ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಹೋಗು

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡೆ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಕ್ರೀಡೆಯೆಂದರೆ ಕ್ರಿಕೆಟ್. . ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್, ಫೀಲ್ಡ್ ಹಾಕಿ ಮತ್ತು ಕಬಡ್ಡಿ ಕೂಡ ಜನಪ್ರಿಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳಾಗಿವೆ. ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿದ್ದು, ಈಶಾನ್ಯ, ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಒಡಿಶಾ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಕೇರಳ, ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ಗೋವಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರಬಲವಾದ ಅನುಯಾಯಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕ್ರಿಕೆಟ್, ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಮತ್ತು ಕಬಡ್ಡಿ ಕ್ರಮವಾಗಿ 61.2 ಕೋಟಿ , 30.5 ಕೋಟಿ ಮತ್ತು 20.8 ಕೋಟಿ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇದರರ್ಥ ಸುಮಾರು 42% ರಷ್ಟು ಭಾರತೀಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾರೆ, 21% ರಷ್ಟು ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಅನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು 14% ರಷ್ಟು ಜನರು ಕಬಡ್ಡಿಯನ್ನು ನೋಡುತ್ತಾರೆ.

ಭಾರತ ವೈದಿಕ ಕಾಲ ಕ್ರೀಡಾ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ದೂರದರ್ಶನ ವೀಕ್ಷಕರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ, ಇಂಡಿಯನ್ ಪ್ರೀಮಿಯರ್ ಲೀಗ್ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ವೀಕ್ಷಿಸಲ್ಪಡುವ ಕ್ರೀಡಾ ಲೀಗ್ ಆಗಿದೆ. ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಕೂಡ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ, ಇಂಡಿಯನ್ ಸೂಪರ್ ಲೀಗ್ ದೇಶೀಯ ಫುಟ್ಬಾಲ್ನ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಮಟ್ಟವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡವು ಏಷ್ಯನ್ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಚಿನ್ನದ ಪದಕಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ.[lower-alpha ೧] ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಸಾಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತವು 1960ರ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್ನ ಗುಂಪು ಹಂತವನ್ನು ತಲುಪಿದೆ, 1950ರ ಫಿಫಾ ವಿಶ್ವಕಪ್ಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದೆ ಮತ್ತು ಎಸ್ಎಎಫ್ಎಫ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ಶಿಪ್ ಅನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ. ಭಾರತವು ಫೀಲ್ಡ್ ಹಾಕಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ, ವಿಶ್ವಕಪ್ ಮತ್ತು ಒಲಿಂಪಿಕ್ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪದಕಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ. ಇತರ ಜನಪ್ರಿಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಬಡ್ಡಿ, ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್, ಟೆನಿಸ್, ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಖೋ-ಖೋ ಸೇರಿವೆ. ಗಾಲ್ಫ್, ರಗ್ಬಿ, ಕುಸ್ತಿ, ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್, ಮೋಟಾರ್ಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್ಬಾಲ್ ಕ್ರೀಡೆಗಳು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[]

ಭಾರತದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಜನರು ವಿವಿಧ ಕ್ರೀಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ್ದು, ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಫೈಟರ್ ಕೈಟ್ ಮತ್ತು ಬೋಟ್ ರೇಸಿಂಗ್ನಂತಹ ಸ್ಥಳೀಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ಇತರ ಸ್ಥಳೀಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಚೆಸ್, ಖೋ ಖೋ, ಪೋಲೋ ಮತ್ತು ಸ್ನೂಕರ್ ಸೇರಿವೆ. ಸ್ಕೂಬಾ ಡೈವಿಂಗ್, ಬೋಟಿಂಗ್, ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕೈಟ್ ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಜಲ ಕ್ರೀಡೆಗಳು ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಮಿಶ್ರ ಸಮರ ಕಲೆಗಳು (ಎಂಎಂಎ) ಯುವ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ, ಕೆಲವು ಭಾರತೀಯ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತವು ಮೂರು ಬಾರಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದು, ಎರಡು ಬಾರಿ ಗೆದ್ದಿದೆ.[ಬಿ] ಫೀಲ್ಡ್ ಹಾಕಿ ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತೀಯ ಪುರುಷರ ತಂಡವು ಹದಿಮೂರು ಒಲಿಂಪಿಕ್ ಪದಕಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ-ಅದರಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಚಿನ್ನವಾಗಿತ್ತು.[lower-alpha ೨] ಇದನ್ನು ವೃತ್ತಿಪರ ಕ್ರೀಡೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸದಿದ್ದರೂ, ಸೈಕ್ಲಿಂಗ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮನರಂಜನಾ ಚಟುವಟಿಕೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಯಾಮವಾಗಿದೆ.[]

ದೇಶೀಯ ವೃತ್ತಿಪರ ಕ್ರೀಡಾ ಲೀಗ್ಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಪ್ರೀಮಿಯರ್ ಲೀಗ್ (ಕ್ರಿಕೆಟ್ )ಮಹಿಳಾ ಪ್ರೀಮಿಯರ್ ಲೀಗ್ (ಕ್ರಿಕೆಟ್) ಇಂಡಿಯನ್ ಸೂಪರ್ ಲೀಗ್ (ಫುಟ್ಬಾಲ್) ಐ-ಲೀಗ್ (ಫುಟ್ಬಾಲ್) ಇಂಡಿಯನ್ ಮಹಿಳಾ ಲೀಗ್ (ಫುಟ್ಬಾಲ್) ಪ್ರೊ ಕಬಡ್ಡಿ (ಕಬಡ್ಡಿ) ಹಾಕಿ ಇಂಡಿಯಾ ಲೀಗ್ (ಹಾಕಿ) ಪ್ರೀಮಿಯರ್ ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್ ಲೀಗ್ (ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್) ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ಟೇಬಲ್ ಟೆನಿಸ್ ಲೀಗ್ (ಟೇಬಲ್ ಟೆನಿಸ್) ಪ್ರೀಮಿಯರ್ ಹ್ಯಾಂಡ್ಬಾಲ್ ಲೀಗ್ (ಹ್ಯಾಂಡ್ಬಾಲ್) ಪ್ರೈಮ್ ವಾಲಿಬಾಲ್ ಲೀಗ್ (ವಾಲಿಬಾಲ್) ಮತ್ತು ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ಖೋ ಖೋ (ಖೋ-ಖೋ) ಸೇರಿವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುವ ಪ್ರಮುಖ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಓಪನ್ (ಗಾಲ್ಫ್) ಇಂಡಿಯಾ ಓಪನ್ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯಾ ಓಪನ್ (ಟೇಬಲ್ ಟೆನಿಸ್) ಸೇರಿವೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಕ್ರೀಡೆಯಾದ ಕಬಡ್ಡಿ, ಭಾರತೀಯ ದೇಶೀಯ ಪ್ರೊ ಕಬಡ್ಡಿ ಲೀಗ್ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ನಂತರ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕ್ರೀಡೆಯು ದೂರದರ್ಶನ ವೀಕ್ಷಕರ ಗಣನೀಯ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದ್ದು, ಅದರ ಜನಪ್ರಿಯತೆಗೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಆರ್ಥಿಕ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಮಹಿಳಾ ಪ್ರೀಮಿಯರ್ ಲೀಗ್ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಕಬಡ್ಡಿ ಲೀಗ್ ಸೇರಿದಂತೆ ವೃತ್ತಿಪರ ಲೀಗ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಕ್ರೀಡೆಗಳು ಸಹ ಬೆಳೆದಿವೆ.[]

ಏಷ್ಯನ್ ಗೇಮ್ಸ್, ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ ಗೇಮ್ಸ್, 2010 ಕಾಮನ್ವೆಲ್ತ್ ಗೇಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ಆರು ಪುರುಷರ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಮಹಿಳೆಯರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್ಶಿಪ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡಾ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಭಾರತ ಆಯೋಜಿಸಿದೆ. ಭಾರತವು 2016 ಎಸ್. ಎ. ಎಫ್. ಎಫ್. ಮಹಿಳಾ ಚಾಂಪಿಯನ್ಶಿಪ್ನ ನಾಲ್ಕು ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಫುಟ್ಬಾಲ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಲಿಂಗಕ್ಕೂ ಒಂದು ಜೂನಿಯರ್ ಫಿಫಾ ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್ಶಿಪ್ ಅನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದೆ. ಭಾರತವು 2025ರ ಮಹಿಳಾ ವಿಶ್ವಕಪ್, 2026ರ ಟಿ20 ಮತ್ತು 2031ರ ಏಕದಿನ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ವಿಶ್ವಕಪ್ಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಿದೆ.[lower-alpha ೩][lower-alpha ೪]

ಉಲ್ಲೇಖ

[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
  1. "World Cup fever grips cricket-crazy India's football-mad pockets". The Economic Times. Archived from the original on 28 October 2022. Retrieved 23 October 2022.
  2. "Formula e puts India back on world motorsport map but will it revive Indian motorsport? | Racing News". The Times of India. 10 July 2022. Archived from the original on 18 October 2022. Retrieved 18 October 2022."Formula e puts India back on world motorsport map but will it revive Indian motorsport? | Racing News". The Times of India. 10 July 2022. Archived from the original on 18 October 2022. Retrieved 18 October 2022.
  3. "ESPN". Retrieved 14 September 2025.
  4. "ESPN". Retrieved 14 September 2025.
  5. Sudevan, Praveen (July 2022). "Pedalling for pleasure: How cycling is becoming an increasingly popular recreational fitness activity in India". The Hindu. Archived from the original on 19 October 2022. Retrieved 19 October 2022.Sudevan, Praveen (July 2022). "Pedalling for pleasure: How cycling is becoming an increasingly popular recreational fitness activity in India". The Hindu. Archived from the original on 19 October 2022. Retrieved 19 October 2022.
  6. "Outlook India - India's Best Magazine| Find Latest News, Top Headlines, Live Updates". Outlook India."Outlook India - India's Best Magazine| Find Latest News, Top Headlines, Live Updates". Outlook India.
  7. ೭.೦ ೭.೧ ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named C
  1. West Bengal, Kerala, Goa, Tamilnadu, North eastern states have most fan following for football than any other state in India.[]
  2. India national cricket team also have won the inaugural 2007 ICC World Twenty20 world cup once and hosted it once in 2016.[][]
  3. Sri Lanka will co-host the 2026 T20 world cup with India.[]
  4. 2031 ICC world cup is scheduled to take place in India. Bangladesh will serve as co-host.[]