ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿ ಕೇಲ್ಕರ್
ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿ ಕೇಳ್ಕರ್ | |
|---|---|
 | |
| ರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇವಿಕಾ ಸಮಿತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಚಾಲಿಕಾ | |
| ಮೌಸಿಜಿ | |
| In office ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೩೬ – ನವೆಂಬರ್ ೧೯೭೮ | |
| Preceded by | ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ |
| Succeeded by | ಸರಸ್ವತಿ ಆಪ್ಟೆ |
| Personal details | |
| Born | ಕಮಲ್ ಡೇಟಿ ೫ ಜುಲೈ ೧೯೦೫ |
| Died | ೨೭ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೭೮ (ವಯಸ್ಸು ೭೩) |
| Spouse | ಪುರುಷೋತ್ತಮ ರಾವ್ ಕೇಳ್ಕರ್ |
| Parent(s) | ಭಾಸ್ಕರರಾವ್ ದಾತೇ, ಯಶೋದಾಬಾಯಿ |
ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿ ಕೇಲ್ಕರ್ (೫ ಜುಲೈ ೧೯೦೫ - ೨೭ ನವೆಂಬರ್ ೧೯೭೮) ಇವರನ್ನು ಕಮಲ್ ಡೇಟಿ ಹಾಗೂ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ "ಮೌಸಿಜಿ" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧] ಇವರು ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಗೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು.
ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿಯವರು ಜುಲೈ ೫, ೧೯೦೫ ರಂದು ನಾಗ್ಪುರದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.[೨] ಅವರ ತಂದೆ ಭಾಸ್ಕರರಾವ್ ಡೇಟಿ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್ ಜನರಲ್ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಯಶೋದಾಬಾಯಿ ಇವರು ಗೃಹಿಣಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿಯವರು ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಮಿಷನರಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ಶಾಲಾ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸನ್ಯಾಸಿನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯದ ನಂತರ, ಶಾಲೆಯನ್ನು ತೊರೆದರು. ನಂತರ, ಅವರು ಹಿಂದೂ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆಗೆ ಸೇರಿದರು. ಆದರೆ, ಅನಿವಾರ್ಯ ಸಂದರ್ಭಗಳಿಂದಾಗಿ ತಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಯಿತು.
ಮದುವೆ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅವರ ಕಾಲದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿಯವರು ವಕೀಲ ಪುರುಷೋತ್ತಮ್ ರಾವ್ ಕೇಲ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿ ಪುರುಷೋತ್ತಮ್ ಕೇಲ್ಕರ್ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅವರ ಪತಿ, ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಪ್ರಮುಖ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸದಸ್ಯ ಡಾ.ಎನ್.ಬಿ.ಖರೆ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿದ್ದರು.[೩] ೧೯೩೨ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ವಿಧವೆಯಾದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಗಂಡನ ಹಿಂದಿನ ಮದುವೆಯಿಂದ ಆರು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಿಡಲಾಯಿತು.
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕರ ನಿಧನದ ನಂತರ, ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರು ಸಾಬರಮತಿಯನ್ನು ತೊರೆದು ವಾರ್ಧಾವನ್ನು ತಮ್ಮ ಆಶ್ರಮವಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು.[೪] ವಾರ್ಧಾದ ಸೇವಾಗ್ರಾಮ್ ಆಶ್ರಮದ ಬಳಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಅವರು ಸಭೆಗಳು, ಪ್ರಭಾತ್ ಫೆರಿಗಳು (ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು) ಮತ್ತು ಇತರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.
ರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇವಿಕಾ ಸಮಿತಿಯ ಸ್ಥಾಪನೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಮೂಲಕ ಆರ್.ಎಸ್.ಎಸ್. ಕೃತಿಗೆ ಪರಿಚಯವಾದರು. ೧೯೩೬ ರಲ್ಲಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿಯವರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ (ಆರ್‌ಎಸ್ಎಸ್) ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಡಾ.ಕೆ.ಬಿ.ಹೆಡ್ಗೆವಾರ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಹಿಂಜರಿದರೂ, ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಎಂದು ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿ ಅವರ ಪಟ್ಟುಹಿಡಿಯುವಿಕೆಯಿಂದ ಹೆಡ್ಗೆವಾರ್ ಅವರಿಗೆ ಮನವರಿಕೆಯಾಯಿತು. ಅವರು ಸಂಪೂರ್ಣ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ಮಹಿಳಾ ಸಂಘಟನೆಯ ರಚನೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಅವರು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ೧೯೩೬ ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೫ ರಂದು ವಿಜಯ ದಶಮಿಯಂದು (ದಸರಾ) ವಾರ್ಧಾದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇವಿಕಾ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.[೫]
ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಸವಾಲಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮೌಸಿಜಿಯವರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರವಾಸಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸಿದರು. ಅವರು ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತದ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಒತ್ತು ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಸಮಾನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
ಲಕ್ಷ್ಮಿಬಾಯಿ ಕೇಲ್ಕರ್‌ರವರು ನವೆಂಬರ್ ೨೭, ೧೯೭೮ ರಂದು ನಿಧನರಾದರು.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Saxena, Chinmaya; Singh, Ayushman (2023-12-27). The RSS: 100 Years of Service, Dedication & Nation Building (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Notion Press. ISBN 979-8-89186-919-6.
- ↑ "Teachers and Parents - Biographies". www.balagokulam.org. Retrieved 2024-06-24.
- ↑ Basu, Amrita; Sarkar, Tanika (2022-11-10). Women, Gender and Religious Nationalism (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Cambridge University Press. pp. 35–38. ISBN 978-1-009-27654-2.
- ↑ "Laxmibai Kelkar and foundation of Rashtra Sevika Samiti on Vijayadashmi". www.newsbharati.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2024-06-24.
- ↑ Chandrababu, B. S.; Thilagavathi, L. (2009). Woman, Her History and Her Struggle for Emancipation (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Bharathi Puthakalayam. p. 534. ISBN 978-81-89909-97-0.