ಸದಸ್ಯ:Soujanya raj/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ/2
ಹರ್ಷದ್ ಮೆಹ್ತಾ
ಹರ್ಷದ್ ಶಾಂತಿಲಾಲ್ ಮೆಹ್ತಾ ೧೯೫೪ ರ ಜುಲೈ ೨೯ ರಂದು ಗುಜರಾತಿ ಜೈನ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಪಾಣಿನಿ ಮೋತಿ, ರಾಜ್ಕೋಟ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ .ಅವನು ತನ್ನ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಮುಂಬೈನ ಕಂಡಿವಲಿನಲ್ಲಿ ಕಳೆದ, ಅಲ್ಲಿ ಅವನ ತಂದೆಯು ಸಣ್ಣ-ಸಮಯದ ಉದ್ಯಮಿಯಾಗಿದ್ದ.ಮೆಹ್ತಾ ಹೋಲಿ ಕ್ರಾಸ್ ಬೈರನ್ ಬಜಾರ್ ಹೈಯರ್ ಸೆಕೆಂಡರಿ ಸ್ಕೂಲ್ನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು.ಮೆಹ್ತಾ ವಾಣಿಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಚುಲರ್ ಪದವಿಯನ್ನು ೧೯೭೬ ರಲ್ಲಿ ಲಜಪತ್ರಾಯಿ ಕಾಲೇಜ್ನಿಂದ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬೆಸ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ.
ವೃತ್ತಿ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಹಗರಣಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಪದವೀಧರನಾದ ನಂತರ, ಮೆಹ್ತಾ ವಿವಿಧ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ .ಮೆಹ್ತಾ ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ ಅಶ್ಯೂರೆನ್ಸ್ ಕಂಪೆನಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್ನ ಮುಂಬಯಿ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಮಾರಾಟಗಾರನಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ .ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮೆಹ್ತಾ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ, ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ ಮತ್ತು ಬ್ರೋಕರೇಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡ. ೧೯೮೦ ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ದಲ್ಲಾಳಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಹರ್ಜಿವಾಂಡಸ್ ನೆಮಿಡಾಸ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟೀಸ್ನಲ್ಲಿ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಕ್ಲೆರಿಕಲ್ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದ, ಅಲ್ಲಿ ಮೆಹ್ತಾನ "ಗುರು" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ ಬ್ರೋಕರ್ ಪ್ರಸಾನ್ ಪ್ರಾಂಜೀವಂದಸ್ ಎಂಬ ಬ್ರೋಕರ್ಗೆ ಕೆಲಸಗಾರನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ.
ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ೧೯೮೦ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಬ್ರೋಕರೇಜ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಅವನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಿದ್ದ.೧೯೯೦ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಅವನು ಭಾರತೀಯ ಸೆಕ್ಯುರಿಟೀಸ್ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಏರಿದ, ಮಾಧ್ಯಮಗಳು (ಬಿಸಿನೆಸ್ ಟುಡೇ ಮುಂತಾದ ಜನಪ್ರಿಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ) ಅವನನ್ನು "ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ನ ಅಮಿತಾಭ್ ಬಚ್ಚನ್" ಎಂದು ಕರೆದರು.
೧೯೯೨ ರ ಹಗರಣ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಈ ಹಗರಣ ,ನೋಂದಣಿ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ರೆಕಾರ್ಡ್ ಮಾಡಲು ಬಳಸುವ ಸ್ಟಾಂಪ್ ಪೇಪರ್ಸ್ನ ಮುದ್ರಣ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟದ ಹಗರಣ. ಈ ಹಗರಣ ರೂ. ೨೨೦೦ ಕೋಟಿಗಳು ಮತ್ತು ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮೋಸದ ಮುದ್ರಣ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾಂಪ್ ಪತ್ರಿಕೆಗಳ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ೯೦ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದವರೆಗೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಈಕ್ವಿಟಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಸಲಿಲ್ಲ. ಹೇಗಾದರೂ, ಅವರು ಲಾಭ ಪೋಸ್ಟ್ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ಥಿರ ಬಡ್ಡಿ ಬಾಂಡ್ಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸ್ವತ್ತುಗಳ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅನುಪಾತ (ಮಿತಿ) ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಮೆಹ್ತಾ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಈ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಬಂಡವಾಳ ಹಿಂಡಿದ ಮತ್ತು ಈ ಹಣವನ್ನು ಪಾಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಪಂಪ್ ಮಾಡಿದ. ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳು ತಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಖಾತೆಗೆ ಹಣವನ್ನು ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಇತರ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಂದ ಭದ್ರತಾ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಡ್ಡಿದರವನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವನು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಮತ್ತು ಇತರ ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳಿಂದ ಬಾಂಡ್ಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸಲು ಬ್ರೋಕರ್ ಮೂಲಕ ಹೋಗಬೇಕಾಯಿತು. ಮೆಹ್ತಾ ಈ ಹಣವನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ತನ್ನ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಬಳಸಿಕೊಂಡ, ಆದ್ದರಿಂದ ಕೆಲವು ಷೇರುಗಳ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು (ಎಸಿಸಿ, ಸ್ಟೆರ್ಲೈಟ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ಮತ್ತು ವಿಡಿಯೋಕಾನ್ ನಂತಹ ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕಂಪೆನಿಗಳ) ಹೆಚ್ಚಿಸಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ, ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಹಣದ ಭಾಗವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕೀಪಿಂಗ್ ಸ್ವತಃ ಉಳಿದ. ಇದರಿಂದ ಎಸಿಸಿಯ(೧೯೯೧ ರಲ್ಲಿ ರೂ .೨೦೦ / ಷೇರುಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು)ಬೆಳೆ ೩ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ೯೦೦೦ಕ್ಕೆ ಇಳಿಯಿತು .
ಬ್ಯಾಂಕ್ ರೀಸೀಟ್ (ಬಿಆರ್) ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದ ಮತ್ತೊಂದು ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಸಿದ್ಧ ಮುಂದಕ್ಕೆ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ, ಭದ್ರತೆಗಳನ್ನು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಸರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ, ಸಾಲಗಾರ, ಅಂದರೆ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳ ಮಾರಾಟಗಾರ, ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳ ಖರೀದಿದಾರರಿಗೆ ಬಿಅರನ್ನು ನೀಡಿದರು . ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಬಿಆರ್ ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾರಾಟದ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಹಣಕ್ಕೆ ಇದು ಒಂದು ರಸೀದಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇದರ ಹೆಸರು - ಬ್ಯಾಂಕ್ ರಶೀದಿ. ಇದು ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳನ್ನು ಖರೀದಿದಾರರಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಭರವಸೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸರಾಸರಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಾರಾಟಗಾರನು ಖರೀದಿದಾರನ ವಿಶ್ವಾಸದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಇದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.
ಇದನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡ ನಂತರ, ಮೆಹ್ತಾಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಯಾವುವು ಎಂದರೆ, ನಕಲಿ ಬಿಆರ್ಎಸ್ ನೀಡುವ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರದ ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು . ಎರಡು ಸಣ್ಣ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಾದ - ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಕರಡ್ ಮತ್ತು ಮುಂಬೈ ಮರ್ಕೆಂಟೈಲ್ ಕೋ-ಆಪರೇಟಿವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ - ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಸೂಕ್ತವೆನಿಸಿದೆ.ಈ ನಕಲಿ ಬಿಆರ್ ಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವಾಗ, ಅವುಗಳನ್ನು ಇತರ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮೆಹ್ತಾಗೆ ಹಣವನ್ನು ನೀಡಿತು, ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ನಿಜವಲ್ಲದಿದ್ದಾಗ ಅವನು ಸರ್ಕಾರಿ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸಾಲ ನೀಡುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ ಊಹಿಸಿದರು. ಅವನು ಎಸಿಸಿಯ ಬೆಲೆಯನ್ನು ರೂ. ೨೦೦ ರಿಂದ ರೂ. ೯೦೦೦ ಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋದ. ಇದು ೪೪೦೦% ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ .ಸ್ಟಾಕ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ಗಳು ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಬುಲ್ಸ್ ಒಂದು ಹುಚ್ಚು ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿದ್ದವು. ಅವನು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಲಾಭಗಳನ್ನು ಪುಸ್ತಕ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿ ಬಂದ ಕಾರಣ ಅವನು ತನ್ನ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿಗಳನ್ನು ಮಾರಿದನು , ಅವನ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿಗಳು ಮಾರಾಟವಾದ ದಿನವು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಕುಸಿದ ದಿನವಾಗಿತ್ತು.
೧೯೯೨ ರ ಭದ್ರತಾ ಹಗರಣದ ಸ್ಫೋಟ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
೧೯೯೨ ರ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೩ ರಂದು, ಪತ್ರಕರ್ತ ಸುಚೇತ ದಲಾಲ್ ದಿ ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಕಾಲಮ್ನಲ್ಲಿ ಮೆಹ್ತಾ ಅವರ ಅಕ್ರಮ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು. ಮೆಹ್ತಾ ತನ್ನ ಖರೀದಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ನೀಡಲು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ನಗ್ನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ.ಸ್ಟಾಕ್ ಬೆಲೆಗಳು ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ಇದು ಮುಂದುವರೆಯಿತು ಮತ್ತು ಮೆಹ್ತಾನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಯಾರಿಗೂ ಸುಳಿವು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಹಗರಣವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ ನಂತರ, ಬಹಳಷ್ಟು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಹೊಂದಿದ್ದ ಬಿಆರ್ಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಮೌಲ್ಯವು ಇರಲ್ಲಿಲ ಇದರಿಂದ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ₹ ೪೦ ಶತಕೋಟಿ (US $ 620 ಮಿಲಿಯನ್) ನಷ್ಟವಾಯಿತು. ಮೆಹ್ತಾಗೆ ಚೆಕ್ಗಳನ್ನು ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿದಿದ್ದರೆ ಅವರಿಗೆ ಆರೋಪವಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿದಿದ್ದರು. ಯುಟಿಎ ಯ ಎಮ್ ಜೆ ಫೆರ್ವಾನಿ ಕೂಡ ಮೆಹ್ತಾಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ.