ಎಸ್. ಎಂ. ರಾಜು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

thumb| ಶ್ರೀ ಎಸ್.ಎಂ.ರಾಜು ಎಸ್. ಎಂ. ರಾಜು ಅವರು ಬಿಹಾರ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ನಾಗರಿಕ ಸೇವಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಶ್ರೀ ಎಸ್.ಎಂ.ರಾಜು ಅವರು ಜುಲೈ ೩, ೧೯೬೦ ರಂದು ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ (ಕರ್ನಾಟಕ, ಭಾರತ) ಸುಲ್ತಾನಪೇಟೆ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ರೈತರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆಯ ಹೆಸರು ಮುನಿಲಕ್ಕಪ್ಪ ಮತ್ತು ಅವರು ಸುಲ್ತಾನಪೇಟೆ ಗ್ರಾಮದವರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಅವರನ್ನು ಸುಲ್ತಾನಪೇಟೆ ಮುನಿಲಕ್ಕಪ್ಪ ರಾಜು (ಎಸ್.ಎಂ.ರಾಜು) ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು.

ಈ ಹಿಂದೆ ಅವರನ್ನು ಬಿಹಾರ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಗ್ರಾಮೀಣ ಬಿಹಾರದ ಆರ್ಥಿಕ ಪಿರಮಿಡ್‌ನ ತಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಣ್ಯೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಅವರು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯೋಗ ಯೋಜನೆಯನ್ನು (ಎನ್‌ಆರ್‌ಇಜಿಎ) ಅರಣ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಿದರು.

ಶ್ರೀ ರಾಜು ಕಳೆದ ೧೮ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಬಿಹಾರ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದವರು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಪದವೀಧರರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾಧನೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಶ್ರೀ ರಾಜು ಅವರ ಕಾರ್ಯವು ಬಿಹಾರ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಸಂಬಂಧಿತ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಈ ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ರೂ.೭ ಬಿಲಿಯನ್ (ಸುಮಾರು ೧೫೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್) ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗಾಗಿ ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಬಿಹಾರವು ಕಳೆದ ಐವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅರಣ್ಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕಳೆದ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಮಟ್ಟದ ಬರ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಹ ಉಂಟಾಯಿತು.

೯೦ ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಮಹಾಬೋಧಿ ದೇವಾಲಯದ ಪುನರಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಾಂತಗಳನ್ನು ಬೋಧ್ ಗಯಾದಲ್ಲಿನ ಗಯಾ ಜಿಲ್ಲಾ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿ ಅವರ ಹಿಂದಿನ ಸಾಧನೆಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಗೌತಮ ಬುದ್ಧನು ಅಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನೋದಯ ಪಡೆದನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಬಿಹಾರದ ಸಾಗರೋತ್ತರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ ನಿಧಿ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿತು. ರಾಜು ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಮೂಲಕ, ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣವು ಯುನೆಸ್ಕೋದಿಂದ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ಸ್ಮಾರಕ ಮಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಣ್ಯ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬಿಹಾರ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದು ಉತ್ತರದ ಪ್ರವಾಹದಿಂದ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದ ಬರಗಾಲದಿಂದ ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗಿದೆ. ಇದು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು. ೫೦% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಬಡತನ ರೇಖೆಗಿಂತ ಕೆಳಗಿರುವವರಾಗಿದ್ದಾರೆ - ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಗಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದಹಾಗೆ, ಬಿಹಾರವು ೫೪೩೩ ಚದರ ಕಿ.ಮೀ.ನಷ್ಟು ಬಂಜರು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಇದು ಅವನತಿ, ಜಲಾವೃತ ಮತ್ತು ಜವುಗು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಪ್ರವಾಹ ಮತ್ತು ಅನಾವೃಷ್ಟಿಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಪತ್ತುಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಅಗಾಧ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಒಡ್ಡುತ್ತದೆ. ಬಿಹಾರ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ೯ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಈಗ ೪ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. - ತಿರ್ಹುತ್, ಸರನ್, ಮಗಧ್ ಮತ್ತು ಮುಂಗರ್.

ಬಿಹಾರ ಸರ್ಕಾರದ ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ವಿಭಾಗದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ, ಅವರು ವೃದ್ಧಾಪ್ಯ, ಅಂಗವಿಕಲರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ (ಭೂ ಕತ್ತರಿಸುವಲ್ಲಿ ಅಸಮರ್ಥರು) ೧೦೦ ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಸುಸ್ಥಿರ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅರಣ್ಯ/ಕೃಷಿ ಅರಣ್ಯ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು (ಎಮ್.ಎನ್.ಆರ್.ಇ.ಜಿ.ಎ) (MNREGA) (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯೋಗ ಖಾತರಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ) ಯೋಜನೆಯಡಿ ರೂಪಿಸಿದರು. ಈ ಹೊಸ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಹಲವಾರು ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಅತ್ಯಂತ ನವೀನ ಅರಣ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ೪ ಕುಟುಂಬಗಳು ೨೦೦ ಸಸ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ. ಈ ಮರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಈ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ೫ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ೧೦೦ ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಸುಸ್ಥಿರ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹೊಸ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಸಸ್ಯಗಳ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು “ಐರನ್ ಗೇಬಿಯನ್” ಅನ್ನು “ಹ್ಯೂಮನ್ ಗೇಬಿಯನ್” ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದೆ. ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ತೋಟಗಾರಿಕೆ ತೋಟದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಪೌಷ್ಠಿಕ ಆಹಾರವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಹಿಂದುಳಿದ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಬಿಹಾರದ ಮುಜಾಫರ್ಪುರದ ತಿರ್ಹತ್ ವಿಭಾಗದ ವಿಭಾಗೀಯ ಆಯುಕ್ತರಾಗಿ, ಅವರು ಆಗಸ್ಟ್ ೩೦, ೨೦೦೯ ರಂದು ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ೯.೬೪ ಮಿಲಿಯನ್ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು (ಅಂದಾಜು ೧ ಕೋಟಿ) ನೆಡುವ ಮೂಲಕ ಮುನ್ನಡೆ ಸಾಧಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು 'ಗಿನ್ನೆಸ್ ಬುಕ್ ಆಫ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್ಗೆ'ಗೆ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಶ್ರೀ ರಾಜು ಅವರು ಬಿಹಾರದಾದ್ಯಂತದ ಎಂ.ಎನ್‌.ಆರ್‌.ಇ.ಜಿ.ಎ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಿಗೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದರು. ಬಿಹಾರದ ಸರನ್ ವಿಭಾಗದ ವಿಭಾಗೀಯ ಆಯುಕ್ತರಾಗಿ, ೨೦೧೧-೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ೧.೨ ಮಿಲಿಯನ್ ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಮೂಲಕ ಮುನ್ನಡೆ ಸಾಧಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬಿಹಾರದ ಮುಂಗರ್, ಮುಂಗರ್ ವಿಭಾಗದ ವಿಭಾಗೀಯ ಆಯುಕ್ತರಾಗಿ, ಮಾರ್ಚ್ ೨೫, ೨೦೧೨ ರಂದು ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಡುವ ಮೂಲಕ ಮುನ್ನಡೆ ಸಾಧಿಸಿದರು. ಕಳೆದ ೭ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ಯೋಜನೆಯು ೫ ಕೋಟಿ ಸಸಿಗಳನ್ನು (೫೦ ಮಿಲಿಯನ್) ನೆಡುವುದರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ೧೦ ಲಕ್ಷ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ (೧ ಮಿಲಿಯನ್) ಸುಸ್ಥಿರ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದೆ. ಈ ಸಸ್ಯಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ದೀನದಲಿತ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಯ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅನೇಕ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಬೆಂಬಲಿಸಿವೆ, ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಿವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಶಂಸಿಸಿವೆ; ಅಂದರೆ ಬಿಹಾರದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ, ಬಿಬಿಸಿ, ದಿ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಡಳಿತ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಲಾಲ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್, ಈ ಯೋಜನೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಪೀರ್-ಲರ್ನಿಂಗ್ ಕಾರ್ಯಾಗಾರವನ್ನು ನಡೆಸಿತು.

ಭಾರತದ ದಿವಂಗತ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡಾ.ಎ.ಪಿ.ಜೆ.ಅಬ್ದುಲ್ ಕಲಾಂ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಜನ್ ಪಾಲ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ “ಟಾರ್ಗೆಟ್ ೩ ಬಿಲಿಯನ್” ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಬಿಹಾರದಲ್ಲಿ ಮರ ನೆಡುವಿಕೆ ಉಪಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಅವರ ನಾಯಕತ್ವದ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಈ ಯೋಜನೆಯು ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಒಂದು ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗಿದೆ. ಈಗ, ಈ ಮಾದರಿಯನ್ನು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಎಂ.ಒ.ಆರ್.ಡಿ (MORD) (ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯ) ಬಿಹಾರ ಮಾದರಿ ಪ್ಲಾಂಟೇಶನ್‌ಗಳಂತೆ (ಎಂಎನ್‌ಆರ್‌ಇಜಿಎ) ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ, ಮತ್ತು ಈ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಎನ್‌.ಎಚ್‌.ಎ.ಐ ತಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಸಿರು ಹೆದ್ದಾರಿ ಮಿಷನ್ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.