ಅಷ್ಟಸಂಬು ಶಿವ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು
| ಅಷ್ಟಸಂಬು ಶಿವ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು Astasambhu Siva Temple | |
|---|---|
 | |
| ಭೂಗೋಳ | |
| ಕಕ್ಷೆಗಳು | 20°15′2″N 85°51′18″E / 20.25056°N 85.85500°E |
| ದೇಶ | ಭಾರತ |
| ರಾಜ್ಯ | ಒರಿಸ್ಸಾ |
| ಸ್ಥಳ | ಭುವನೇಶ್ವರ |
| ಎತ್ತರ | 33 m (108 ft) |
| ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ | |
| ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶೈಲಿ | ಕಳಿಂಗ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ |
| ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ | |
| ಅಧೀಕೃತ ಜಾಲತಾಣ | www.ignca.nic.in/ |
ಅಷ್ಟಸಂಬು ಶಿವ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ಒರಿಸ್ಸಾದ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ಭುವನೇಶ್ವರ್ನಲ್ಲಿರುವ ಶಿವನಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ 8 ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯಗಳಾಗಿವೆ [೧]
ದೇವಸ್ಥಾನ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಉತ್ತೇಶ್ವರ ಶಿವ ದೇವಾಲಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಗಾತ್ರದ ಮತ್ತು ಆಯಾಮದ ಎಂಟು ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ. ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಅಷ್ಟಸಂಬು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅಷ್ಟ ಎಂದರೆ ಎಂಟು ಮತ್ತು ಸಂಭು ಶಿವನ ಮತ್ತೊಂದು ಹೆಸರನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಐದು ಜೋಡಣೆಗಳನ್ನು ಒಂದು ಜೋಡಣೆಯಲ್ಲಿ ಇವೆ , ಇವುಗಳು ಪಂಚ ಪಾಂಡವ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಖಾಸಗಿ ಮಾಲೀಕತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ರತ್ನಾಕರ ಗಾರ್ಗಬಟು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಬಡಾ ವಿಭಾಗ ಮತ್ತು ಪಬ್ಬಗ ಮಾದರಿಗಳಂತಹ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಸುಮಾರು 10 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ . ಇದು ಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ರೇಖಾ ದೀಲ್ ಆಗಿದೆ.ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲೂ ಗೋದಾವರಿ ಟ್ಯಾಂಕ್, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರೇಶ್ವರ ಶಿವ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣವಿದೆ . ಮತ್ತು ಬಿಂದುಸಾಗರ್ ಟ್ಯಾಂಕ್ ದಕ್ಷಿಣದ ಸಂಯುಕ್ತ ಗೋಡೆಗೆ ಮೀರಿದೆ.[೨]
ವಾಸ್ತು ಶಿಲ್ಪ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು 0.53 ಮೀಟರಿನ ಮುಂಭಾಗದ ಮುಖಮಂಟಪದೊಂದಿಗೆ 2.45 ಮೀಟರ್ಗಳಷ್ಟು ಅಳತೆಯ ಚದರ ವೈಮಾನಮ್ (ದೇವಾಲಯ) ಹೊಂದಿದೆ.ಅದರ ಪಂಚರಥ (ಐದು ರಥಗಳು) ರಹಾದ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ರಹಾ ಮತ್ತು ಜೋಡಿ 'ಅರುರಾಥ ಮತ್ತು ಕನಿಕ ಪಾಗಸ್ನಿಂದ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.ಎತ್ತರದ ಮೇಲೆ, ವಿಮಾನಾವು ರೆಕಾ ಆರ್ಡರ್ ಆಗಿದ್ದು, ಇದು 5.72 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವನ್ನು ಪಭಗದಿಂದ ಕಲಾಸಕ್ಕೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ.ಕೆಳಗಿನಿಂದ ಮೇಲಕ್ಕೆ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಬಡಾ, ಗಂಡಿ ಮತ್ತು ಮಾಸ್ತಾಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಬಡಾದ ಮೂರು ಪಟ್ಟು ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು 1.72 ಮೀಟರ್ ಅಳತೆ ಹೊಂದಿರುವ ಟ್ರೈಯಾಂಗಾ ಬಡಾವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪಭಾಗಾವು ಖುರಾ, ಕುಮಾ, ಪಟಾ, ಬಾಸಂತ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಆಧಾರಗಳನ್ನೂ ಹೊಂದಿದೆ, ಅದು 0.47 ಮೀಟರ್ ಇವೆ. ಜಂಘಾ 0.90 ಮೀಟರುಗಳಷ್ಟು ಮತ್ತು 0.35 ಮೀಟರ್ ದಪ್ಪವನ್ನು ಅಳತೆ ಮಾಡಿ ಮೂರು ಮಾಲ್ಡಿಂಗ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.3.00 ಮೀಟರುಗಳ ಎತ್ತರವಿರುವ ಗಂಡಿ ಯಾವುದೇ ಅಲಂಕರಣ ಮತ್ತು ಮಾಸ್ಟಕಾ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. 1.00 ಮೀಟರ್ಗಳಾದ ಬೇಕಿ, ಅಮಲಕಾ, ಖುಪುರಿ ಮತ್ತು ಕಲಸಾಗಳಂತಹ ಘಟಕಗಳಿವೆ .[೩]
ಅಲಂಕಾರಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಬಾಗಿಲನ್ನು ಮೂರು ಲಂಬವಾದ ಬ್ಯಾಂಡ್ಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು 1.20 ಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ x 0.84 ಮೀಟರ್ ಅಗಲವಿದೆ.ದ್ವಾರಜಾಲದ ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿ 0.28 ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರ x 0.12 ಮೀಟರ್ ಅಗಲವನ್ನು ಅಳತೆ ಮಾಡಿ ದ್ವಾರಪಾಲಾ ಗೂಡುಗಳು ಇವೆ ಮತ್ತು ಶೈವ ದ್ವಾರಾಪಾಲಾ ಹಿಡುವಳಿ ತ್ರಿಶೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.