ಸೌರ ಮಾರುತ: ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ
ಚು robot Modifying: eu:Eguzki haize |
ಚು robot Adding: af:Sonwind; cosmetic changes |
||
| ೧ ನೇ ಸಾಲು: | ೧ ನೇ ಸಾಲು: | ||
[[ |
[[ಚಿತ್ರ:Voyager 1 entering heliosheath region.jpg|right|thumb|350px|ಸೌರಮಾರುತದಲ್ಲಿನ [[ಪ್ಲಾಸ್ಮ (ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ)|ಪ್ಲಾಸ್ಮ]] [[ಸೌರವಿರಾಮ]]ವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತಿರುವುದು.]] |
||
'''ಸೌರ ಮಾರುತ'''ವು [[ಸೂರ್ಯ]]ನ [[:en:stellar atmosphere|ಹೊರ ವಾಯುಮಂಡಲ]]ದಿಂದ ಹೊರಚಿಮ್ಮಿದ ಆವಿಷ್ಟ ಕಣಗಳ (ಅಂದರೆ, [[ಪ್ಲಾಸ್ಮ (ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ)|ಪ್ಲಾಸ್ಮ]]) ಧಾರೆ. |
'''ಸೌರ ಮಾರುತ'''ವು [[ಸೂರ್ಯ]]ನ [[:en:stellar atmosphere|ಹೊರ ವಾಯುಮಂಡಲ]]ದಿಂದ ಹೊರಚಿಮ್ಮಿದ ಆವಿಷ್ಟ ಕಣಗಳ (ಅಂದರೆ, [[ಪ್ಲಾಸ್ಮ (ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ)|ಪ್ಲಾಸ್ಮ]]) ಧಾರೆ. ಸೌರಮಾರುತವು ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಉನ್ನತಶಕ್ತಿ (ಸುಮಾರು ೧ [[:en:electron volt|keV]]) [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್]]ಗಳು ಮತ್ತು [[ಪ್ರೋಟಾನ್]]ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯನ [[ಪ್ರಭಾವಲಯ]]ದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚು [[ತಾಪಮಾನ]]ದ ಕಾರಣದಿಂದ, ಈ ಕಣಗಳು ಸೂರ್ಯನ [[ಗುರುತ್ವ]]ದಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಹೊರಚಿಮ್ಮುತ್ತವೆ. ಈ ಕಣಗಳು ಉನ್ನತ ಚಲನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಇನ್ನೂ ವಿಷದವಾಗಿ ತಿಳಿದುಬಂದಿಲ್ಲ. |
||
ಸೌರಮಂಡಲದಲ್ಲಿನ ಹಲವು ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಸೌರಮಾರುತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ: ಭೂಮಿಯ ವಿದ್ಯುತ್-ಜಾಲಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯುಂಟುಮಾಡಬಲ್ಲ [[:en:geomagnetic storm|ಭೂಕಾಂತೀಯ ಮಾರುತ]]ಗಳು, [[ಧ್ರುವಾರುಣ ಜ್ಯೋತಿ]]ಗಳು, ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯನ ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿಗೇ ತೋರುವ [[ಧೂಮಕೇತು]]ವಿನ ಪ್ಲಾಸ್ಮ ಬಾಲ. |
ಸೌರಮಂಡಲದಲ್ಲಿನ ಹಲವು ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಸೌರಮಾರುತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ: ಭೂಮಿಯ ವಿದ್ಯುತ್-ಜಾಲಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯುಂಟುಮಾಡಬಲ್ಲ [[:en:geomagnetic storm|ಭೂಕಾಂತೀಯ ಮಾರುತ]]ಗಳು, [[ಧ್ರುವಾರುಣ ಜ್ಯೋತಿ]]ಗಳು, ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯನ ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿಗೇ ತೋರುವ [[ಧೂಮಕೇತು]]ವಿನ ಪ್ಲಾಸ್ಮ ಬಾಲ. |
||
| ೧೦ ನೇ ಸಾಲು: | ೧೦ ನೇ ಸಾಲು: | ||
=== ಬುಧ === |
=== ಬುಧ === |
||
[[ಬುಧ]]ವು ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಅತಿ ಸಮೀಪದ ಗ್ರಹವಾಗಿದ್ದು, ಸೌರಮಾರುತದಿಂದ ತೀವ್ರ ಧಾಳಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತದೆ. |
[[ಬುಧ]]ವು ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಅತಿ ಸಮೀಪದ ಗ್ರಹವಾಗಿದ್ದು, ಸೌರಮಾರುತದಿಂದ ತೀವ್ರ ಧಾಳಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ವಾಯುಮಂಡಲವು ಬಹಳ ವಿರಳವಾಗಿದ್ದು, ಮೇಲ್ಮೈಯು ಸೌರ ವಿಕಿರಣದಲ್ಲಿ ಮಿಂದಿರುತ್ತದೆ. |
||
=== ಶುಕ್ರ === |
=== ಶುಕ್ರ === |
||
ಭೂಮಿಗೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ [[ಶುಕ್ರ]]ವು ಭೂಮಿಗಿಂತ ೧೦೦ ಪಟ್ಟು ಸಾಂದ್ರವಾದ ವಾಯುಮಂಡಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. |
ಭೂಮಿಗೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ [[ಶುಕ್ರ]]ವು ಭೂಮಿಗಿಂತ ೧೦೦ ಪಟ್ಟು ಸಾಂದ್ರವಾದ ವಾಯುಮಂಡಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಶುಕ್ರ ಗ್ರಹದಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಸುಮಾರು ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಯವರೆಗೆ ಚಾಚಿರುವ ಧೂಮಕೇತುವಿನಂತಹ ಬಾಲವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಗಗನ ಶೋಧಕಗಳು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿವೆ.<ref>{{cite journal |author=Grünwaldt H ''et al.'' |year=1997 |title=Venus tail ray observation near Earth. |journal=Geophysical Research Letters |volume=24 |issue=10 |pages=163–1166 |url=http://scholar.google.com/scholar?num=100&hl=en&lr=&safe=active&cluster=13741676747552292586}}</ref> |
||
=== ಭೂಮಿ === |
=== ಭೂಮಿ === |
||
| ೩೭ ನೇ ಸಾಲು: | ೩೭ ನೇ ಸಾಲು: | ||
* [http://www.suntrek.org Sun|trek website] ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪರಿಣಾಮ - ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಧನ |
* [http://www.suntrek.org Sun|trek website] ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪರಿಣಾಮ - ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಧನ |
||
[[ |
[[ವರ್ಗ:ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ]] |
||
[[ |
[[ವರ್ಗ:ನಮ್ಮ ಸೌರಮಂಡಲ]] |
||
[[af:Sonwind]] |
|||
[[ar:رياح شمسية]] |
[[ar:رياح شمسية]] |
||
[[az:Günəş küləyi]] |
[[az:Günəş küləyi]] |
||
೧೫:೫೭, ೫ ಜೂನ್ ೨೦೦೯ ನಂತೆ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ
ಸೌರ ಮಾರುತವು ಸೂರ್ಯನ ಹೊರ ವಾಯುಮಂಡಲದಿಂದ ಹೊರಚಿಮ್ಮಿದ ಆವಿಷ್ಟ ಕಣಗಳ (ಅಂದರೆ, ಪ್ಲಾಸ್ಮ) ಧಾರೆ. ಸೌರಮಾರುತವು ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಉನ್ನತಶಕ್ತಿ (ಸುಮಾರು ೧ keV) ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರೋಟಾನ್ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯನ ಪ್ರಭಾವಲಯದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚು ತಾಪಮಾನದ ಕಾರಣದಿಂದ, ಈ ಕಣಗಳು ಸೂರ್ಯನ ಗುರುತ್ವದಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಹೊರಚಿಮ್ಮುತ್ತವೆ. ಈ ಕಣಗಳು ಉನ್ನತ ಚಲನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಇನ್ನೂ ವಿಷದವಾಗಿ ತಿಳಿದುಬಂದಿಲ್ಲ.
ಸೌರಮಂಡಲದಲ್ಲಿನ ಹಲವು ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಸೌರಮಾರುತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ: ಭೂಮಿಯ ವಿದ್ಯುತ್-ಜಾಲಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯುಂಟುಮಾಡಬಲ್ಲ ಭೂಕಾಂತೀಯ ಮಾರುತಗಳು, ಧ್ರುವಾರುಣ ಜ್ಯೋತಿಗಳು, ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯನ ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿಗೇ ತೋರುವ ಧೂಮಕೇತುವಿನ ಪ್ಲಾಸ್ಮ ಬಾಲ.
ಸೌರಮಾರುತದ ಕಾರಣ, ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಸೂರ್ಯವು ತನ್ನ ಒಟ್ಟು ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯ ಸುಮಾರು ೩.೩೩•೧೦೧೩ನೇ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.[೧].
ಗ್ರಹಗಳ ಮೇಲಿನ ಪರಿಣಾಮ
ಬುಧ
ಬುಧವು ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಅತಿ ಸಮೀಪದ ಗ್ರಹವಾಗಿದ್ದು, ಸೌರಮಾರುತದಿಂದ ತೀವ್ರ ಧಾಳಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ವಾಯುಮಂಡಲವು ಬಹಳ ವಿರಳವಾಗಿದ್ದು, ಮೇಲ್ಮೈಯು ಸೌರ ವಿಕಿರಣದಲ್ಲಿ ಮಿಂದಿರುತ್ತದೆ.
ಶುಕ್ರ
ಭೂಮಿಗೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಶುಕ್ರವು ಭೂಮಿಗಿಂತ ೧೦೦ ಪಟ್ಟು ಸಾಂದ್ರವಾದ ವಾಯುಮಂಡಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಶುಕ್ರ ಗ್ರಹದಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಸುಮಾರು ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಯವರೆಗೆ ಚಾಚಿರುವ ಧೂಮಕೇತುವಿನಂತಹ ಬಾಲವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಗಗನ ಶೋಧಕಗಳು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿವೆ.[೨]
ಭೂಮಿ
ಭೂಮಿಯು ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರಣ, ಸೌರಮಾರುತದಿಂದ ಸಾಕಷ್ಟು ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಸೌರಮಾರತವು ಧ್ರುವಾರುಣ ಜ್ಯೋತಿ ಮತ್ತು ಭೂಕಾಂತೀಯ ಮಾರುತಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವಷ್ಟು ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿದ್ದಾಗ ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ.
ಚಂದ್ರ
ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ವಾಯುಮಂಡಲ ಅಥವ ಕಾಂತಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ, ಅದರ ಮೇಲ್ಮೈಯು ಸೌರಮಾರುತದ ಧಾಳಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಅಪೋಲೋ ಯಾತ್ರೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಸೌರ ಮಾರುತದ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ವಿಶಾಲವಾದ ಅಲ್ಯುಮಿನಂ ಗ್ರಾಹಕಗಳನ್ನು ನಿಯೋಗಿಸಲಾಯಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ಚಂದ್ರನ ಆವರಣ ಪ್ರಸ್ತರವು ಸೌರಮಾರುತದಿಂದ ಸಂಚಯಿತ ಪರಮಾಣು ಕೋಶಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ ಎಂದು ಚಂದ್ರನ ಮಣ್ಣಿನ ಅಧ್ಯಯನದಿಂದ ತಿಳಿದುಬಂದಿತು. ಈ ಮೂಲಧಾತುಗಳು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲಿನ ವಸಾಹತುಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗುವವು ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಗಳಿವೆ.
ಮಂಗಳ
ಮಂಗಳವು ಬುಧಕ್ಕಿಂದ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದು, ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಬುಧವಿರುವ ನಾಲ್ಕರಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೂ, ಸೌರಮಾರುತವು ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ ಸುಮಾರು ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಸೆಳೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ, ಭೂಮಿಯ ವಾಯುಮಂಡಲದ ೧೦೦ನೇ ೧ರಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ದಪ್ಪವಿರುವ ವಾಯುಮಂಡಲವನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ಶಂಕಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಹೊರ ಸೀಮೆ
ಸೌರಮಾರುತವು ಅಂತರನಾಕ್ಷತ್ರಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ (ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸುವ ವಿರಳವಾದ ಜಲಜನಕ ಮತ್ತು ಹೀಲಿಯಂ ಅನಿಲಗಳು) ಒಂದು "ಗುಳ್ಳೆ"ಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಸೌರಮಾರುತದ ಶಕ್ತಿಯು ಸೂರ್ಯನಿಂದ ದೂರ ಸರಿದಂತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಸೌರಮಾರುತವು ಅಂತರನಾಕ್ಷತ್ರಿಕ ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನು ಹಿಂದೆ ತಳ್ಳಲಾಗದಷ್ಟು ದುರ್ಬಲವಾಗುವ ಬಿಂದುವಿಗೆ ಸೌರವಿರಾಮ ಎಂದು ಹೆಸರು. ಈ ಬಿಂದುವನ್ನು ಹಲವೊಮ್ಮೆ ಸೌರಮಂಡಲದ ಹೊರ "ಗಡಿ" ಎಂದೂ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಸೌರವಿರಾಮದವರೆಗಿನ ದೂರವು ನಿಖರವಾಗಿ ತಿಳಿದುಬಂದಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಇದು ಪ್ಲುಟೊದ ಕಕ್ಷೆಯಿಂದಾಚೆ ಇದೆಯೆಂದು ತಿಳಿದಿದೆ. ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಉಡಾಯಿಸಲಾಗುವ ಅಂತರನಾಕ್ಷತ್ರಿಕ ಸೀಮಾನ್ವೇಷಕ (IBEX) ಯಾತ್ರೆಯು ಒದಗಿಸುವ ಮಾಹಿತಿಯಿಂದ ಸೌರವಿರಾಮದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಆಸೆಯನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
- ↑ Carroll, B. and Ostlie, D. Modern Astrophysics - pg. 409 .
- ↑ Grünwaldt H; et al. (1997). "Venus tail ray observation near Earth". Geophysical Research Letters. 24 (10): 163–1166.
{{cite journal}}: Explicit use of et al. in:|author=(help)
ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು
- Sun|trek website ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪರಿಣಾಮ - ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಧನ