ಘೋರ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ
ಘೋರ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಆಪ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಸು. 10-14ನೆಯ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂದು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ. (ಇದನ್ನು ಗೋರ್, ಘೊರ್, ಘೂರ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ). ಈ ಪ್ರದೇಶ ಇಂದು ಪಶ್ಚಿಮ ಆಪ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಹೆರಾತ್‍ನ ಮತ್ತು ಕಾಂದಹಾರದ ವಾಯುವ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಫಿರ್ದೌಸಿಯ (1010) ಶಾಹನಾಮಾ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಅರಬ್ಬೀ ಭೂವಿವರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಉಲ್ಲೇಖ ಬಂದಿದೆ. ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿ ಘೋರ್‌ನ ವಿಷಯ ತಿಳಿಯುವುದು ಘಜ಼್ನಿ ಸಂತತಿಯ ಮೂಲಕವೇ.
ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿವರಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಘೋರ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಪರ್ಶಿಯ, ಆಪ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ, ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಟ್ರ್ಯಾನ್ಸೊಕ್ಸಿಯಾನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಘಜ಼್ನಿ ಮಹಮೂದ್ ಮತ್ತು ಆತನ ಮಗ ಮಸೂದರ ಚರಿತ್ರೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಘೋರ್‌ನ ಮೊದಲ ಉಲ್ಲೇಖ ಬರುತ್ತದೆ. ಮಸೂದ್ 1020ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಗೆದ್ದ. ಮಲ್ಲಿಕ್ ಇಜುದ್ದೀನ್ ಸು. 1100ರಲ್ಲಿ ಘೋರ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಒಡೆಯನಾದ. ಈತನನ್ನು ಮತ್ತು ಈತನ ವಂಶದ ಮುಂದಿನ ಏಳು ಜನರನ್ನು ರಾಜರ ಪಿತೃಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಘಜ಼್ನಿಯನ್ನು ಮಲ್ಲಿಕ್ ಇಜುದ್ದೀನನ ಮಗ ಅಲಾ-ಉದ್-ದೀನ್ ಜಹಾನ್ ಸೋಜ್ ವಶಪಡಿಸಕೊಂಡು ಅದನ್ನು ಸುಟ್ಟುಹಾಕಿದ.[೧][೨] ಈತನ ಸೋದರಳಿಯರಾದ ಘಿಯಾಸುದ್ದೀನ್ ಮಹಮ್ಮದ್ ಮತ್ತು ಮುಯಿಜ್ ಉದ್ದೀನರು ಖುರಾಸಾನ್ ಮತ್ತು ಘಜ಼್ನಿಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಾದರು. ಅಲ್ಲಾ-ಉದ್-ದೀನನ ಅನಂತರ ನಡೆಸಲಾದ ದಂಡಯಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಇವರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಈ ದಂಡಯಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುಲ್ತಾನ್ (1176),[೩] ಲಾಹೋರ್ (1186),[೪][೫] ಅಜ್ಮೇರ್ (1180)[೬] ಇವನ್ನು ಮುಯಿಜ್ ಉದ್ದೀನ್ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ. ಅನಂತರದ 6 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ನಾಗಪುರದವರೆಗೂ, ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಇರಾವಾಡಿಯವರೆಗೂ ಘೋರ್ ಸಮ್ರಾಜ್ಯ ವಿಸ್ತಾರಗೊಂಡಿತು. ಅಂದಿನ ಘೋರ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಭಾರತದಿಂದ ಬ್ಯಾಬಿಲೋನಿಯದವರೆಗೂ, ಆಕಸ್‌ನಿಂದ ಹಾರ್ಮೂಜ್ ಜಲಸಂಧಿಯವರೆಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸಿತ್ತು. ಮುಯಿಜ್ ಉದ್ದೀನನ ಮರಣಾನಂತರ ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರವಾದುವು. ಅನಂತರ ಘೋರ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ವಿಸ್ತಾರ ಘೋರ್‌ನ ಸುತ್ತಣ ಪ್ರದೇಶ, ಸೀಯಿಸ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಹೆರಾತ್‌ಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಯಿತು. ಸುಮಾರು 1215ರಲ್ಲಿ ಈ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಖ್ವಾರಾಜಮ್‌ನರು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು.[೭] ಸು. 30 ವರ್ಷಗಳ ಅನಂತರ ಘೋರ್ ರಾಜಕುಮಾರರು ಇದನ್ನು ಪುನರುತ್ಥಾನಗೊಳಿಸಿ ಹೆರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. 1383ರಲ್ಲಿ ಹೆರಾತ್ ಮೇಲೆ ಮಂಗೋಲರ ತೈಮೂರ್ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ಅದನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿದ.[೮] ಘೋರ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಕಣ್ಮರೆಯಾಯಿತು.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ C.E. Bosworth, The Later Ghaznavids, 116-117.
- ↑ Wink 1991, p. 245.
- ↑ Nizami 1970, p. 158.
- ↑ Chandra 2006, p. 24.
- ↑ Eaton 2000, p. 108: "From Ajmer in Rajasthan, the former capital of the defeated Cahamana Rajputs – also, significantly, the wellspring of Chishti piety the post-1192 pattern of temple desecration moved swiftly down the Gangetic Plain"
- ↑ Sicker, Martin (2000). The Islamic World in Ascendancy: From the Arab Conquests to the Siege of Vienna (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Bloomsbury Publishing. p. 103. ISBN 978-0-313-00111-6.
- ↑ Wescoat, James L.; Wolschke-Bulmahn, Joachim (1996). Mughal Gardens. Dumbarton Oaks. ISBN 978-0884022350 – via google.ca.
ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- Wink, Andre (1991). Al-Hind the Making of the Indo-Islamic World: The Slave Kings and the Islamic Conquest: 11th–13th Centuries (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). BRILL. ISBN 9004102361.
- Nizami, K. A. (1970). "Foundation of the Delhi Sultanat". In Mohammad Habib; Khaliq Ahmad Nizami (eds.). A Comprehensive History of India: The Delhi Sultanat (A.D. 1206–1526). Vol. 5 (Second ed.). The Indian History Congress / People's Publishing House. OCLC 31870180.
- Chandra, Satish (2006). Medieval India: From Sultanat to the Mughals-Delhi Sultanat (1206–1526) – Part One (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Har-Anand Publications. ISBN 978-81-241-1064-5.
- Eaton, Richard (2000). Essays on Islam and Indian History (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-565114-0.
