ಸದಸ್ಯ:SUNIL KUMAR 619/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು (ಅಥವಾ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಥಳಗಳು) ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು (ಐಎಸ್), ಇವುಗಳನ್ನು ಆರ್ಥಿಕ ಮೌಲ್ಯ ಸರಪಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಥವಾ ಬಹು ಶ್ರೇಣಿಗಳೊಳಗೆ ಬಹು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಘಟಕಗಳು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಬೃಹದಾರ್ಥಿಕ (ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ ನಟರ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದು, ಉದಾ. ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯ) ಹಾಗೂ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಆರ್ಥಿಕ (ವಿವಿಧ ಹಂಚಿಕೆ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದು, ಉದಾ. ಟೆಲಿಫೋನ್ ಆವರ್ತನಗಳ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹರಾಜು) ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ನೋಡಬಹುದಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಸಾದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಅನೇಕ ಸಂಭಾವ್ಯ ಸಂರಚನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರದ ಜಾಲಬಂಧ ರೂಪಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ:

ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಸ್ಥಳಶಾಸ್ತ್ರವು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಅಥವಾ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರಬಹುದು. ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ತಮ್ಮಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವವರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿವೆ. ವಿಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಮೌಲ್ಯ ಸರಪಳಿಗಳೊಳಗಿನ ಅನುಕ್ರಮ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ, ಇದು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ನಡುವೆ ನೇರವಾಗಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡಾಗ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ (ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಡೇಟಾ ಇಂಟರ್ಚೇಂಜ್, ಇಡಿಐ).

ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಂದ ಒದಗಿಸಲಾದ ಸೇವೆಗಳು, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಅಥವಾ ಹಂಚಿಕೆ ಸೇವೆಗಳು. ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಸೇವೆಗಳೆಂದರೆ ಪೈಕಿ ರೂಟಿಂಗ್, ಸಂದೇಶ ಕಳುಹಿಸುವಿಕೆ, ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಪಾಲುದಾರ ಡೈರೆಕ್ಟರಿಗಳು. ಆದರೆ ಹಂಚಿಕೆ ಸೇವೆಗಳು ಬೆಲೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ, ಅದು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಸ್ಥಿರ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿರಬಹುದು. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಅನುಷ್ಠಾನಗಳು ಕ್ಯಾಟಲಾಗ್‌ಗಳು, ವಿನಿಮಯ ಮತ್ತು ಹರಾಜುಗಳಾಗಿವೆ.

ಮೂರನೆಯದಾಗಿ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ನಟರ ಸಂಬಂಧಗಳು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಪರಮಾಣು ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿರಬಹುದು. ಹಿಂದಿನದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರಾದಾಯಿಕ ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರವು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗಿಸುತ್ತದೆ. ನಂತರದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ವಹಿವಾಟು ಪಾಲುದಾರರು ಒಂದೇ ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹರಾಜು ಮತ್ತು ಇತರ ವಿನಿಮಯ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

ಇದು ಎರಡು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ: ಒಂದು ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸಣ್ಣ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಬೆಲೆ ಅನ್ವೇಷಣೆ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೆ ವೇದಿಕೆಗಳಾಗಿ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ಉದ್ಯಮಗಳು. ಇನ್ನೊಂದು ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಬೆಲೆ ಆವಿಷ್ಕಾರವು ನಿರ್ಣಾಯಕವಲ್ಲ. ಇದು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ನಡುವಿನ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯಾಗಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಉದಾಹರಣೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಕಂಪನಿ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ವಹಿವಾಟು ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ.
  • ಇಡಿಐ-ಆಧಾರಿತ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಟಲಾಗ್‌ಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಖರೀದಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು.
  • ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸಂರಚನೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕಾರ್ ಕಾನ್ಫಿಗರೇಟರ್ಗಳು.
  • ಲೇಖನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಆಧರಿಸಿ ಉತ್ಪನ್ನ ಮಾಹಿತಿಯ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್.
  • ಹೃದಯ ಆವರ್ತನದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತುರ್ತು ಸರಪಳಿಯ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವಿಕೆ.
  • ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಲಿಂಕ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಶಿಫಾರಸು ಸಮುದಾಯಗಳು.

ವ್ಯಾಪಾರ ದಕ್ಷತೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಪರಿಣಾಮಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ವ್ಯಾಪಾರದ ದಕ್ಷತೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಉದ್ಯಮದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ವೆಚ್ಚದ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಮೊದಲನೆಯದು ಕಿರಿದಾದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಎರಡನೆಯದು ಸಹ ವಿಶಾಲವಾದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಹಲವಾರು ಆಡಳಿತ ವಿಧಾನಗಳು ಅಥವಾ ಸಮನ್ವಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ವೇದಿಕೆಗಳಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಈ "ಆಲ್-ಇನ್-ಒನ್-ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು" ಬೆಲೆ ಅನ್ವೇಷಣೆಗಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಬಿಡ್ಡಿಂಗ್‌ನ ಸಾಧ್ಯತೆಯ ಸಂಬಂಧದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು (ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್ ಮಾಡಲಾಗದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು) ಮತ್ತು ನಿಕಟ ಸಹಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಊಹಿಸಬಹುದಾದ ಸಂಬಂಧದ ಅನುಕೂಲಗಳೊಂದಿಗೆ ಲಿಂಕ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಬಹು ಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವೇದಿಕೆ ಮತ್ತು ಈ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಮನ್ವಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಅದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಂತಹ ಅಥವಾ ಕ್ರಮಾನುಗತ ಸ್ವರೂಪದ್ದಾಗಿರಬಹುದು.

ಅನುಕೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಅನಾನುಕೂಲಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅನುಕೂಲಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ವಿಶಾಲ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳು: ಇ-ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಖರೀದಿಗೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಬಳಕೆದಾರರು ತಮ್ಮ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವಾದದನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ವಿವಿಧ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹುಡುಕಬಹುದು ಮತ್ತು ಹೋಲಿಸಬಹುದು.[೧][೨]
  • ಅನುಕೂಲತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶಸಾಧ್ಯತೆ: ಇ-ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ೨೪/೭ ಘಂಟೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ, ಶಾಪರ್‌ಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಿಂದಲಾದರೂ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.[೩]
  • ವೆಚ್ಚ ಕಡಿತ: ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಥಳಗಳು ಅಂಗಡಿ ಬಾಡಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಿಬ್ಬಂದಿ ವೇತನದ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಗೆ ಸಿಗಬಹುದು.[೪]

ಅನಾನುಕೂಲಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಭೌತಿಕ ಸಂಪರ್ಕದ ಕೊರತೆ: ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಅನಾನುಕೂಲವೆಂದರೆ ಖರೀದಿದಾರ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರರ ನಡುವಿನ ದೈಹಿಕ ಸಂಪರ್ಕದ ಕೊರತೆ. ಇದು ಖರೀದಿದಾರರಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ ಮತ್ತು ಅಸಮಾಧಾನವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು.[೫]
  • ವಂಚನೆಯ ಅಪಾಯ: ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಥಳಗಳು ವಂಚನೆಯ ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತವೆ ಏಕೆಂದರೆ ಖರೀದಿದಾರರು ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರರು ಅನಾಮಧೇಯರಾಗಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಹಣವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅಥವಾ ಕಳಪೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.[೬][೭]
  • ಡೇಟಾ ರಕ್ಷಣೆ: ಇ-ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡುವಾಗ, ಬಳಕೆದಾರರು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಪ್ಪಿಂಗ್ ವಿಳಾಸಗಳಂತಹ ತಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಾರೆ.
  • ಕೆಲವು ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತ ಪ್ರವೇಶ: ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಪ್ರವೇಶದ ಕೊರತೆ ಅಥವಾ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಲ್ಲಿ ಕೌಶಲ್ಯದ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವರು ಇ-ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಕಷ್ಟಪಡಬಹುದು.

ಇದನ್ನೂ ಸಹ ನೋಡಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. "E-commerce Defined: Types, History, and Examples". www.investopedia.com. Retrieved 2023-12-06.
  2. "What Is E-Commerce? Definition, Types & Getting Started". www.forbes.com. Retrieved 2023-12-06.
  3. "The History of 'Available 24/7': The Evolution of Round-the-Clock Accessibility". myscres.com. Retrieved 2023-12-06.
  4. "The Ecommerce Revolution: The Rise of the Online Marketplace". www.danbennun.com. Retrieved 2023-12-06.
  5. "E-Commerce. Definition, Types, Features, Advantages & Disadvantages". www.toppers4u.com. Retrieved 2023-12-06.
  6. "Common types of ecommerce fraud and how to prevent them". www.paypal.com. Retrieved 2023-12-06.
  7. "57 Crucial eCommerce Fraud Statistics for 2023: Types, Cost & Protection Data". financesonline.com. Retrieved 2023-12-06.