ಕೋರೆಗಾಂವ್ ಭೀಮಾ
ಕೋರೆಗಾಂವ್ ಭೀಮಾ
कोरेगाव भिमा Koregaon (कोरेगाव) | |
|---|---|
ಗ್ರಾಮ | |
| ದೇಶ |  ಭಾರತ |
| ರಾಜ್ಯ | ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ |
| ಜಿಲ್ಲೆ | ಪುಣೆ |
| ತಾಲುಕು | ಶಿರುರ |
| ಸರ್ಕಾರ | |
| • ಮಾದರಿ | ಪಂಚಾಯತ್ ರಾಜ್ (ಭಾರತ) |
| • ಪಾಲಿಕೆ | ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ |
| Area | |
| • Total | ೨೦ km೨ (೮ sq mi) |
| Population (2011) | |
| • Total | ೧೩,೧೧೬ |
| • ಸಾಂದ್ರತೆ | ೬೭೧/km೨ (೧,೭೪೦/sq mi) |
| Languages | |
| ಸಮಯ ವಲಯ | ಯುಟಿಸಿ+5:30 (IST) |
| ISO 3166 code | IN-MH |
| ಜಾಲತಾಣ | pune |
ಕೋರೆಗಾಂವ್ ಭೀಮಾ ಒಂದು ಪಂಚಾಯತ್ ಗ್ರಾಮ [೧] ಮತ್ತು ಜನಗಣತಿ ಪಟ್ಟಣ [೨], ಭಾರತದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯ, [೩] ಭೀಮಾ ನದಿಯ ಎಡ (ಉತ್ತರ) ದಡದಲ್ಲಿದೆ. [೪] ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕವಾಗಿ, ಕೋರೆಗಾಂವ್ ಭೀಮಾ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪುಣೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶಿರೂರು ತಾಲೂಕಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿದೆ. [೨] ಕೋರೆಗಾಂವ ಭೀಮಾ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ಪಟ್ಟಣವಿದೆ. [೨] ಕೋರೆಗಾಂವ್ ಭೀಮಾ ಪಟ್ಟಣವು ಶಿಕ್ರಾಪುರ ಗ್ರಾಮದಿಂದ ೧೦ ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಪುಣೆ ನಗರದ ಈಶಾನ್ಯಕ್ಕೆ ೨೮ ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ೧ ಜನವರಿ ೧೮೧೮ ರಂದು ನಡೆದ ಕೋರೇಗಾಂವ್ ಯುದ್ದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
ಇತಿಹಾಸ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಕೋರೆಗಾಂವ್ ಯುದ್ದವು ೧ ಜನವರಿ ೧೮೧೮ ರಂದು ಪೇಶ್ವೆ ಬಾಜಿ ರಾವ್ ೨ ರ ಸೈನ್ಯ ಮತ್ತು ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿ ಪಡೆಗಳ ನಡುವೆ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಹಾರರ ನಡುವೆ ನಡೆಯಿತು. ಪೇಶ್ವೆ, ಸುಮಾರು ೨೮,೦೦೦ ಸೈನಿಕರೊಂದಿಗೆ ಸಮೀಪದ ಫುಲ್ಗಾಂವ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೀಡುಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು ೮೦೦ ಕಂಪನಿಯ ಪಡೆಯ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಲು ತನ್ನ ಸುಮಾರು ೨೦೦೦ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದರು. ಕಂಪನಿಯ ಪಡೆಗಳು ದಾಳಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಂಡವು, [೫] ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪಡೆಯ ಆಗಮನದ ಭಯದಿಂದ ಪೇಶ್ವೆ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. [೬] ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿಜಯದ ನಂತರ, ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಮಡಿದ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲು ಕೋರೆಗಾಂವ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಜಯದ ಒಬೆಲಿಸ್ಕ್ ಅನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಿತು. ಸ್ತಂಭದ ಮೇಲೆ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟ ಸೈನಿಕರ ೪೯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ೨೨ ಮಹಾರ್ ಜಾತಿಯವರದ್ದಾಗಿವೆ. ಇಂದು, ಹಿಂದೆ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದ ಮಹಾರ್‌ಗಳು ಇದನ್ನು ಉನ್ನತ ಜಾತಿಯ ಪೇಶ್ವೆಯ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ವಿಜಯದ ಸಂಕೇತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಯುದ್ಧದ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದಂದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. [೭]
ಈ ಹೋರಾಟವು ದಲಿತ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪೌರಾಣಿಕ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಬಿ.ಆರ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ದಲಿತರು ಈ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಪೇಶ್ವೆಗಳಿಂದ ತಮಗೆ ಮಾಡಿದ ಅನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಮಹಾರರ ವಿಜಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. [೮] [೯]
ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
೨೦೦೧ ರ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ, ಕೋರೆಗಾಂವ್ ಭೀಮಾ ಗ್ರಾಮವು ೮,೯೯೯ ನಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ೫,೧೭೮ ಪುರುಷರು (೫೭.೫%) ಮತ್ತು ೩,೮೨೧ ಮಹಿಳೆಯರು (೪೨.೫%), ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತವು ಪ್ರತಿ ಸಾವಿರ ಪುರುಷರಿಗೆ ೭೩೮ ಮಹಿಳೆಯರು ಇದ್ದಾರೆ. [೧೦]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- ↑ 2011 Village Panchayat Code for Koregaon Bhima = 188591, "Reports of National Panchayat Directory: Village Panchayat Names of Shirur, Pune, Maharashtra". Ministry of Panchayati Raj, Government of India. Archived from the original on 2013-05-11.
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ 2011 Census Village code for Koregaon Bhima = 555672, "Reports of National Panchayat Directory: List of Census Villages mapped for: Koregaon Bhima Gram Panchayat, Shirur, Pune, Maharashtra". Ministry of Panchayati Raj, Government of India. Archived from the original on 2013-05-11. Retrieved 2022-06-01.
- ↑ 2001 Census Village code for Koregaon Bhima = 03050100, "2001 Census of India: List of Villages by Tehsil: Maharashtra" (PDF). Registrar General & Census Commissioner, India. p. 592. Archived from the original (PDF) on 13 November 2011. Retrieved 1 July 2018.
- ↑ Poona India, Sheet NE 43-06 (topographic map, scale 1:250,000), Series U-502, United States Army Map Service, May 1960
- ↑ Reginald George Burton (2008). Wellington's Campaigns in India. Lancer. pp. 164–165. ISBN 978-0-9796174-6-1.
- ↑ Tony Jaques (2007). Dictionary of Battles and Sieges: F-O. Greenwood. p. 542. ISBN 978-0-313-33538-9.
- ↑ Kumbhojkar, Shraddha (2012). "Contesting Power, Contesting Memories - The History of the Koregaon Memorial". The Economic and Political Weekly. Archived from the original on 2013-10-17. Retrieved 2012-10-19.(subscription required)
- ↑ "Clash over battle of Koregaon leaves one dead near Pune". The Indian Express (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2018-01-02. Retrieved 2018-01-02.
- ↑ Shoumojit Banerjee (2 January 2018). "Protests spread in Maharashtra post clashes during bicentenary celebrations of Bhima Koregaon battle". The Hindu.
- ↑ "Census 2001 Population Finder: Maharashtra: Pune: Shirur: Koregaon Bhima". Office of The Registrar General & Census Commissioner, Ministry of Home Affairs, Government of India. Archived from the original on 11 May 2013.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
- "Official Website of Pune District". Archived from the original on 13 October 2018. Retrieved 19 February 2020.
- "Delimitation of PC and AC - 2004 Shirur Taluka, Pune District, Maharashtra (Administrative Units)". Pune District. Archived from the original (Map) on 2012-03-07.