ಚಾಲಿಯಾರ್

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಚಾಲಿಯಾರ್
ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿ
ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿ
ಕೊನೆ ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ ಸಮುದ್ರ
ಮೂಲಕ ಹರಿಯುವ ದೇಶಗಳು ಭಾರತ
ಉದ್ದ ೧೬೯ ಕಿ.ಮೀ.
ಕೊನೆಯ ಎತ್ತರ 0 m (0 ft)

ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿಯು ೧೬೯  ಕಿಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು ಕೇರಳದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತಿ ಉದ್ದದ ನದಿಯಾಗಿದೆ. ಚಾಲಿಯಾರ್ ಅನ್ನು ಚುಲಿಕಾ ನದಿ, ನಿಲಂಬೂರ್ ನದಿ ಅಥವಾ ಬೇಪೋರ್ ನದಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಸಮುದ್ರದ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ. ಪೋತುಕಲ್, ಚುಂಗತಾರ, ನಿಲಂಬೂರು, ಮಂಪಾಡ್, ಎಡವಣ್ಣ, ಕವನೂರು, ಪೆರಕಮಣ್ಣ, ಅರೀಕೋಡ್, ಕಿಝುಪರಂಬ, ಎಳಮರಮ್, ಚೀಕ್ಕೊಡೆ, ವಾಜಕ್ಕಾಡ್, ವಝೈಯೂರು, ಚೆರುವಾಡಿ, ಎಡವಣ್ಣಪ್ಪಾರ, ಮಾವೂರು, ಪೆರುವ್ಯಾರು ಪಟ್ಟಣಗಳ ದಂಡೆ, ಎಡವಣ್ಣಪ್ಪಾರ, ಮಾವೂರು, ಪೆರುವಯಾರ್ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಈ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಲಪ್ಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಇದರ ಉಪನದಿಗಳು ಮಲಪ್ಪುರಂ ಮತ್ತು ಕೋಯಿಕ್ಕೋಡ್ ಎರಡೂ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತವೆ. ನಿಲಂಬೂರ್ ಪ್ರದೇಶದ ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿಯ ದಡವು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಚಿನ್ನದ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. [೧] ನಿಲಂಬೂರಿನ ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿಯ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಪರಿಶೋಧನೆಯು ಪ್ರತಿ ಘನ ಮೀಟರ್ ಚಿನ್ನಕ್ಕೆ ೦.೧ ಗ್ರಾಂ ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ಲೇಸರ್‌ಗಳ ೨.೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಕ್ಯೂಬಿಕ್ ಮೀಟರ್ರ ಆದೇಶದ ಮೀಸಲು ತೋರಿಸಿದೆ. [೨] ಇದು ನೀಲಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ( ಊಟಿ ಜಿಲ್ಲೆ) ನೀಲಗಿರಿ ಪರ್ವತಗಳ ಇಳಂಬಲೇರಿ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ, ಇದು ವಯನಾಡ್ - ಮಲಪ್ಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗಡಿಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಎರನಾಡಿನ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರದೇಶದ ಮೂಲಕ (ಇಂದಿನ ಮಲಪ್ಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆ ) ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಚಲಿಯಮ್ ಬಂದರಿನ ಎದುರು ಬೇಪೋರ್ ಬಂದರಿನಲ್ಲಿ ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ.

ಹೆಸರು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಅರೀಕೋಡ್ ನಲ್ಲಿ ಚಾಲಿಯಾರ್

ಈ ನದಿಗೆ ಮೂರು ಹೆಸರುಗಳಿವೆ - ಚಾಲಿಯಾರ್, ನಿಲಂಬೂರ್ ನದಿ ಮತ್ತು ಬೇಪೋರ್ ನದಿ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದು ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ನದಿಯು ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ ಸಮುದ್ರವನ್ನು [೩] 'ಅಝಿ' ( ನದಿಯ ಮುಖಜ ಭೂಮಿ) ಯಲ್ಲಿ ಸಂಧಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗವನ್ನು ಚಲಿಯಮ್ ಎಂದು ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಭಾಗವನ್ನು ಬೇಪೋರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೇರಳದ ಇತರ ಅನೇಕ ನದಿಗಳಂತೆ ಚಾಲಿಯಾರ್ ಮಾರ್ಚ್ ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಬರಗಾಲದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬತ್ತಿ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಚಾಲಿಯಾರ್ ಎಂಬುದು ನಿಲಂಬೂರು ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಯ ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಇದು ನಿಲಂಬೂರು ಪುರಸಭೆಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಕೊನೊಲಿಯ ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ತೇಗದ ತೋಟವಾಗಿದೆ. [೪]

ಹರಿವು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಎಡವನ್ನಾದಲ್ಲಿ ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿ

ಚಾಲಿಯಾರ್ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಇಳಂಬಲೇರಿ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ನೀಲಗಿರಿ ಪರ್ವತಗಳ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ.[೫] ಇದು ವಯನಾಡ್ - ಮಲಪ್ಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗಡಿಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ. ಚಾಲಿಯಾರ್ ಮಲಪ್ಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉದ್ದ ಮತ್ತು ನಂತರ ಸುಮಾರು ೧೭ಕಿಮೀ ವರೆಗೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಇದು ತನ್ನ ಅಂತಿಮ ೧೦ ಕಿಮೀ ಪಯಣಕ್ಕಾಗಿ ಕೋಝಿಕೋಡ್ ನಗರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮೊದಲು ಮಲಪ್ಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಕೋಝಿಕೋಡ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನಡುವಿನ ಗಡಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಬೇಪೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಚಲಿಯಾರ್ಪುಳ, ಪುನ್ನಪುಳ, ಕಂಜಿರಪುಳ, ಕರಿಂಪುಝ, ಇರುವಹ್ನಿಪುಳ ಮತ್ತು ತೊಟ್ಟುಮುಕ್ಕಂಪುಳ ಎಂಬ ಆರು ಪ್ರಮುಖ ಹೊಳೆಗಳು ಚಲಿಯಾರ್ ನದಿಯ ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಉಪನದಿಗಳು ಕುರುಮಾನ್‌ಪುಳ, ಪಾಂಡಿಪುಳ, ಮರಡಿಪುಳ, ಕುತಿರಪುಳ ಮತ್ತು ಕರಕ್ಕೋಡುಪುಳ. ಈ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ನೀಲಗಿರಿ ಬೆಟ್ಟಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ವಯನಾಡ್ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅವು ಹಲವಾರು ರಭಸ ಮತ್ತು ಜಲಪಾತಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. [೫] ನದಿಯ ಮೂಲದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಮೀನ್‌ಮುಟ್ಟಿ ಜಲಪಾತಗಳು ಇವೆ.

ಆರ್ಥಿಕತೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ೨೦ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಚಾಲಿಯಾರ್ ಅನ್ನು ನಿಲಂಬೂರ್ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಕ್ಯಾಲಿಕಟ್ ನಗರದ ಕಲ್ಲೈನಲ್ಲಿರುವ ವಿವಿಧ ಗಿರಣಿಗಳಿಗೆ ಮರವನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ಜಲಮಾರ್ಗವಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿಮರದ ದಿಮ್ಮಿಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ತೆಪ್ಪಗಳನ್ನು ಕಲ್ಲಾಯಿಗೆ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಮರದ ಗಿರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕಲ್ಲೈ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮರದ ವ್ಯಾಪಾರದ ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸ್ಥಳವು ತೇಗ, ರೋಸ್‌ವುಡ್ ಮುಂತಾದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಬಾಳಿಕೆಯ ಮರಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ಅರಣ್ಯನಾಶವನ್ನು ತಡೆಯುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಮರ ಕಡಿಯುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು. ಕಲ್ಲಾಯ್‌ನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಗಿರಣಿಗಳು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ, ಆದರೂ ಕಡಿಮೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯಿಂದ ಹಲವು ಮುಚ್ಚಿವೆ.

ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಚೆರುವನ್ನೂರಿನಲ್ಲಿ ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿ, ಫೆರೋಕ್
ಎಲಮರಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಾಲಿಯಾರ್‌ನಲ್ಲಿ ದೋಣಿ ಸೇವೆ
ಕೊನೊಲಿ ತೇಗದ ತೋಟಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುವ ನಿಲಂಬೂರಿನ ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ತೂಗು ಸೇತುವೆ. 

ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿಯು ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಮಾವೂರಿನಲ್ಲಿನ ತಿರುಳು ಕಾರ್ಖಾನೆಯಿಂದ ಉಂಟಾದ ಪರಿಸರ ಹಾನಿಯಿಂದಾಗಿ ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಅದು ನದಿಗೆ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಜೀವಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ ಈ ಕಾರ್ಖಾನೆ ಮುಚ್ಚಿದೆ.

ಕೆಎ ರೆಹಮಾನ್ ಅವರು ನದಿಯ ಶುದ್ಧೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಆಂದೋಲನದ ನೇತೃತ್ವ ವಹಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ೧೯೯೯ ರಲ್ಲಿ ಮಾಲಿನ್ಯ ವಿರೋಧಿ ಸಮಿತಿ, ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಸಮಿತಿಯ ರಚನೆಗೆ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದರು.[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]

ಉಪನದಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಚೆರುಪುಳ (ಮಾವೂರು)
    • ಎಂಗಪ್ಪುಳ
    • ಇರುತುಲ್ಲಿಪ್ಪುಳ
    • ಕಡುಂಗಂಪುಳ
  • ಇರುವಂಜಿಪ್ಪುಳ
    • ಪುಲಿಂಗಪುಳ
    • ಚಲಿಪ್ಪುಳ
    • ಮುತ್ತಪ್ಪನಪುಳ
  • ತೊಟ್ಟುಮುಕ್ಕಂಪುಳ
  • ಕುತಿರಪ್ಪುಳ
    • ಕೊಟ್ಟಪ್ಪುಳ
  • ಕುರುವನ್ಪುಳ
  • ಕಂಜಿರಪ್ಪುಳ
  • ಕರಿಂಪುಝಾ
    • ಚೆರುಪುಳ (ಕರುಲೈ)
    • ಪುನ್ನಪ್ಪುಳ ಅಥವಾ ಪಾಂಡಿಯಾರ್
      • ಮರುತಪ್ಪುಳ ಅಥವಾ ಕಾಲಕ್ಕನ್ಪುಳ
        • ಕರಕ್ಕೋಡನ್ ಪೂಜೆ
  • ಪಾಂಡಿಪ್ಪುಳ
  • ನೀರ್ಪ್ಪುಳ

ಈ ನದಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ನೀಲಿತೋಡ್, ಪೂಂಕುಡಿ, ವಡಸ್ಸೆರಿ, ಎಡವಣ್ಣ, ಕುಂದುತೋಡು ಮತ್ತು ಮಂಪಾಡ್‌ನಿಂದ ಕೆಲವು ತೊರೆಗಳು ಚಾಲಿಯಾರ್‌ಗೆ ಸೇರುತ್ತವೆ.

ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

Chaliyar River
ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಫಿರೋಕ್ ಹಳೆಯ ಸೇತುವೆಯಿಂದ ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿಯ ನೋಟ

ಎಲಮರಮ್ ಭಾರತದ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದ ಒಂದು ಹಳ್ಳಿ. ಇದು ಕೇರಳದ ಮಲಪ್ಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎಡವನ್ನಪ್ಪರ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಗ್ರಾಮವು ಚಾಲಿಯಾರ್ ದಡದಲ್ಲಿರುವುದರಿಂದ ಬಹಳ ರಮಣೀಯವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ದೋಣಿ ಸೇವೆ ಇದೆ, ಅದು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿಯ ಉತ್ತರ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಟಿಕೆಟ್ ರೂ.೫.೦೦ ಮತ್ತು ಮೋಟಾರ್ ಬೋಟ್ ಸೇವೆಯು ಭಾನುವಾರ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರತಿ ಅರ್ಧಗಂಟೆಗೆ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ೬.೪೦ ರಿಂದ ರಾತ್ರಿ ೮.೪೦ ರವರೆಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ.

ಘೋಸ್ಟ್ ಟೌನ್[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿಯ ಆಚೆ ಗ್ರಾಸಿಮ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ಕಾರ್ಖಾನೆಯು ೨೦೦೦ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ಪರಿಸರದ ಆಂದೋಲನಗಳು ಕಾರ್ಖಾನೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಹಠಾತ್ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಿಂದಾಗಿ ಇಡೀ ಗ್ರಾಮವು ದಿವಾಳಿಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಬಡತನವನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ ಹನ್ನೊಂದು ಜನರು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು.[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]

ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಕೊನ್ನಾರ ದರ್ಗಾವು ಚಾಲಿಯಾರ್ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ಎಲಮರಮ್‌ನಿಂದ ಮೂರು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂತನ ಪವಿತ್ರ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಸ್ಥಳವಾಗಿದ್ದು, ನಿತ್ಯ ನೂರಾರು ಯಾತ್ರಿಕರು ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.[ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರ ಬೇಕಾಗಿದೆ]

ಹತ್ತಿರದ ಹಳ್ಳಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಇರುಮೂಲಿಪರಂಬ, ಪೊನ್ನೆಂಪಡಂ, ಚನ್ನಯಿಲ್ ಪಲ್ಲಿಯಲಿ (ಸಂತಿಗ್ರಾಮ), ಅಕೋಡ್, ವಿರಿಪ್ಪಾಡ್, ಕೊರಪ್ಪಡಂ, ಮುಂಡುಮುಝಿ, ವಾಜಕ್ಕಾಡ್, ವಲ್ಲಿಲ್ಲಪ್ಪುಳ, ಪಂಚೇರಿ, ಎಲಮರಮ್, ಮಪ್ರಂ, ಕೊನ್ನಾರ್, ವೆಟ್ಟತ್ತೂರ್, ಚೆರುವಾಡಿಕಾವು, ನೀರದ್, ಮುತ್ತುಕುಳಂ, ಮುತ್ತುವಲ್ಲೂರ್, ಚೆರುವಾಡಿಕಾವು, ನೀರದ್, ಮುತ್ತುವಲ್ಲುಂ, ಮುತ್ತುವಲ್ಲೂರ್ ಇರುಪ್ಪಂತೋಡಿ ಕರಟ್ಟ್ ಚೋಳ ಕೊಳಂಬಲಂ ಎಡವನ್ನಪ್ಪರ, ಅರಪ್ಪುಳ, ಚೆರುವನ್ನೂರ್.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. "Mineral Deposits in Kerala".
  2. "Physical divisions of Malappuram" (PDF). censusindia.gov.in. pp. 21–22.
  3. "Evolution of Chaliyar River Drainage Basin Insights from
    <references></references>
    Tectonic Geomorphology"
    (PDF). Cochin University of Science and Technology. p. 220. Retrieved 2014-03-25.
    {{cite web}}: line feed character in |title= at position 125 (help)
  4. "Villages in Malappuram". lsgkerala.gov.in.
  5. ೫.೦ ೫.೧ "Evolution of Chaliyar River Drainage Basin Insights from Tectonic Geomorphology" (PDF). Cochin University of Science and Technology. pp. 8–11. Retrieved 2014-03-25.

[[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]]