ಚೌಹರ್ಮಲ್
| ಚೌಹರ್ಮಲ್ | |
|---|---|
 | |
| Devnagari. | "चौहरमल" |
| ಸಂಲಗ್ನತೆ | ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇತರ ದೇವತೆ. |
| ಆಯುಧ | ಕತ್ತಿ |
| ಸಂಗಾತಿ | ರೇಷ್ಮಾ |
| ವಾಹನ | ಕುದುರೆ ಮತ್ತು ಸಿಂಹ |
ಚೌಹರ್ಮಲ್ ಅಥವಾ ಚುಹರ್ಮಲ್ ಅಥವಾ ವೀರ್ ಚೌಹರ್ಮಲ್ ಇವರು ಒಬ್ಬ ಜಾನಪದ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದು, ದುಸಾಧ್ ಜಾತಿಯ ಸದಸ್ಯರಿಂದ ಅಪವಿತ್ರಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ದುಸಾಧ್ ಜಾನಪದದೊಳಗಿನ ಚೌಹರ್ಮಲ್ ಅವರ ಕಥೆಯು ಒಂದು ಸಶಕ್ತ ಸಂದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಮೇಲ್ಜಾತಿ ಭೂಮಿಹಾರರು ಮತ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ವಿರುದ್ಧ ವಿಜಯದ ಭಾವನೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.[೧][೨]
ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಚೌಹರ್ಮಲ್ರವರು ಪಾಟ್ನಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅಂಜನಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರನ್ನು ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯ ಭಕ್ತ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ.[೩]
ಬಿಹಾರದ ಜಾನಪದಗಳಲ್ಲಿ, ಚೌಹರ್ಮಲ್ ಅವರ ವಿವಿಧ ಕಥೆಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ಈ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅವರನ್ನು ದುಸಾದ್ ಸಮುದಾಯದ ಜಾನಪದ ನಾಯಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ, ಇತರವು ಅವರನ್ನು ವಿರೋಧಿ ನಾಯಕ ಎಂದು ಕೀಳಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ. ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ರೂಪಾಂತರದ ಪ್ರಕಾರ, ಬಾಬಾ ಚೌಹರ್ಮಲ್ ದುಸಾಧ್ ಜಾತಿಯ ಧೈರ್ಯಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ತಮ್ಮ ಭೂಮಿಹಾರ್ ಸ್ನೇಹಿತ ಅಜಬ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಜಬ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ತಂದೆ ರಂಜಿತ್ ಸಿಂಗ್ ಎಂಬ ಪ್ರಬಲ ಭೂಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದರಿ ರೇಷ್ಮಾ, ಅವರು ಚೌಹರ್ಮಲ್ ಅವರನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಹೋದರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದ ಏಕಪಕ್ಷೀಯ ಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಿದ್ದರು. ಚೌಹರ್ಮಲ್ ರವರ ವರ್ತನೆಯಿಂದ ಕೋಪಗೊಂಡ ರೇಷ್ಮಾ, ಚೌಹರ್ಮಲ್ರವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವರ ನೈತಿಕ ಸ್ಥೈರ್ಯವನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸಲು ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಕಳುಹಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಆದರೆ, ದುಸಾಧ್ಗಳು ರಾಹು ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ದುಸಾಧ್ ಜಾತಿಯ ಇಷ್ಟ ದೇವಿ (ಜಾನಪದ ದೇವತೆ) ಕೃಪೆಯಿಂದ ಚೌಹರ್ಮಲ್ರವರು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ರೇಷ್ಮಾ ಬೂದಿಯಾದಳು.[೪]
ಕಥೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ಆವೃತ್ತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಚೌಹರ್ಮಲ್ರವರು ಮತ್ತು ರೇಷ್ಮಾ ಪ್ರೇಮಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಅವರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಭೂಮಿಹಾರ್ ಜಾತಿಯ ಪ್ರಬಲ ಭೂಮಾಲೀಕರಾಗಿದ್ದ ಅವರ ತಂದೆ ಬೆಂಬಲಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅವರನ್ನು ಕೆಳಗಿಳಿಸಲು ಕಾರಣನಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಲು, ರೇಷ್ಮಾಳ ತಂದೆ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದನು. ತಮ್ಮ ಶೌರ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಚೌಹರ್ಮಲ್ರವರು ಅವರೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಸೋಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ, ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಲು "ಸಮಾಧಿ" (ಧ್ಯಾನ) ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹೀಗಾಗಿ, ಭೂಮಾಲೀಕ ಭೂಮಿಹಾರರ ವಿರುದ್ಧ ದುಸಾಧ್ನ ವಿಜಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಅವರು ಜನಪ್ರಿಯನಾದನು.
ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ರೇಷ್ಮಾಳನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ನಿಂದಿಸುವ ಮತ್ತು ಅವಮಾನಿಸುವ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವಳನ್ನು ಲೈಂಗಿಕ ಮತ್ತು ಅನೈತಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಧ್ವಂಸಕತೆಯ ಮೂಲಕ ಕೆಳಜಾತಿಗಳು ಮೇಲ್ಜಾತಿಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಕಾರಾತ್ಮಕ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಿದೆ.[೫]
ಆದಾಗ್ಯೂ ಮಿಥಿಲಾ ಪ್ರದೇಶದ ದುಸಾಧ್ಗಳು ಸಹಲೇಶ್ನನ್ನು ತಮ್ಮ ನಾಯಕನೆಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರನ್ನು ಚೌಹರ್ಮಲ್ ಅವರ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಹ್ಲೆಸ್ "ಮೊರಾಂಗ್ ರಾಜ" ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಅರಮನೆ ಕಾವಲುಗಾರನಾಗಿ ("ಮಹಾಪೌರ್") ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಚೌಹರ್ಮಲ್ರವರು ಸ್ವತಃ ಆ ಕೆಲಸವನ್ನು ಬಯಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಮೋಸ ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದರು. ಅವರು ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ಸಾಹ್ಲೆಸ್ನಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು. ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ ಸಾಹ್ಲೆಸ್ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ನಾಯಕನಾಗಿದ್ದರೆ, ಚೌಹರ್ಮಾಲ್ರವರಿಗೆ ದ್ವಿತೀಯ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ದಲಿತ ಸಮುದಾಯವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭೋಜ್ಪುರಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಡುವ ವಿವಿಧ ಜಾನಪದ ಹಾಡುಗಳ ಮೂಲಕ ಚೌಹರ್ಮಲ್ರವರು ಮತ್ತು ಸಾಹ್ಲೆಸ್ ಅವರನ್ನು ಹೊಗಳುತ್ತದೆ. ರೇಷ್ಮಾ ಅವರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯವಾದ ನಂತರ, ಚೌಹರ್ಮಲ್ ಅವರನ್ನು ಹೊಗಳಿ ಹಾಡಿದ ಗಮನಾರ್ಹ ಜಾನಪದ ಗೀತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೀಗಿದೆ:[೬]
| ಮೂಲ | ಅನುವಾದ |
|---|---|
|
|
ಸ್ಮರಣೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ದುಸಾಧ್ ಚೌಹರ್ಮಾಲ್ರವರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಲವಾರು ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪಾಟ್ನಾ ಬಳಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ "ಚೌಹರ್ಮಲ್ ಮೇಳ" ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದು. ವಿಜಯ್ ನಂಬೀಸನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಪ್ರದೇಶದ ದೌಸಾದ್ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂತ (ಚೌಹರ್ಮಲ್) ಅವರ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಆಡಂಬರ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನದಿಂದ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು "ಮೇಲ್ಜಾತಿ" ಹುಡುಗಿಯೊಂದಿಗೆ ಪಲಾಯನ ಮಾಡಿದ್ದಲ್ಲದೆ ಅವಳ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಬಂಧಿಕರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು. ಈ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಲಾಲು ಪ್ರಸಾದ್ ಯಾದವ್ ಅವರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯು ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ, ಇಂತಹ ಘಟನೆಯು ಭೂಮಿಹಾರರಿಂದ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಆದರೆ, ಯಾದವ್ ಅವರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯು ದಲಿತರಿಗೆ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.[೭]
ಈ ಆಚರಣೆಗಳು, ಹಿಂದೆ ಮೇಲ್ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಕೆಳಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಘರ್ಷಣೆಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದ್ದವು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕುಖ್ಯಾತವಾದುದು "ಏಕೌನಿ ಘಟನೆ". ಆದಾಗ್ಯೂ, ದಲಿತರು ಚೌಹರ್ಮಲ್ ಅವರ ಇಡೀ ಜೀವನವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲು "ರಾಣಿ ರೇಷ್ಮಾ ಕಾ ಖೇಲಾ" ನಂತಹ ನಾಟಕ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ, ಅವರ ಜೀವನದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳನ್ನು ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಕಲಾವಿದರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ದುಸಾಧ್ಗಳ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾದ ಭಗತ್ ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ.
ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ Narayan, Badri (2013), "Documenting Dissent", in Channa, Subhadra Mitra; Mencher, Joan P. (eds.), Life as a Dalit: Views from the Bottom on Caste in India, Sage Publications India, p. 317,319,326,328,329,330, ISBN 978-8-13211-777-3
- ↑ Roy Choudhury, Pranab Chandra (1976). Folklore of Bihar. India: National Book Trust(Original from the University of Michigan). pp. 108, 109. Retrieved 2020-09-19.
- ↑ Sharma, Manorma (2004). Folk India: A Comprehenseive Study of Indian Folk Music and Culture, Volume 7. Sundeep Prakashan (Original from Indiana University). pp. 44, 45. ISBN 8175741422. Retrieved 2020-09-19.
- ↑ Vibodh Parthasarathi, Guy Poitevin, Bernard Bel, Jan Brouwer, Biswajit Das (2010). Communication, Culture and Confrontation. India: Sage Publications. ISBN 978-8132104865. Retrieved 16 June 2020.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Channa, Subhadra Mitra; Mencher, Joan P. (2013-05-30). Life as a Dalit: Views from the Bottom on Caste in India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Sage Publications India. p. 328. ISBN 978-81-321-1777-3.
- ↑ Subhadra Mitra Channa; Joan P. Mencher (2013). Life as a Dalit: Views from the Bottom on Caste in India. Sage Publishing India. p. 399. ISBN 978-8132118022. Retrieved 2020-10-03.
- ↑ Nambisan, Vijay (2001). Bihar: is in the Eye of the Beholder. Penguin UK. ISBN 9352141334. Retrieved 26 July 2020.