ಮೌಖರಿ

ಕನ್ನೌಜ್‍ನ ಮೌಖರಿಗಳ ನಾಣ್ಯ. ಈಶಾನವರ್ಮನ್. ಸುಮಾರು ಕ್ರಿ.ಶ. 535-553

ಮೌಖರಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ
ಕ್ರಿ.ಶ. 550ರ ದಶಕ–8ನೇ ಶತಮಾನ
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೌಖರಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವರ ಸಮಕಾಲೀನರು
Capital	ಕನ್ನೌಜ್
Common languages	ಸಂಸ್ಕೃತ
Religion	ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ
Government	ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ
ಮಹಾರಾಜಾಧಿರಾಜರು
Historical era	ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಭಾರತ
• Established	ಕ್ರಿ.ಶ. 550ರ ದಶಕ
• Disestablished	8ನೇ ಶತಮಾನ
Preceded by ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ

ಮೌಖರಿ ರಾಜವಂಶ ಆರು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ವಿಶಾಲವಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದ್ದ ಒಂದು ಭಾರತೀಯ ರಾಜವಂಶವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ಮುಂಚೆ ಗುಪ್ತರ ಸಾಮಂತರಾಗಿ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸಿದರು, ಜೊತೆಗೆ ಹರ್ಷ ಮತ್ತು ಅವನ ಅಲ್ಪಾಯಸ್ಸಿನ ವರ್ಧನ ರಾಜವಂಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಮೌಖರಿಗಳು ತಮ್ಮ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ೬ನೇ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನೌಜ್‍ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಈ ರಾಜವಂಶ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗ ಮತ್ತು ಮಗಧದಲ್ಲಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ನಡೆಸಿತು. ಕ್ರಿ.ಶ. ೬೦೬ರ ಸುಮಾರು, ಉತ್ತರ ಗುಪ್ತರು ಇವರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ದೊಡ್ಡ ಭಾಗವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡರು.

ರಾಜರು

ಪರಿಚಿತವಿರುವ ಮೌಖರಿ ರಾಜರಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಗಿನವರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ:

• ಹರಿವರ್ಮನ್
• ಆದಿತ್ಯವರ್ಮನ್
• ಈಶ್ವರವರ್ಮನ್
• ಈಶಾನವರ್ಮನ್ ಸು. ಕ್ರಿ.ಶ. 550-560
• ಶರ್ವವರ್ಮನ್ ಸು. ಕ್ರಿ.ಶ. 560-575
• ಅವಂತಿವರ್ಮನ್ ಸು. ಕ್ರಿ.ಶ. 575-600
• ಗ್ರಹವರ್ಮನ್ ಸು. ಕ್ರಿ.ಶ. 600-605

ನಾಗಾರ್ಜುನಿ ಗುಹಾ ಶಾಸನಗಳು ಇನ್ನೊಂದು ಮೌಖರಿ ಶಾಖೆಯ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಶಾಖೆ ಸಾಮಂತರಾಗಿ ಆಳಿತು, ಬಹುಶಃ ಉತ್ತರ ಗುಪ್ತರ ಸಾಮಂತರಾಗಿ. ಈ ಶಾಖೆಯ ಪರಿಚಿತವಿರುವ ರಾಜರೆಂದರೆ:

• ನೃಪ ಶ್ರೀ ಯಜ್ಙವರ್ಮನ್
• ನೃಪ ಸಾಮಂತಚೂಡಾಮಣಿ ಶ್ರೀ ಶಾರ್ದೂಲ ವರ್ಮನ್
• ಅನಂತವರ್ಮನ್