ಅಲಿಪ್ತ ಚಳುವಳಿ

ವಿಕಿಪೀಡಿಯದಿಂದ, ಇದು ಮುಕ್ತ ಹಾಗೂ ಸ್ವತಂತ್ರ ವಿಶ್ವಕೋಶ
ಅಲಿಪ್ತ ಚಳುವಳಿಯ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು(ಕಡು ನೀಲಿ-ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ತ್ರಗಳು, ತಿಳಿ ನೀಲಿ-ವೀಕ್ಷಕ ರಾಷ್ತ್ರಗಳು)
ಜೋಸಿಪ್ ಬ್ರೋಜ್ ಟಿಟೊ -(ಮಿಲಿಟರಿ ಉಡುಗೆಯ ಭಾವಚಿತ್ರ): ಪ್ರವರ್ತಕರು
ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು - ಪ್ರವರ್ತಕರು
  • ಅಲಿಪ್ತ ಚಳುವಳಿ (Non Aligned Movement (ನ್ಯಾಮ್)(ಎನ್‌ಎಎಂ)), ಅಮೇರಿಕಾ ಹಾಗು ಹಿಂದಿನ ಸೊವಿಯತ್ ಸಂಘದ ನಡುವಿನ ಶೀತಲ ಸಮರದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ಶಕ್ತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಂದ ದೂರವುಳಿದು ಈ ಸಂಘಟನೆಯ ಮುಖ್ಯ ದ್ಯೇಯವಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸೈಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಕೀಯ ಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ. ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ನಂತರ, ಇದು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ರಾಜ್ಯಗಳ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಗುಂಪು. [೧] [೨]
  • 1955 ರಲ್ಲಿ ಬಾಂಡುಂಗ್ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿದ ತತ್ವಗಳ ಮೇಲೆ ನೀತಿಹೊಂದಿದೆ, 1961 ರಲ್ಲಿ ಯುಗೊಸ್ಲಾವಿಯದ ಬೆಲ್‌ಗ್ರೇಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಧಾನಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಮತ್ತು ಯುಗೊಸ್ಲಾವ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೋಸಿಪ್ ಬ್ರೋಜ್ ಟಿಟೊ ಅವರ ಉಪಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ ಎನ್‌ಎಎಂ(NAM) ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ರಾಜ್ಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರ ಅಥವಾ ಒಗ್ಗೂಡಿಸದ ದೇಶಗಳ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಮೊದಲ ಸಮ್ಮೇಳನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಅಲಿಪ್ತ ಚಳುವಳಿ ಎಂಬ ಪದವು ಮೊದಲು 1976 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಐದನೇ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ದೇಶಗಳನ್ನು "ಚಳವಳಿಯ ಸದಸ್ಯರು" ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೩]
  • ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿ, ವಸಾಹತುಶಾಹಿ, ನವ-ವಸಾಹತುಶಾಹಿ, ವರ್ಣಭೇದ ನೀತಿ, ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ವಿದೇಶಿ ಆಕ್ರಮಣಶೀಲತೆ, ಆಕ್ರಮಣ, ಪ್ರಾಬಲ್ಯ, ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಬ್ಲಾಕ್ ರಾಜಕೀಯದ ವಿರುದ್ಧ ನೀತಿಯ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿತ್ತು. " ಅಲಿಪ್ತ ಚಳವಳಿಯ ದೇಶಗಳು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ (ಯುನೈಟೆಡ್‌ ನೇಸನ್ಸ್‍ನ) ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ; ಈ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 55% ನಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಸದಸ್ಯತ್ವವು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ಅಥವಾ ಮೂರನೇ ಪ್ರಪಂಚದ ಭಾಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೂ ಅಲಿಪ್ತ ಚಳವಳಿಯು ಹಲವಾರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.[೪] [೫]

ಅಲಿಪ್ತ ಚಳುವಳಿಯ ಆರಂಭ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ಕೊಲಂಬೋದಲ್ಲಿ ೧೯೫೪ ತಮ್ಮ ಭಾಷಣದ ವೇಳೆ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳಾಗಿದ್ದ ಪಂಡಿತ್ ಜವಾಹರ್‌ಲಾಲ್ ನೆಹರುರವರು ಅಲಿಪ್ತ ಚಳುವಳಿ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರು. ೧೯೫೪ರಲ್ಲಿ ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದ ಬಂಡುಂಗ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಶೃಂಗ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಅಲಿಪ್ತ ಚಳುವಳಿ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.

1 ನೇ ಶೃಂಗಸಭೆ, ಬೆಲ್‌ಗ್ರೇಡ್
ಟೆಹ್ರಾನ್‌ನ N.A.M ನ 16 ನೇ ಶೃಂಗಸಭೆ

ಶೀತಲ ಸಮರದ ನಂತರದ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  • ಅಲಿಪ್ತ ಚಳುವಳಿ ಶೀತಲ ಸಮರವನ್ನು ಕರಗಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಕಾರಣ, ಇದು ಶೀತಲ ಸಮರ ಮುಗಿದಾಗಿನಿಂದ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಹೆಣಗಾಡಿದೆ. ಸ್ಥಾಪಕ ಸದಸ್ಯ ಯುಗೊಸ್ಲಾವಿಯದ ವಿಘಟನೆಯ ನಂತರ, 1992 ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಭೆಯ ನಿಯಮಿತ ವಾರ್ಷಿಕ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಚಳವಳಿಯ ನಿಯಮಿತ ಮಂತ್ರಿಮಂಡಲ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಸೋಷಿಯಲಿಸ್ಟ್ ಫೆಡರಲ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಯುಗೊಸ್ಲಾವಿಯದ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ರಾಜ್ಯಗಳು ಸದಸ್ಯತ್ವದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿಲ್ಲ, ಆದರೂ ಸೆರ್ಬಿಯಾ ಮತ್ತು ಬೋಸ್ನಿಯಾ ಮತ್ತು ಹರ್ಜೆಗೋವಿನಾ ವೀಕ್ಷಕ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. 2004 ರಲ್ಲಿ, ಮಾಲ್ಟಾ ಮತ್ತು ಸೈಪ್ರಸ್ ಸದಸ್ಯರಾಗುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರು. ಯುರೋಪಿನ ಚಳವಳಿಯ ಏಕೈಕ ಸದಸ್ಯ ಬೆಲಾರಸ್. ಅಜೆರ್ಬೈಜಾನ್ ಮತ್ತು ಫಿಜಿಗಳು 2011 ರಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡವು. ಬೋಸ್ನಿಯಾ ಮತ್ತು ಹರ್ಜೆಗೋವಿನಾ ಮತ್ತು ಕೋಸ್ಟರಿಕಾದ ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ 1995 ಮತ್ತು 1998 ರಲ್ಲಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು. [೬].[೭][೮][೯][೧೦]
  • ಆಂದೋಲನವು ತನ್ನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ನೋಡುತ್ತಲೇ ಇದೆ, ಅದರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವದ ಬಡ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಶೋಷಣೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅಂಚಿನಲ್ಲಿವೆ, ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಮಹಾಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಏಕ-ಧ್ರುವ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ, [] 22] ಮತ್ತು ಇದು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಮತ್ತು ನವ- ಚಳುವಳಿ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ತನ್ನ ವಿರುದ್ಧ ಮರು ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ. ಇದು ವಿದೇಶಿ ಉದ್ಯೋಗ, ಆಂತರಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮತ್ತು ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಏಕಪಕ್ಷೀಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತದೆ,[೧೧][೧೨]

ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ರಚನೆ, ಸದಸ್ಯತ್ವ ಮತ್ತು ನೀತಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಬೆಲ್‌ಗ್ರೇಡ್ ಸಮ್ಮೇಳನ,1961(ಕೆಳಗಿನಿಂದ ೨ನೇ ಸಾಲು ೪ನೆಯವರು ನೆಹರು.)
  • ಅಲಿಪ್ತ ಚಳವಳಿಯ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಮುಖ ನಂಬಿಕೆಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳೆಂದರೆ, ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ದೇಶವು 1955 ರ ಹತ್ತು "ಬಾಂಡುಂಗ್ ತತ್ವಗಳಿಗೆ" ಅನುಸಾರವಾಗಿ ನೀತಿ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದೆ:
  • ಮೂಲಭೂತ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಚಾರ್ಟರ್ನ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಗೌರವ.
  • ಎಲ್ಲಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಗ್ರತೆಗೆ ಗೌರವ.
  • ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಚಳುವಳಿಗಳ ಮಾನ್ಯತೆ.
  • ಎಲ್ಲಾ ಜನಾಂಗಗಳ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಎಲ್ಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಸಮಾನತೆಯ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ.
  • ಮತ್ತೊಂದು ದೇಶದ ಆಂತರಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಅಥವಾ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪದಿಂದ ದೂರವಿರುವುದು.
  • ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಚಾರ್ಟರ್ಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ, ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಅಥವಾ ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರತಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ.
  • ಯಾವುದೇ ದೇಶದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಗ್ರತೆ ಅಥವಾ ರಾಜಕೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಕೃತ್ಯಗಳು ಅಥವಾ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಬೆದರಿಕೆಗಳು ಅಥವಾ ಬಲದ ಬಳಕೆಯಿಂದ ದೂರವಿರುವುದು.
  • ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಚಾರ್ಟರ್ಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಶಾಂತಿಯುತ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಇತ್ಯರ್ಥಪಡಿಸುವುದು.
  • ಪರಸ್ಪರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರದ ಪ್ರಚಾರ.
  • ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳಿಗೆ ಗೌರವ.[೧೩]

ಶೃಂಗ ಸಭೆಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಪ್ರತಿ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಅಲಿಪ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಶೃಂಗ ಸಭೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗು ನಡೆದಿರುವ ಶೃಂಗ ಸಭೆಗಳ ವಿವರ ಇಂತಿದೆ:

ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಶೀತಲ ಸಮರ

ಹೊರಗಿನ ಸಂಪರ್ಕಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

ಉಲ್ಲೇಖ[ಬದಲಾಯಿಸಿ]

  1. "NAM Members & Observers". Retrieved 20 March 2019". Archived from the original on 27 ಮಾರ್ಚ್ 2019. Retrieved 23 ಆಗಸ್ಟ್ 2019.
  2. About NAM". mnoal.org. Non Aligned Movement. Retrieved 20 March 2019.
  3. Petranović, Branko; Zečević, Momčilo (1988]
  4. ಫೀಡಲ್ ಚ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋ ಭಾಷಣ
  5. "Belgrade declaration of non-aligned countries" (PDF). Egyptian presidency website. 6 September 1961. Archived from the original (PDF) on 8 October 2011. Retrieved 23 April 2011.
  6. Suvedi, Sūryaprasāda (1996). Land and Maritime Zones of Peace in International Law. Oxford: Clarendon Press; New York: Oxford University Press. pp. 169–170. ISBN 978-0-198-26096-7
  7. Robert E. Quirk, Fidel Castro, (1993) pp 718-21, 782-83
  8. Pérez, Cuba: Between Reform and Revolution (5th ed. 2015) p 301.
  9. H. V. Hodson, ed. The annual register : a record of world events 1979 (1980) pp 372-75.
  10. Najam, Adil (2003). "Chapter 9: The Collective South in Multinational Environmental Politics". In Nagel, Stuard (ed.).
  11. XII Summit, Durban, South Africa, 2–3 September 1998: Final Document Archived 19 December 2015 at the Wayback Machine, no. 10-11.
  12. XII Summit, Durban, South Africa, 2–3 September 1998: NAM XII Summit: Basic Documents – Final Document: 1 Global Issues Archived 19 December 2015
  13. Meeting of the Ministerial Committee on Methodology of the Movement of the Non-Aligned Countries, Caratagena de Indias, May 14-16, 1996
  14. [Invitation to the EU to the Non-Aligned Movement Summit (Baku, 25-26 October 2019)". 25 January 2019. Retrieved 4 July 2019.]