ನೀತಿಮತಿ

ನೀತಿಮತಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ಪದ್ಧತಿಯ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ 60ನೆಯ ರಾಗ.ಈ ರಾಗವನ್ನು ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರು ಸಂಪಾದಿಸಿದ ಸಂಗೀತ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ನಿಶಾಧಮ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ರಾಗವು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಸಂಗೀತ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಮಧುವಂತಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದೆ.

ರಾಗ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣ

Neetimati scale with shadjam at C

ಇದು ಹತ್ತನೆಯ ದಿಸಿ ಚಕ್ರದ ಆರನೆಯ ರಾಗ.ಇದರ ನೆನೆಪಿನ ಹೆಸರು ದಿಸಿ-ಶಾ ನೆನಪಿನ ನುಡಿಕಟ್ಟು:ಸ ರಿ ಗಿ ಮಿ ಪ ಧು ನು ಇದರ ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಶುದ್ಧ ಸ್ವರಗಳೂ ಇದ್ದು ಅದು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ.

ಆರೋಹಣ ಸ ರಿ೨ ಗ೨ ಮ೨ ಪ ದ೩ ನಿ೩ ಸ
ಅವರೋಹಣ ಸ ನಿ೩ ದ೩ ಪ ಮ೨ ಗ೨ ರಿ೨ ಸ
ಇದು ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಗವಾಗಿದೆ.ಇದರ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿ. 'ಷಡ್ಜ, ಚತುಶ್ರುತಿ ರಿಷಭ,ಸಾಧಾರಣ ಗಾಂಧಾರ,ಪ್ರತಿಮಧ್ಯಮ,ಪಂಚಮ,ಷಟ್‍ಶೃತಿ ಧೈವತಮತ್ತು ಕಾಕಲಿ ನಿಷಾಧ.ಇದು ೨೪ನೆಯ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗವಾದ ವರುಣಪ್ರಿಯಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಪ್ರತಿಮಧ್ಯಮವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಜನ್ಯ ರಾಗಗಳು

ಈ ರಾಗಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಜನ್ಯ ರಾಗಗಳಿವೆ.ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಂಸನಾದ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ.

ಜನಪ್ರಿಯ ರಚನೆಗಳು

ನೀತಿಮತಿ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಲಿತವಿರುವ ಕೆಲವು ಕೃತಿಗಳು

• ಅರವಿಂದ ಲೋಚನೆ- ಅಂಬುಜಮ್ ಕೃಷ್ಣ
• ವಾಚಾಮಗೋಚರ- ತ್ಯಾಗರಾಜ
• ಮೋಹನಕಾರ ಮುತ್ತು- ಕೋಟೀಶ್ವರ ಅಯ್ಯರ್
• ಸ್ಮರಣಮ್- ಎಂ. ಬಾಲಮುರಳಿ ಕೃಷ್ಣ
• ಶ್ರೀ ತುಳಸಿ ನೀತಿಮತಿ- ಕಲ್ಯಾಣಿ ವರದರಾಜನ್

ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಗಗಳು

ಗ್ರಹಭೇದಮ್ ಸೂತ್ರವನ್ನು ನೀತಿಮತಿ ರಾಗಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯಿಸಿದಾಗ ಗಾಂಗೇಯಭೂಶನಿ ಎಂಬ ಒಂದು ರಾಗ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ.