ತಿರುಪತಿ ಲಡ್ಡು
| ತಿರುಪತಿ ಲಡ್ಡು | |
|---|---|
 | |
| ದೇಶ | ಭಾರತ |
ತಿರುಪತಿ ಲಡ್ಡು ಅಥವಾ ಶ್ರೀವಾರಿ ಲಡ್ಡು [೧] ಭಾರತದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ತಿರುಪತಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಿರುಪತಿಯಲ್ಲಿರುವ ತಿರುಮಲ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರನಿಗೆ ನೈವೇದ್ಯವಾಗಿ ನೀಡುವ ಲಡ್ಡು ಸಿಹಿಯಾಗಿದೆ. ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ದರ್ಶನ ಪಡೆದ ನಂತರ ಲಡ್ಡುವನ್ನು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಪ್ರಸಾದವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಲಡ್ಡು ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಅಡುಗೆಮನೆಯಲ್ಲಿ 'ಪೋಟು' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ದೇವಸ್ಥಾನ ಮಂಡಳಿ ತಿರುಮಲ ತಿರುಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು . ತಿರುಪತಿ ಲಡ್ಡು ಭೌಗೋಳಿಕ ಸೂಚನೆಯ ಟ್ಯಾಗ್ ಅನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ, ಇದು ತಿರುಮಲ ತಿರುಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ಮಾತ್ರ ಅದನ್ನು ತಯಾರಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಬಹುದು. [೨] [೩]
ಇತಿಹಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ತಿರುಮಲ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರನಿಗೆ ಲಡ್ಡುವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವ ಪದ್ಧತಿಯು ೨ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೭೧೫ ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. [೪] [೫]
ಭೌಗೋಳಿಕ ಸೂಚಕ ಟ್ಯಾಗ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ತಿರುಪತಿ ಲಡ್ಡುಗಳ ಕಪ್ಪು ಮಾರಾಟವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು, ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ, ತಿರುಮಲ ತಿರುಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ಭೌಗೋಳಿಕ ಸೂಚಕ ಟ್ಯಾಗ್‌ಗಾಗಿ ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಂಡವು. ೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಇದು ಗಿಐ ಕಾಯಿದೆ ೧೯೯೯[೬] ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳ ವರ್ಗದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತಿರುಪತಿ ಲಡ್ಡುಗಳ ಪೇಟೆಂಟ್ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಇದು ಇತರರು ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ಸಿಹಿತಿಂಡಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಅಥವಾ ಹೆಸರಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. [೭]
ಲಡ್ಡು ಪೋಟು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ತಿರುಪತಿ ಲಡ್ಡುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಅಡುಗೆ ಮನೆಯೇ ಲಡ್ಡು ಪೋಟು. ಇದು ದೇಗುಲದ ಸಂಪಂಗಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಂ ಒಳಗೆ ಇದೆ. ಪೋಟುಗೆ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ಬಳಸುವ ಮೂರು ಕನ್ವೇಯರ್ ಬೆಲ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪೋಟು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪೋಟುನಿಂದ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಕೌಂಟರ್‌ಗಳಿಗೆ ಲಡ್ಡುಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. [೮] ಮೂರು ಕನ್ವೇಯರ್ ಬೆಲ್ಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಮೊದಲನೆಯದು ಲಡ್ಡುಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಎರಡನೆಯದು ಲಡ್ಡು ಮತ್ತು ಬೂಂದಿ ಎರಡನ್ನೂ ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದು. ಮೂರನೇ ಕನ್ವೇಯರ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಅನ್ನು ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕನ್ವೇಯರ್ ಬೆಲ್ಟ್‌ಗಳು ಅಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದರೆ ಬ್ಯಾಕಪ್ ಆಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. [೯] ಹಿಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಲಡ್ಡುಗಳನ್ನು ಬೇಯಿಸಲು ಬೆಂಕಿಯ ಮರವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಇದನ್ನು ೧೯೮೪[೧೦] LPG ಮೂಲಕ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು.
ತಿರುಮಲ ತಿರುಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ಲಡ್ಡು ಪೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ದಿನಕ್ಕೆ ಸರಾಸರಿ ೨.೮ ಲಕ್ಷ ಲಡ್ಡುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ, ಪೋಟು ದಿನಕ್ಕೆ ೮೦೦,೦೦೦ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [೧೦]
ದಿಟ್ಟಂ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ದಿಟ್ಟಂ ಎನ್ನುವುದು ತಿರುಪತಿ ಲಡ್ಡು ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಅನುಪಾತವಾಗಿದೆ. ಲಡ್ಡುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು, ಅದರ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಆರು ಬಾರಿ ದಿಟ್ಟಂಗೆ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. [೧೦] ಪ್ರಸ್ತುತ ಪದಾರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಂ ಹಿಟ್ಟು, ಗೋಡಂಬಿ, ಏಲಕ್ಕಿ, ತುಪ್ಪ, ಸಕ್ಕರೆ, ಸಕ್ಕರೆ ಕ್ಯಾಂಡಿ ಮತ್ತು ಒಣದ್ರಾಕ್ಷಿ ಸೇರಿವೆ. [೭] ದಿನಕ್ಕೆ ಇದು ಸುಮಾರು ೧೦ ಟನ್ ಗ್ರಾಂ ಹಿಟ್ಟು, ೧೦ ಟನ್ ಸಕ್ಕರೆ, ೭೦೦ ಗೋಡಂಬಿ ಕೆಜಿ, ೧೫೦ ಕೆಜಿ ಏಲಕ್ಕಿ, ೩೦೦ ರಿಂದ ೫೦೦ ಲೀಟರ್ ತುಪ್ಪ, ೫೦೦ಕೆಜಿ ಸಕ್ಕರೆ ಮಿಠಾಯಿ ಮತ್ತು ಲಡ್ಡು ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸುವ ಒಣದ್ರಾಕ್ಷಿ೫೪೦ ಕೆಜಿ.ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಟಿಟಿಡಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಟೆಂಡರ್‌ಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. [೧೧]
ಪೋಟು ಕಾರ್ಮಿಕರು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಲಡ್ಡುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಸುಮಾರು ೬೨೦ಅಡುಗೆಯವರು ಲಡ್ಡು ಪೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಪೋಟು ಕಾರ್ಮಿಕರು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು ೧೫೦ ಪೋಟು ಕಾರ್ಮಿಕರು ನಿಯಮಿತ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಾಗಿದ್ದರೆ, ೩೫೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಗುತ್ತಿಗೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ೬೨೦ರಲ್ಲಿ ೨೪೭ ಬಾಣಸಿಗರಾಗಿದ್ದಾರೆ. [೧೨] [೧೩]
ತಿರುಪತಿ ಲಡ್ಡು ವೈವಿಧ್ಯಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಲಡ್ಡು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಈ ಲಡ್ಡುವನ್ನು ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಮಾನ್ಯ ಯಾತ್ರಿಕರಿಗೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ವಿತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೧೭೫ ಗ್ರಾಂ ತೂಗುತ್ತದೆ. ಈ ಲಡ್ಡುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆಸ್ಥಾನಂ ಲಡ್ಡು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಈ ಲಡ್ಡುವನ್ನು ವಿಶೇಷ ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೭೫೦ಗ್ರಾಂ ತೂಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಗೋಡಂಬಿ, ಬಾದಾಮಿ ಮತ್ತು ಕೇಸರಿ ಎಳೆಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವ ಲಡ್ಡು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಅರ್ಜಿತ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಈ ಲಡ್ಡುವನ್ನು ವಿತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಲಡ್ಡುಗಳಿಗೆ ಭಾರೀ ಬೇಡಿಕೆ ಇದೆ. ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಲಡ್ಡುಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇವುಗಳನ್ನು ಕೆಲವೇ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಟಿಟಿಡಿ ಯಿಂದ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುವ ಸುಧಾರಿತ ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಲಡ್ಡುವಿನ ಶೆಲ್ಫ್ ಜೀವನವು ಸುಮಾರು ೧೫ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.
ಸಹ ನೋಡಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಭೌಗೋಳಿಕ ಸೂಚನೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ
ಉಲ್ಲೇಖ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ "Tirupati laddu gets global patent". The Times of India. Retrieved 2015-07-25.
- ↑ "Registration Details of Geographical Indications" (PDF). Intellectual Property India, Government of India. Retrieved 14 May 2019.
- ↑ Sivaraman, R. (3 March 2014). "Only TTD entitled to make or sell 'Tirupati laddu': High Court". The Hindu. Retrieved 23 June 2015.
- ↑ "Tirupati laddu: Since August 2, 1716". Sify. Archived from the original on 10 August 2015. Retrieved 22 September 2015.
- ↑ "Tirupati laddu all set to regain its old taste". Retrieved 2015-07-25.
- ↑ "Geographical Indications of India". Archived from the original on 2013-08-26. Retrieved 2016-01-27.
- ↑ ೭.೦ ೭.೧ "Tirupati laddu gets global patent". The Times of India. Retrieved 2015-07-25."Tirupati laddu gets global patent". The Times of India. Retrieved 25 July 2015.
- ↑ Shukla, G. P. (21 September 2014). "Extra laddu-boondi conveyor at Tirumala". The Hindu. Retrieved 2015-07-25.
- ↑ "Laddu conveyor launched". 21 September 2014. Retrieved 2016-01-28.
- ↑ ೧೦.೦ ೧೦.೧ ೧೦.೨ "Tirupati laddu all set to regain its old taste". Retrieved 2015-07-25."Tirupati laddu all set to regain its old taste". Retrieved 25 July 2015.
- ↑ "TIRUPATI LADDUS WILL NO LONGER USE K'TAKA GHEE". Retrieved 2016-01-27.
- ↑ Rangarajan, A. d. (5 October 2015). "Tirumala temple cooks want to be called 'Pachakas'". The Hindu.
- ↑ "TIRUPATI LADDUS WILL NO LONGER USE K'TAKA GHEE". Retrieved 2016-01-27."TIRUPATI LADDUS WILL NO LONGER USE K'TAKA GHEE". Retrieved 27 January 2016.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- Kannan, Shilpa; Boominathan, Premanand (20 July 2016). "Tasting India's coveted holy sweet". BBC News. Retrieved 2016-07-20.