂ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಆಕ್ಸಿಸ್ ಶಕ್ತಿಗಳ ಸದಸ್ಯರಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಜರ್ಮನಿಯೊಂದಿಗೆ ಅವರು ಸ兵ಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಈ ಸಹಕಾರದ ಭಾಗವಾಗಿ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ತನ್ನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದ್ದ ಕೆಲವು ಯಹೂದಿಗಳನ್ನು ನಾಜಿ ಜರ್ಮನ್ ಶಿಬಿರಗಳಿಗೆ ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡಿದ್ದ ದಾಖಲೆಗಳಿವೆ, ಇದರ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನಂತರ ದೇಶೀಯ ಹಾಗೂ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮರ್ಶೆಗಳು ಕೇಳಿಬಂದವು.^[೧೮] 1941ರ ಜೂನ್ 1ರಂದು, ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ SS ನಾರ್ಡ್ನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಕೋಲಾವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಫಿನ್ನಿಷ್ ಸಾಮಿಗಳು ತಮ್ಮ ಸ್ಕೀಯಿಂಗ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಪರಿಚಯವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು "ಲಾಂಗ್ ಡಿಸ್ಟೆನ್ಸ್ ಪೆಟ್ರೋಲ್" (Long Distance Patrol) ನ ಭಾಗವಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಈ ತಂಡಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಉಂಟುಮಾಡಿದ ಭೂಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಹಿಮಪದ್ಧತಿಯ ಮೂಲಕ, ದೀರ್ಘದೂರ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಗುಪ್ತಚರ ಸೇವೆಗಳು ನಡೆಸಿದವು. ^[೧೭]

ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್, ಫಿನ್ನಿಷ್ ಸಾಮಿಗಳನ್ನು ಬಹುಶಃ ಸೋವಿಯತ್ ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕರೊಂದಿಗೆ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಾನ್ಸಂಟ್ರೇಶನ್ ಕ್ಯಾಂಪ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಮುಂದುವರಿದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ, ಫಿನ್ನಿಷ್ ಸಾಮಿಗಳು ರಷ್ಯಾದ ಸಾಮಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಲು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಒತ್ತಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಇದಕ್ಕೆ ಸೇನೆಗಳು ಫಿನ್ನಿಷ್ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರೂ, ಅವು ಬಹುತೇಕ ಸೊವೆಟ್ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅನೇಕ ಸಾಮಿ ಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಆಕ್ರಮಣಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೋರಾಟವಾಯಿತು.

ಫಿನ್ನಿಷ್ ಸರ್ಕಾರವು ಹೊತ್ತಿರುವ ಮಾನ್ಯತೆಗಳ ನಡುವೆಯೂ, ಅವರು ವೆಹ್ರ್‌ಮಚ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು, ಲೆನಿನ್‌ಗ್ರಾಡ್ ಅನ್ನು ವಶಪಡಿಸಲು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಂಪು ಸೈನ್ಯ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ ನಂತರ, ಸೋವಿಯತ್ ಪಡೆಗಳು ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದವು. 1944ರ ಜೂನ್ 9ರಂದು, ಕೆಂಪು ಸೈನ್ಯವು ಹೆಲ್ಸಿಂಕಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಹತ್ತಿರ ತಲುಪಿದವು. ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಶಾಂತಿಗಾಗಿ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಹಲವಾರು ಮುಖ್ಯಭಾಗಗಳನ್ನು, ಸೇನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಮಿಯಾದಲ್ಲಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ^[೧೭]

ಲ್ಯಾಪ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಯುದ್ಧ (1944–45)

ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟ ಮತ್ತು ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ನಡುವೆ ಮಾಡಿದ ಶಾಂತಿ ಒಪ್ಪಂದದ ನಂತರ, ಜರ್ಮನ್ ಪಡೆಗಳು ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡವು. ಉತ್ತರ ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆಯ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಿಂದ ಜರ್ಮನ್ ವೆಹ್ರ್ಮಚ್ಟ್ ಪಡೆಗಳು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ, ಎಲ್ಲಾ ಮನೆಗಳು, ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಾಶವಾದವು. ಇದರಿಂದ ಬಲವಂತದ ಸ್ಥಳಾಂತರ, ವಿನಾಶ, ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನಡೆ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸದ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಭಾಗಗಳ ನಷ್ಟ ಉಂಟಾದವು.

ಲ್ಯಾಪ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ, ಜರ್ಮನಿಯ ಸೇನೆಗಳು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು ಮತ್ತು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಾಮಿಯ ಮೇಲೆ ಅನೇಕ ದೌರ್ಜನ್ಯಗಳನ್ನು ಎಸಗಿದವು, ಇದರಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲೆ ಅತ್ಯಾಚಾರವೂ ಸೇರಿತ್ತು, ಅದರ ಫಲವಾಗಿ ಹಲವರು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಫಿನ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯ ಮತ್ತು ಟ್ರೋಮ್ಸ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾಗಗಳು, ಜೊತೆಗೆ ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಎಲ್ಲಾ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಹೊಗೆಯಾದ ಅವಶೇಷಗಳಾಗಿದ್ದವು.

ಆखಿರಕ್ಕೆ, ಸೋವಿಯತ್ ಸೇನೆಗಳು ದೇಶಭ್ರಷ್ಟ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸೈನ್ಯದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಸಪ್ಮಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿ, ಫಿನ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಅನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರಗೊಳಿಸಿದವು. 1945ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 26ರಂದು, ಫಿನ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಸ್ವತಂತ್ರಗೊಂಡಿತು. ^[೧೭]

ನವೀಕರಿಸಿದ ಆಸಕ್ತಿ

ಡಿಸೆಂಬರ್ 1940
1942
23 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1943
23 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1943
23 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1943
23 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1943

ನಾರ್ವೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರೇಡಿಯೋದಲ್ಲಿ 1946 ರಲ್ಲಿ ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸುದ್ದಿ ಪ್ರಸಾರ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕಲಿಕೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಲು, ಮೊದಲನೇ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿಭಾಷಾ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಬೋಧನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸಹಜವಾಗಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲಾಯಿತು.

ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೀಕರಣವು ಸಾಮಿ ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದ್ದವು, ಆದರೆ ಇದರಿಂದ ಅವರ ಗುರುತಿನ ಹಂಗು ಹೊತ್ತಿತು. ಹೀಗಾಗಿ, ಸಮಾಜವು ಹತ್ತಿರವಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಂಡರೂ, ಸಾಮಿ ಸಮುದಾಯಗಳು ತಮ್ಮ ಮೂಲಭೂತ ಗುರುತನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

20ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದವರೆಗೂ, ಸಾಮಿ ಮತ್ತು ನಾರ್ಡಿಕ್ ಸರ್ಕಾರಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಘರ್ಷಗಳು ಮುಂದುವರೆದವು. 1960 ಮತ್ತು 1970 ರ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟಿದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಸಾಮಿ ಸಮುದಾಯದ ಹಳ್ಳಿ (ಮೇಜ್) ಮತ್ತು ಸ್ಮಶಾನಗಳನ್ನು ನೀರಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಕುವಂತಹ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳು ಉಂಟಾದವು. ಈ ಯೋಜನೆಗಳು ಸಾಮಿ ಜನರ ಪರಂಪರೆಯ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವ ಅಪರಿಗಣನೆಯಂತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದವು, ಮತ್ತು ಇದರ ವಿರುದ್ಧ ಸಾಮಿ ಸಮುದಾಯವು ಬೃಹತ್ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತು.

ಇಂದು, ಹಿಮಸಾರಂಗ ಸಾಕಾಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರು ಕೇವಲ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಭಾಗ בלבד ಇದ್ದಾರೆ. ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತರಾಗಿರುವವರು, ಸಾಮಿ ಕಲೆಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವವರು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಸಣ್ಣ ಗುಂಪುಗಳು ಇದ್ದರೂ, ಸಾಮಿ ಸಮುದಾಯವು ಮಾಧ್ಯಮ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

ಸಾಮಿ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ವಿವಿದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಮಟ್ಟದ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯೊಂದಿಗೆ ಮತದಾನದ ಅವಧಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರು ಇರುತ್ತಾರೆ. ಇತರರು ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕರಾಗಿ, ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿನೇವಿಯನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಸ್ವೀಡನ್‌ನಲ್ಲಿ, ನಾರ್ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಿ ಹಳ್ಳಿಗಳು ದೊಡ್ಡ ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಸಹ ಕಾಣಬಹುದು, ಇದು ಸಾಮಿ ಜನರ ಜೀವನಶೈಲಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರುತ್ತಿದೆ.

20ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಗಣರಾಜ್ಯವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ನಂತರ, ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸಾಮಿಗಳು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ರಷ್ಯಾದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಒಳಪಡದೆ, ಹೊಸದಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ರಾಜ್ಯದ ನಾಗರಿಕರಾಗಿದ್ದರು. 1973 ರಲ್ಲಿ ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಸಾಮಿ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸ್ಥಾಪನೆ, ಸಾಮಿ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದಾರಿ ಮುಂದುವರಿಯುವ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.

ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಫಿನ್ನಿಷ್ ಕಂಪನಿಗಳು ಸಾಮಿ ಜನರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಅರಣ್ಯೀಕರಣಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ, ಇದು ಸಾಮಿ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಆತಂಕವನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸಿವೆ. ಇದರ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಸಾಮಿ ಜನಾಂಗದ ನೆಲ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರंಂಪರೆ ಮತ್ತು ಆದಾಯ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತವೆ.

1992 ರಿಂದ, ಸಾಮಿಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಿನವನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 6 ರಂದು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನವನ್ನು "ಸಾಮಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ದಿನ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮತ್ತು ಜನಾಂಗದ ಎಂಜುಗಳ ಗುರುತಿನ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ, ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಮಾನ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಲೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

1898 ಮತ್ತು 1907/08 ರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಸಾಮಿಗಳು ಅಮೇರಿಕಾದ ಹಿಮಸಾರಂಗ ಪಟವೈದ್ಯರನ್ನು ಕಲಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಅಲಾಸ್ಕಾ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಫೌಂಡ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಯಿದ್ದರು. ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್ನರಿಗೆ ಹಿಮಸಾರಂಗವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದೇ ಅವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಕಾರ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಸಾಮಿ ಜನರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಹರಡುವ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಕಾಲೋನಿಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು.

ಸಮೀಕರಿಸಿದ ಸಾಮಿ

ಕೈನು ಸಾಮಿ ಭಾಷೆ 1700 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಅಳಿದುಹೋಯಿತು. ಕೈನು ಸಾಮಿ, ಪೂರ್ವ ಸಾಮಿ ಭಾಷಾ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದ ಭಾಷೆ, ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ಮತ್ತು ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಕಾಲಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಈ ಭಾಷೆಯು ಫಿನ್ನಿಷ್ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿ, ಕೈನು ಸಾಮಿ ಭಾಷೆ ಬಳಕೆದಲ್ಲಿಲ್ಲ.

ಕೈನು ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಯ ನಶಿಕರಣವು, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಫಿನ್ನಿಷ್ ಭಾಷೆಯ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಒಕ್ಕೂಟಗಳಿಂದಾಗಿ ಸಂಭವಿಸಿತು. 1700 ರ ದಶಕದಿಂದ ಇದು ಅಳಿದುಹೋಗಿದಂತಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಸ್ವೀಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜು 14,600 ಸಾಮಿಗಳು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ^[೧೯]

ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಪ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಯುದ್ಧ 1944–1945

ವ್ಯಾಫೆನ್-ಎಸ್ಎಸ್ (6. ಎಸ್ಎಸ್-ಗೆಬರ್ಗ್ಸ್-ಡಿವಿಷನ್ ನಾರ್ಡ್) ಲ್ಯಾಪ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದವು, ಈ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸಾಮಿ ಜನರು ಮತ್ತು ಜರ್ಮನ್ನರು ಪರಸ್ಪರ ಹೋರಾಡಿದ್ದರು. ಕೆಲವು ಸಾಮಿಗಳು ಫಿನ್ನಿಷ್ ಸೇನೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರುವ ಮೂಲಕ ಹೋರಾಡಿದರು.

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ

ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿನೇವಿಯಾದ ಕ್ರೈಸ್ತೀಕರಣ
ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಜನಾಂಗೀಯತೆ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

Hansson, Staffan (2015). Malmens Land: Gruvnäringen i Norrbotten under 400 år (in ಸ್ವೀಡಿಷ್). Tornedalica. ISBN 978-91-972358-9-1.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

↑ Günther, Torsten; Malmström, Helena; Svensson, Emma M.; Omrak, Ayça; Sánchez-Quinto, Federico; Kılınç, Gülşah M.; Krzewińska, Maja; Eriksson, Gunilla; Fraser, Magdalena (2018-01-09). "Population genomics of Mesolithic Scandinavia: Investigating early postglacial migration routes and high-latitude adaptation". PLOS Biology (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 16 (1): e2003703. doi:10.1371/journal.pbio.2003703. ISSN 1545-7885. PMC 5760011. PMID 29315301.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
↑ Margaryan, Ashot; Lawson, Daniel J.; Sikora, Martin; Racimo, Fernando; Rasmussen, Simon; Moltke, Ida; Cassidy, Lara M.; Jørsboe, Emil; Ingason, Andrés (September 2020). "Population genomics of the Viking world". Nature (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 585 (7825): 390–396. Bibcode:2020Natur.585..390M. doi:10.1038/s41586-020-2688-8. ISSN 1476-4687. PMID 32939067.
↑ Lamnidis, Thiseas C.; Majander, Kerttu; Jeong, Choongwon; Salmela, Elina; Wessman, Anna; Moiseyev, Vyacheslav; Khartanovich, Valery; Balanovsky, Oleg; Ongyerth, Matthias (2018-11-27). "Ancient Fennoscandian genomes reveal origin and spread of Siberian ancestry in Europe". Nature Communications (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 9 (1): 5018. Bibcode:2018NatCo...9.5018L. doi:10.1038/s41467-018-07483-5. ISSN 2041-1723. PMC 6258758. PMID 30479341.
↑ Sarkissian, Clio Der; Balanovsky, Oleg; Brandt, Guido; Khartanovich, Valery; Buzhilova, Alexandra; Koshel, Sergey; Zaporozhchenko, Valery; Gronenborn, Detlef; Moiseyev, Vyacheslav (2013-02-14). "Ancient DNA Reveals Prehistoric Gene-Flow from Siberia in the Complex Human Population History of North East Europe". PLOS Genetics (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 9 (2): e1003296. doi:10.1371/journal.pgen.1003296. ISSN 1553-7404. PMC 3573127. PMID 23459685.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
↑ Aikio, Ante (2004). "An essay on substrate studies and the origin of Saami". In Hyvärinen, Irma; Kallio, Petri; Korhonen, Jarmo (eds.). Etymologie, Entlehnungen und Entwicklungen: Festschrift für Jorma Koivulehto zum 70. Geburtstag. Mémoires de la Société Néophilologique de Helsinki. Vol. 63. Helsinki: Société Néophilologique. pp. 5–34.
↑ Tambets, Kristiina; Rootsi, Siiri; Kivisild, Toomas; Help, Hela; Serk, Piia; Loogväli, Eva-Liis; Tolk, Helle-Viivi; Reidla, Maere; Metspalu, Ene (April 2004). "The Western and Eastern Roots of the Saami—the Story of Genetic "Outliers" Told by Mitochondrial DNA and Y Chromosomes". American Journal of Human Genetics. 74 (4): 661–682. doi:10.1086/383203. ISSN 0002-9297. PMC 1181943. PMID 15024688.
↑ Etymologies of the names of the districts of Espoo Archived 2007-09-30 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. (in Finnish).^{[ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]}
↑ Aikio, Ante (2012). "An essay on Saami ethnolinguistic prehistory". Mémoires de la Société Finno-Ougrienne. 266. Helsinki: Finno-Ugrian Society: 63–117. Retrieved 26 July 2015.
↑ Matveev, A. K. (2007). "Saami Substrate Toponymy in Northern Russia" (PDF). Borrowing of Place Names in the Uralian Languages. Onomastica Uralica. Vol. 4. pp. 129–139. ISBN 978-963-473-100-9. ISSN 1586-3719.
↑ Helimski, Eugene (2006). "The "Northwestern" Group of Finno-Ugric Languages and its Heritage in the Place Names and Substratum Vocabulary" (PDF). In Nuorluoto, Juhani (ed.). The Slavicization of the Russian North: Mechanisms and Chronology. Slavica Helsingiensia. Vol. 27. pp. 109–127 of the Russian North. ISBN 978-952-10-2928-8. ISSN 0780-3281.
↑ Yngvar Nielsen (1891). "Lappernes fremrykning mod syd i Trondhjems stift og Hedemarkens amt". Det Norske Geografiske Selskabs årbog (in ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್). 1 (1889–1890). Kristiania: 18–52. {{cite journal}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)
↑ ^೧೨.೦ ^೧೨.೧ Hege Skalleberg Gjerde (2009). "Samiske tufter i Hallingdal?". Viking (in ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್). 72 (2009). Oslo: Norwegian Archaeological Society: 197–210. {{cite journal}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)
↑ ^: 208
↑ ^೧೪.೦ ^೧೪.೧ ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Hansson2015-18
↑ Museum of Dalarna "The dark legacy" exhibition in Sweden. 2007.
↑ Savage, James (31 May 2010). "University in quest to return Sami bones". The Local: Sweden's News in English.
↑ ^೧೭.೦ ^೧೭.೧ ^೧೭.೨ ^೧೭.೩ ^೧೭.೪ ^೧೭.೫ "The Sami and World War II". www.laits.utexas.edu. Retrieved 2020-03-24.
↑ Silvennoinen, Oula (2013), Muir, Simo; Worthen, Hana (eds.), "Beyond 'Those Eight': Deportations of Jews from Finland 1941–1942", Finland's Holocaust: Silences of History, The Holocaust and its Contexts (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್), Palgrave Macmillan UK, pp. 194–217, doi:10.1057/9781137302656_9, ISBN 978-1-137-30265-6
↑ Languages of Sweden, Ethnologue.

[1] Günther, Torsten; Malmström, Helena; Svensson, Emma M.; Omrak, Ayça; Sánchez-Quinto, Federico; Kılınç, Gülşah M.; Krzewińska, Maja; Eriksson, Gunilla; Fraser, Magdalena (2018-01-09). "Population genomics of Mesolithic Scandinavia: Investigating early postglacial migration routes and high-latitude adaptation". PLOS Biology (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 16 (1): e2003703. doi:10.1371/journal.pbio.2003703. ISSN 1545-7885. PMC 5760011. PMID 29315301.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)

[2] Margaryan, Ashot; Lawson, Daniel J.; Sikora, Martin; Racimo, Fernando; Rasmussen, Simon; Moltke, Ida; Cassidy, Lara M.; Jørsboe, Emil; Ingason, Andrés (September 2020). "Population genomics of the Viking world". Nature (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 585 (7825): 390–396. Bibcode:2020Natur.585..390M. doi:10.1038/s41586-020-2688-8. ISSN 1476-4687. PMID 32939067.

[3] Lamnidis, Thiseas C.; Majander, Kerttu; Jeong, Choongwon; Salmela, Elina; Wessman, Anna; Moiseyev, Vyacheslav; Khartanovich, Valery; Balanovsky, Oleg; Ongyerth, Matthias (2018-11-27). "Ancient Fennoscandian genomes reveal origin and spread of Siberian ancestry in Europe". Nature Communications (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 9 (1): 5018. Bibcode:2018NatCo...9.5018L. doi:10.1038/s41467-018-07483-5. ISSN 2041-1723. PMC 6258758. PMID 30479341.

[4] Sarkissian, Clio Der; Balanovsky, Oleg; Brandt, Guido; Khartanovich, Valery; Buzhilova, Alexandra; Koshel, Sergey; Zaporozhchenko, Valery; Gronenborn, Detlef; Moiseyev, Vyacheslav (2013-02-14). "Ancient DNA Reveals Prehistoric Gene-Flow from Siberia in the Complex Human Population History of North East Europe". PLOS Genetics (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 9 (2): e1003296. doi:10.1371/journal.pgen.1003296. ISSN 1553-7404. PMC 3573127. PMID 23459685.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)

[5] Aikio, Ante (2004). "An essay on substrate studies and the origin of Saami". In Hyvärinen, Irma; Kallio, Petri; Korhonen, Jarmo (eds.). Etymologie, Entlehnungen und Entwicklungen: Festschrift für Jorma Koivulehto zum 70. Geburtstag. Mémoires de la Société Néophilologique de Helsinki. Vol. 63. Helsinki: Société Néophilologique. pp. 5–34.

[6] Tambets, Kristiina; Rootsi, Siiri; Kivisild, Toomas; Help, Hela; Serk, Piia; Loogväli, Eva-Liis; Tolk, Helle-Viivi; Reidla, Maere; Metspalu, Ene (April 2004). "The Western and Eastern Roots of the Saami—the Story of Genetic "Outliers" Told by Mitochondrial DNA and Y Chromosomes". American Journal of Human Genetics. 74 (4): 661–682. doi:10.1086/383203. ISSN 0002-9297. PMC 1181943. PMID 15024688.

[7] Etymologies of the names of the districts of Espoo Archived 2007-09-30 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. (in Finnish).^{[ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]}

[8] Aikio, Ante (2012). "An essay on Saami ethnolinguistic prehistory". Mémoires de la Société Finno-Ougrienne. 266. Helsinki: Finno-Ugrian Society: 63–117. Retrieved 26 July 2015.

[9] Matveev, A. K. (2007). "Saami Substrate Toponymy in Northern Russia" (PDF). Borrowing of Place Names in the Uralian Languages. Onomastica Uralica. Vol. 4. pp. 129–139. ISBN 978-963-473-100-9. ISSN 1586-3719.

[10] Helimski, Eugene (2006). "The "Northwestern" Group of Finno-Ugric Languages and its Heritage in the Place Names and Substratum Vocabulary" (PDF). In Nuorluoto, Juhani (ed.). The Slavicization of the Russian North: Mechanisms and Chronology. Slavica Helsingiensia. Vol. 27. pp. 109–127 of the Russian North. ISBN 978-952-10-2928-8. ISSN 0780-3281.

[11] Yngvar Nielsen (1891). "Lappernes fremrykning mod syd i Trondhjems stift og Hedemarkens amt". Det Norske Geografiske Selskabs årbog (in ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್). 1 (1889–1890). Kristiania: 18–52. {{cite journal}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)

[Gjerde-12] ೧೨.೦ ^೧೨.೧ Hege Skalleberg Gjerde (2009). "Samiske tufter i Hallingdal?". Viking (in ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್). 72 (2009). Oslo: Norwegian Archaeological Society: 197–210. {{cite journal}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (help)

[13] : 208

[Hansson2015-18-14] ೧೪.೦ ^೧೪.೧ ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Hansson2015-18

[ReferenceA-15] Museum of Dalarna "The dark legacy" exhibition in Sweden. 2007.

[Savage_31_May_2010-16] Savage, James (31 May 2010). "University in quest to return Sami bones". The Local: Sweden's News in English.

[dieda-17] ೧೭.೦ ^೧೭.೧ ^೧೭.೨ ^೧೭.೩ ^೧೭.೪ ^೧೭.೫ "The Sami and World War II". www.laits.utexas.edu. Retrieved 2020-03-24.

[18] Silvennoinen, Oula (2013), Muir, Simo; Worthen, Hana (eds.), "Beyond 'Those Eight': Deportations of Jews from Finland 1941–1942", Finland's Holocaust: Silences of History, The Holocaust and its Contexts (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್), Palgrave Macmillan UK, pp. 194–217, doi:10.1057/9781137302656_9, ISBN 978-1-137-30265-6

[19] Languages of Sweden, Ethnologue.

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]

[೮]

[೯]

[೧೦]

[೧೧]

[೧೨]

[೧೩]

[೧೪]

[೧೫]

[೧೬]

[೧೭]

[೧೮]

[೧೯]